Trong các năm gần đây, các thương hiệu Fami và Vinasoy của công ty Đường Quảng Ngãi (QNS) chiếm 80% thị phần sữa đậu nành. Ra mắt thị trường từ năm 2010, chỉ trong vòng 4 năm, doanh thu của Vinasoy tăng gấp 5 lần từ 600 tỷ lên 3.100 tỷ đồng, tương ứng mức tăng trưởng bình quân hơn 50%/năm. Bên cạnh nhà máy tại Quảng Ngãi, Vinasoy đã đầu tư nhà máy mới tại Tiên Sơn, Bắc Ninh.
Tuy nhiên, những năm gần đây, doanh thu từ sữa đậu nành của công ty tăng rất chậm. Năm 2018, Đường Quảng Ngãi ghi nhận doanh thu thuần đạt 8.028 tỷ, tăng trưởng 5% so với năm 2017. Trong đó, mảng đường đạt 2.251 tỷ, mảng sữa đậu nành chủ lực đóng góp gần 50% doanh thu của công ty chỉ đạt doanh thu 3.863 tỷ, giảm nhẹ so với năm trước đó.
Các thương hiệu Fami và Vinasoy chiếm 80% thị phần sữa đậu nànhDù là thương hiệu dẫn đầu, Vinasoy đang gặp rất nhiều khó khăn trước bài toán mở rộng quy mô. Do thị trường sữa bò có dấu hiệu bão hòa, các thương hiệu sữa lớn trong nước bắt đầu chuyển hướng sang các sản phẩm liên quan như sữa thực vật, nước hoa quả hay sữa đậu nành.
Hiện tại, thị trường sữa đậu nành đang cạnh tranh rất quyết liệt với sự gia nhập của nhiều thương hiệu trong nước khác như GoldSoy (Vinamilk), Nuti Canxi (Nutifood) và các thương hiệu nước ngoài như HomeSoy, VitaSoy, Soy Secretz…
Các số liệu cho thấy, Đường Quãng Ngãi cố gắng giảm giá nguyên liệu đầu vào mà không thực sự nỗ lực đẩy mạnh hoạt động marketing sản phẩm và mở rộng mạnh các điểm bán hàng trong mạng lưới phân phối, dẫn tới việc khó tăng trưởng thêm.
Tháng 9/2018, Vinasoy cho ra mắt dòng sản phẩm Fami Go – bữa sáng dinh dưỡng với nỗ lực tạo nên bước đột phá mới về doanh thu. Các công ty phân tích dự báo kế hoạch mở rộng dòng sản phẩm Fami Go cũng như nhiều dòng sản phẩm chủ lực mới khác sẽ hỗ trợ phục hồi tăng trưởng trong năm 2019.
Song, sau 3 tháng triển khai, việc phát triển Fami Go diễn ra khá chậm chạp. Hoạt động mở rộng thêm các dòng sản phẩm mới khác cũng chưa rõ ràng. Công ty chứng khoán Bản Việt (VCSC) dự báo, tiến triển chậm của mảng sữa đậu nành dự kéo lùi tăng trưởng công ty Đường Quảng Ngãi. Mảng sữa đậu nành sẽ chỉ tăng trưởng khoảng 3% trong năm 2019.
Dù chưa có tìm ra phương án cụ thể để giải bài toán thị phần, song công ty cũng có một số thuận lợi nhất định. Từ quý 4/2018, sức tiêu thụ toàn ngnàh sữa bắt đầu phục hồi đáng kể, qua đó hậu thuẫn cho doanh số sữa đậu nành. Thêm vào đó, khấu hao giảm cho nhà máy Bắc Ninh cũng dự báo góp phần tăng biên lợi nhuận gộp sữa đậu nành năm 2019.
Phía Đường Quãng Ngãi cho biết, để đạt được mục tiêu tăng trưởng, công ty đã tập trung đầu tư phát triển vùng nguyên liệu, giúp tăng sản lượng, đồng thời tiết kiệm chi phí và hạ giá thành sản phẩm.
Mặc dù vậy, với việc một lĩnh vực kinh doanh quan trọng khác là sản xuất đường dự báo khó khăn trong năm nay, mảng sữa cũng sẽ chịu tác động tiêu cực theo. Thời tiết nóng và khô đã ảnh hưởng đến năng suất mía đường thu hoạch cho sản xuất đầu năm 2019. Sản lượng mía đường thấp ảnh hưởng trực tiếp tới mảng sữa và mảng điện sinh khối, khi đường đóng góp nguyên liệu lớn cho nhà máy sữa và bã mía là nguyên liệu chính cho nhà máy điện sinh khối của Công ty.
