Khác với sự ổn định và phục hồi được dự báo cho năm 2021, tính đến nay, các quốc gia trong khu vực ASEAN đang phải đối mặt với sự bùng phát nghiêm trọng của dịch Covid-19.
Hàng triệu người mắc bệnh cùng những lệnh giãn cách không chỉ gây ra áp lực lên hệ thống kinh tế, tiềm ẩn những nguy cơ bất ổn xã hội mà còn đẩy chuỗi cung ứng đứng trước bờ vực sụp đổ.
The Jakarta Post dẫn lời đại diện một nhà sản xuất xe hơi tại Nhật Bản có chi nhánh tại ASEAN, cho biết sự khác biệt giữa Covid-19 và các thảm họa do thiên tai nằm ở chỗ những tổn thương Covid-19 gây ra cho chuỗi cung ứng sẽ còn kéo dài và diễn ra trên quy mô lớn, đặc biệt tại ASEAN khi chiến lược triển khai vắc xin vẫn còn chậm so với thế giới.
Từ cuối tháng 7, Toyata đã phải đình chỉ hoạt động 3 nhà máy tại Thái Lan do không thể nhập phụ tùng, nguyên vật liệu từ các nhà cung ứng. Cho đến nay, Toyota vẫn chưa xác định kế hoạch hoạt động trở lại 3 nhà máy này. Cơ sở sản xuất của Honda tại Thái Lan cũng rơi vào tình cảnh tương tự.
Một doanh nghiệp Nhật Bản khác là Panasonic đang phải loay hoay trước bài toán duy trì hoạt động với số lao động chỉ bằng khoảng 50% so với bình thường tại các nhà máy ở Indonesia và Malaysia. Tập đoàn này cũng đang cho phép lao động người Nhật quay trở về nước.
Dịch vụ vận tải và logistics đang gián đoạn Việt Nam khi 2 thành phố lớn nhất cả nước cùng nhiều tỉnh thành khác phải thực hiện lệnh giãn cách xã hội. Số ca nhiễm vẫn tăng cao khiến các địa phương có thể phải tiếp tục thực hiện biện pháp nghiêm ngặt trong thời gian dài.
Công ty TNHH Máy Brother Việt Nam có vốn đầu tư từ Nhật Bản vào đầu tháng 7 đã tuyên bố sẽ tạm ngừng hoạt động trong vòng 1 năm. Nhiều doanh nghiệp khác đang phải bố trí hoạt động với công suất thấp hoặc bố trí “ba tại chỗ” cho đội ngũ lao động.
Hoạt động sản xuất bị đình trệ tại ASEAN gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng tới các chuỗi cung ứng khi khu vực kinh tế năng động bậc nhất này là điểm đến đầu tư yêu thích của nhiều ông lớn trên thế giới, đặc biệt là Nhật Bản.
Kể từ ngày 3/8, 2 nhà máy sản xuất xe thành phẩm tại Nhật Bản phải tạm ngừng hoạt động trong khoảng 4 ngày vì sự đình trệ trong cung ứng thiết bị tại Việt Nam. Honda cũng đóng cửa một nhà máy trong 7 ngày vì nguồn cung hàng hóa gián đoạn tại Indonesia.
“Khó có thể dự đoán những tác động của đại dịch đối với sản xuất, kinh doanh và chuỗi cung ứng”, Nikkei Asia Review dẫn lời ông Hiroki Totoki, Phó chủ tịch tập đoàn Sony.
Ông Kitami So, Giám đốc nghiên cứu khu vực châu Á – Thái Bình Dương tại JETRO Băng Cốc nhận xét, mối đe dọa cho chuỗi cung ứng sẽ tiếp tục làm giảm sức hấp dẫn của ASEAN trong mắt nhà đầu tư quốc tế.
Điều này cũng sẽ làm tổn thương đến tiến trình phục hồi kinh tế hậu đại dịch, khi một trong những động lực cho sự tăng trưởng của ASEAN nằm ở sự hội nhập chặt chẽ vào chuỗi giá trị toàn cầu.
