Cụ thể theo ông Phạm Đình Thi, tất cả vẫn đang trong quá trình nghiên cứu, xây dựng, chưa có gì cụ thể. Hơn nữa, trong định hướng Chiến lược Cải cách hệ thống thuế đến năm 2020 có đề cập đến việc nghiên cứu áp dụng thuế tài sản.
Liên quan đến thực trạng thu tiền sử dụng đất, thuê đất, chính sách thuế đất đai và bất động sản, Bộ Tài chính cho rằng, cần thiết phải nghiên cứu, xây dựng Luật Thuế tài sản để thể chế hóa chủ trương về chính sách thuế đối với tài sản; xây dựng hệ thống chính sách thuế đồng bộ, phù hợp thông lệ quốc tế; góp phần bình ổn thị trường bất động sản, hạn chế đầu cơ và sử dụng bất động sản lãng phí.
Trên thực tế, Việt Nam hiện chưa có sắc thuế tài sản riêng hoặc thuế bất động sản, nhưng đã có các chính sách thuế chính liên quan đến tài sản (như thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, thuế sử dụng đất nông nghiệp...).
Tuy nhiên, chính sách thuế liên quan đến tài sản hiện nay chưa đáp ứng được vai trò là một trong những nguồn thu ổn định cho ngân sách nhà nước (NSNN). Số thuế sử dụng đất của Việt Nam hiện chỉ chiếm khoảng 0,03% GDP và khoảng 0,15% tổng NSNN.
Đây là lần thứ hai đại diện Bộ Tài chính lên tiếng chưa áp dụng thuế suất này, trước đó, hồi tháng 11/2016, trao đổi với báo chí, Thứ trưởng Bộ Tài chính Huỳnh Quang Hải, cho biết bộ đã giao Vụ Chính sách thuế nghiên cứu dự thảo đánh thuế nhà ở, nhất là những chủ thể có từ 2 - 3 nhà trở lên.
Tuy nhiên, theo ông Hải, nhiều khả năng trong năm 2017 chưa thể áp dụng sắc thuế này vì phải có thời gian xây dựng, xem xét kỹ. Còn trong tương lai chắc chắn sẽ phải thu, không chỉ vì ngân sách khó khăn mà các nước họ đã đánh thuế này từ nhiều năm nay rồi.
Các chuyên gia bất động sản rất đồng tình với phương án đánh thuế nhà ở thứ hai, GS. Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và môi trường, cho rằng ông rất tán thành việc đánh thuế nhà ở đối với những người có từ hai nhà trở lên. Thậm chí, theo chuyên gia này, Việt Nam giờ mới tính đến sắc thuế này là hơi muộn.
“Muốn thị trường bất động sản phát triển ổn định, xã hội bớt chênh lệch giàu nghèo, bất công bằng thì càng phải đánh mạnh thuế nhà ở thứ hai, ngay cả nhà quá rộng, biệt thự hàng trăm m2 cũng phải đánh thuế”, ông Võ nói.
Bên cạnh đó, chuyên gia này cũng khuyến cáo, phải tăng thuế nhà đất đối với các khu vực đô thị, các thành phố lớn, vì người dân ở đây đều được hưởng các hạ tầng đồng bộ, hiện đại hơn khu vực nông thôn. Phải đánh thuế cao để tái đầu tư công trình ngay tại đó và san sẻ cho các khu vực thiệt thòi khác.
Còn theo Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP. HCM Lê Hoàng Châu, việc đánh thuế nhà ở thứ hai là giải pháp tốt để hạn chế đầu cơ bất động sản.
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện cũng cần xem xét thực tế đối với từng trường hợp cụ thể. Bởi với việc đánh thuế từ nhà thứ 2, thứ 3 nhưng hiện nay ngay tại TP. HCM có nhiều nhà mua cả 3 căn hộ thì diện tích cũng chỉ xấp xỉ 100m2, trong khi đó, có người mua một căn biệt thự đã lên tới hàng trăm m2.
Theo chuyên gia này, câu hỏi đặt ra là liệu có công bằng với những người sở hữu nhiều nhà, diện tích bé bị đánh thuế trong khi có người mua một căn nhà nhưng diện tích lớn lại không bị đánh thuế?
Bên cạnh đó, cũng giống như quan ngại của một số chuyên gia khác, ông Lê Hoàng Châu cho rằng, việc làm sao để xác định được đâu là căn nhà thứ ba, căn nhà thứ ba là một việc “cực kỳ khó khăn”.
Ủng hộ quan điểm đánh thuế nhà ở thứ hai trở đi, chuyên gia kinh tế Trần Du Lịch cho rằng, đó là một sắc thuế bình thường và nên phải thực thi để giống với thông lệ quốc tế.
“Thuế bất động sản là nguồn thu duy nhất của các đô thị chứ làm gì có đất mãi để bán. Chúng ta cần nghiên cứu, có đề án cụ thể, đưa ra lộ trình và cách thức đánh thuế cho phù hợp. Về cách thức, có thể áp dụng tương tự như cách đánh thuế thu nhập cá nhân là theo định mức, tùy theo các tiêu chí như vị trí của tài sản, hay diện tích căn nhà”, ông Lịch khuyến cáo.
