Giải bài toán hiện thực hóa các ý tưởng khởi nghiệp

Nhớ lại cách đây 17 năm khi Việt Nam chưa nói nhiều đến khởi nghiệp, ông Vũ Tiến Lộc cho biết Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) là một trong những tổ chức đầu tiên nhóm lên "ngọn lửa" khởi nghiệp tại Việt Nam với sự kiện Festival khởi nghiệp.

“Ngày ấy, khởi nghiệp chưa thành từ khóa như bây giờ. Hiện tại, nhắc đến khởi nghiệp, bất kỳ ai cũng nghĩ đó là khởi nghiệp sáng tạo chứ không còn là khởi nghiệp thông thường như trước. Khởi nghiệp đồng nghĩa với bắt đầu một sự nghiệp kinh doanh sáng tạo”, Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc nhấn mạnh tại Diễn đàn Khởi nghiệp Quốc gia lần thứ 4 với chủ đề "Hoàn thiện chính sách hỗ trợ khởi nghiệp".

Dẫn số liệu khảo sát của Ủy ban Olympic quốc tế (IOC) được thực hiện cách đây 20 năm, ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban pháp chế VCCI cũng cho biết, có tới 8/10 sinh viên mong muốn trở thành công chức, viên chức. Nhưng hiện nay, ông Tuấn khẳng định con số này chắc chắn sẽ giảm đi rất nhiều khi ngày càng nhiều người muốn khởi nghiệp.

Hiện nay, chìa khoá để phát triển quốc gia, theo Chủ tịch VCCI, nằm ở việc nâng cao chất lượng nguồn vốn con người và khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Tuy nhiên, ông Lộc lưu ý, khởi nghiệp cần được thúc đẩy thay vì chỉ hỗ trợ. Nhiều chuyên gia cũng cho rằng, câu chuyện hỗ trợ khởi nghiệp đang diễn ra tương tự việc hỗ trợ doanh nghiệp nói chung, chỉ mới nỗ lực để cắt giảm các chi phí, thủ tục mà chưa đẩy mạnh tạo thuận lợi, đặc biệt là giúp giảm bớt rủi ro khi con số trên 90% doanh nghiệp khởi nghiệp thất bại. 

Theo Chủ tịch VCCI, Việt Nam nằm trong nhóm nước có tinh thần khởi nghiệp cao nhất thế giới. Tuy nhiên, khả năng hiện thực các ý tưởng sáng tạo thì lại thấp hơn rất nhiều. 

“Khoảng cách giữa khát vọng, ý chí và hành động cụ thể quá lớn. Chúng ta cần nhiều hơn sự hỗ trợ của thể chế, chính sách để tiến gần hơn tới các khát vọng, hành động”, ông Lộc nhấn mạnh.

Trong khi đó, ông Trần Xuân Đích, Phó cục trưởng Cục Phát triển thị trường và doanh nghiệp khoa học công nghệ (Bộ Khoa học và công nghệ) nhận định, để các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo có thể phát triển và đóng góp thiết thực cho nền kinh tế thì cần thiết phải hình thành và phát triển hệ sinh thái cho khởi nghiệp sáng tạo. Cần tạo ra sự liên kết, kết nối và nâng cao năng lực của các chủ thể khác, hướng tới hỗ trợ, thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.

Về chính sách hỗ trợ của nhà nước, ông Đích cho biết, Bộ Kế hoạch và đầu tư và Bộ Khoa học công nghệ đã phối hợp và tham mưu xây dựng Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa cùng các băn bản hướng dẫn, miễn giảm thuế, phí, lệ phí đất, quy hoạch hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, quy hoạch chi tiết về việc thành lập quỹ đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo…

Về doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, Việt Nam đã dần từng bước có nhiều startup tên tuổi được khẳng định như VNG hay một số doanh nghiệp trong lĩnh vực thương mại điện tử nhận được các khoản đầu tư lớn từ vài chục tới hàng trăm triệu USD như Tiki, Sendo, Momo…

Về tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp số lượng các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp hiện đang là 40 tổ chức, tăng 30% so với năm 2016 (30 tổ chức). Trong đó, có một số tên tuổi tiêu biểu như Vườn ươm công nghệ cao Hòa Lạc, Vườn ươm công nghệ cao TP. HCM,…

Tại các địa phương trong cả nước, tinh thần khởi nghiệp tiếp tục được phát huy mạnh mẽ, thể hiện qua việc ban hành nhiều quyết định, kế hoạch hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo. Với kết quả đạt được ấn tượng như vậy, dư địa phát triển của hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam thực sự vẫn còn rất nhiều. Tiềm năng phát triển, cả về con người, cơ sở hạ tầng cũng như tư duy và tiềm năng vốn cũng còn rất nhiều.

Trong thời gian tới, ông Đích cho biết, Bộ Khoa học và công nghệ sẽ tập trung vào xây dựng phát triển mạng lưới kết nối khởi nghiệp ở quy mô quốc gia và quốc tế; thúc đẩy hình thành các trung tâm đổi mới sáng tạo trên toàn quốc, hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo phát triển; liên kết với viện nghiên cứu, trường đại học để thương mại hóa kết quả nghiên cứu, hình thành tài sản trí tuệ để tự tin bước ra thị trường toàn cầu.

“Tôi mong muốn chúng ta cùng hợp tác để xây dựng và phát triển những starup hàng đầu hướng tới giải quyết các vấn đề xã hội, tạo ra những tác động tích cực cho xã hội ở tầm quốc gia, khu vực, trên thế giới mà đồng thời vẫn phát huy văn hóa bản địa”, ông Đích nói.