Luật Cư trú hiện hành quy định 5 trường hợp xóa đăng ký thường trú gồm: Người bị chết, bị tòa án tuyên bố là mất tích hoặc đã chết; được tuyển dụng vào quân đội nhân dân, công an nhân dân ở tập trung trong doanh trại; đã có quyết định hủy đăng ký thường trú; ra nước ngoài để định cư; đã đăng ký thường trú ở nơi cư trú mới.
Tuy nhiên, tại dự thảo Luật Cư trú sửa đổi, Bộ Công an cho rằng để phù hợp với thực tiễn và tăng cường công tác quản lý cư trú được chặt chẽ hơn, hạn chế tình trạng cư trú “ảo” (công dân có đăng ký nơi thường trú nhưng thực tế không sinh sống tại đó và cũng không thông báo cho cơ quan quản lý cư trú) tác động đến công tác hoạch định chính sách về kinh tế - xã hội của địa phương, công tác bảo đảm an ninh, trật tự, phòng chống tội phạm và vi phạm pháp luật khác, dự thảo Luật Cư trú (sửa đổi) bổ sung 5 trường hợp cần xóa đăng ký thường trú.
Theo đó, trường hợp thứ nhất là công dân vắng mặt tại nơi thường trú từ trên 12 tháng liên tục mà không khai báo tạm vắng với công an xã, phường, thị trấn nơi thường trú. Quy định này chỉ áp dụng đối với người không khai báo, nếu công dân có khai báo thì sẽ không bị xóa đăng ký thường trú.
Việc xác định thời điểm 12 tháng liên tục vắng mặt tại nơi thường trú của công dân được thực hiện qua công tác kiểm tra về cư trú của lực lượng công an xã, phường, thị trấn. Đồng thời, sẽ có hướng dẫn cụ thể về trường hợp này để việc áp dụng được thuận lợi cho công dân (có thể áp dụng việc khai báo qua mạng, qua điện thoại, qua khai báo trực tiếp…).
Trường hợp thứ hai là người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn từ 12 tháng trở lên, tù chung thân, tử hình. Trong trường hợp này, người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn từ 12 tháng trở lên, tù chung thân, tử hình đều không cư trú tại địa phương nên cần phải quy định xóa đăng ký thường trú. Khi được giảm án, ra tù về địa phương sinh sống thì những người này được đăng ký lại nơi thường trú trước đây.
Trường hợp thứ ba là người đã đăng ký thường trú tại chỗ ở là do được thuê, mượn, ở nhờ nhưng đã hết thời hạn thuê, không được mượn, không được ở nhờ nữa.
Trường hợp thứ tư là người đăng ký thường trú tại chỗ ở đã bị phá dỡ, kê biên, tịch thu.
Với trường hợp thứ năm, người đã bán nhà, tàu, thuyền, phương tiện khác là chỗ ở dùng để đăng ký thường trú bị xóa đăng ký thường trú sau 12 tháng kể từ ngày bán nhà, tàu, thuyền, phương tiện đó, trừ trường hợp được chủ sở hữu tài sản mới đồng ý cho tiếp tục đăng ký thường trú và trường hợp đã được cơ quan có thẩm quyền cho thôi quốc tịch Việt Nam, bị tước, bị hủy bỏ quyết định cho nhập quốc tịch Việt Nam.
