Tác động của Cách mạng 4.0 tới Việt Nam từ góc nhìn VBF 2017

Quang Anh - 00:00, 19/07/2017

TheLEADERViệc số hóa sản xuất và cung cấp dịch vụ chắc chắn sẽ có các hệ quả bao rộng đối với cách chúng ta làm việc trên toàn cầu và Việt Nam cũng không thể tránh khỏi bị ảnh hưởng bởi các hệ quả của cuộc cách mạng này, theo báo cáo của Nhóm Công tác Đầu tư và Thương mại thuộc Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam (VBF) 2017.

Tác động của Cách mạng 4.0 tới Việt Nam từ góc nhìn VBF 2017
Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam giữa kỳ 2017 (ảnh TL)

Tự động hóa và nền kinh tế kỹ thuật số mới nổi

Gần đây, có nhiều luận bàn về cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 và cuộc cách mạng này sẽ thúc đẩy việc tái cơ cấu trong chuỗi cung ứng toàn cầu như thế nào.

Trong số nhiều vấn đề khác, lao động giá rẻ sẽ dần bị mất vị trí là một nguồn lợi thế cạnh tranh vào tay các quy trình sản xuất tự động, bắt đầu từ giai đoạn thiết kế xuyên suốt đến giai đoạn thử nghiệm, sản xuất thương mại, giao hàng và dịch vụ hậu mãi và bảo hành.

Mọi giai đoạn trong chuỗi cung ứng cũng sẽ bị ảnh hưởng. Công ăn việc làm của hàng triệu người hiện nay có thể sẽ bị mất trong một hoặc hai thập kỷ tới, được thay thế bằng các công việc mới đòi hỏi những kỹ năng mới và tiên tiến hơn.

Công ăn việc làm của hàng triệu người hiện nay có thể sẽ bị mất trong một hoặc hai thập kỷ tới bởi tác động của Cách mạng 4.0

Việt Nam đã và đang cảm nhận được các ảnh hưởng đó, với một số doanh nghiệp sản xuất giày thể thao đang chuyển dần sang các nước như Hoa Kỳ, quốc gia mà trước đây được coi là quá đắt đỏ cho việc sản xuất các sản phẩm công nghiệp nhẹ.

Xu hướng này, nếu có, có thể định hình lại hàng thập kỷ việc tái cơ cấu chuỗi cung ứng. Khảo sát dưới đây của JETRO cho thấy 22,1% doanh nghiệp Nhật Bản đang hoạt động tại Việt Nam đã và đang đối phó với việc gia tăng chi phí tiền lương bằng cách tăng cường áp dụng tự động hóa trong nhà máy. Đây là một xu hướng tiếp diễn và phải được giải quyết.

Tỷ lệ các doanh nghiệp áp dụng giải pháp đối với vấn đề tăng lương bằng cách tự động nhà máy (Theo điều tra của JETRO năm 2016)

Tầm quan trọng của đào tạo và giáo dục

Những người lao động có trình độ học vấn cao đóng vai trò chủ chốt trong việc có thể áp dụng các công nghệ mới một cách nhanh chóng và mạnh mẽ.

Nền tảng giáo dục xuất sắc của Việt Nam mang lại một phần lợi thế tương đối, nhưng chỉ trong trường hợp Việt Nam có thể xây dựng trên nền tảng này để tiếp tục đáp ứng các nhu cầu thay đổi nhanh chóng của các ngành công nghiệp mới đã được số hóa.

Có rất nhiều lý do để hy vọng; Việt Nam đã trở thành một trong các cường quốc xuất khẩu phần mềm chỉ trong vài năm sau khi thực hiện các quy định và chính sách loại bỏ hình thức đánh thuế phụ thu đối với những “người có thu nhập cao” trong lĩnh vực kỹ thuật và mở ra các kênh truyền thông dữ liệu nhằm cho phép tiếp cận dịch vụ theo thời gian thực cho người dùng phần mềm ở nước ngoài.

Năng lượng và điện

Điện là nguồn sống của nền kinh tế kỹ thuật số và một trong những nhiệm vụ cấp bách đối với Việt Nam là phải đảm bảo được nguồn cung cấp điện ổn định với mức giá cạnh tranh.

Ngoài ra, trong thời đại mà các tác động của biến đổi khí hậu ngày càng được thể hiện một cách rõ rệt, người tiêu dùng trên toàn thế giới đang cân nhắc đến vấn đề môi trường khi lựa chọn mua các hàng hoá và dịch vụ. Họ muốn sản phẩm được chứng minh là được sản xuất bằng năng lượng xanh.

Cách mạng 4.0 đang là chủ đề được cả thế giới quan tâm

Trong Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam, Tiểu Nhóm Công tác về Năng lượng cũng đã nói về tầm quan trọng đặc biệt của việc hướng tới không còn dùng các nhà máy nhiệt điện chạy bằng than làm nguồn năng lượng chính nữa trong những năm sắp tới còn lại của thế kỷ này.

Khí tự nhiên (sạch hơn than), và các nguồn năng lượng tái tạo như gió, mặt trời và địa nhiệt đều rất trù phú ở Việt Nam và có thể giúp duy trì an ninh năng lượng bằng cách tránh phụ thuộc vào việc nhập khẩu than từ nước ngoài.

Nhiều thành viên của Nhóm Công tác Đầu tư & Thương mại coi đây là một trong những vấn đề quan trọng nhất của thế hệ chúng ta, một thế hệ mà con người có khả năng bảo vệ hành tinh của mình hoặc đe doạ nó.