“Cha truyền, con nối” là thực tế diễn ra trong nhiều doanh nghiệp gia đình tại Việt Nam những năm qua. Tuy nhiên, để có một cuộc chuyển giao thành công không đơn giản. Những người sáng lập của thế hệ F1 mong muốn tạo ra những doanh nghiệp có vị thế ở tầm khu vực, đủ sức cạnh tranh trên trường quốc tế, bởi vậy yêu cầu về lớp kế cận luôn rắt khắt khe và thế hệ F2 đang có nhiều thách thức phải vượt qua.

Đỗ Quang Vinh – con trai cả của Chủ tịch Tập đoàn T&T Group và ngân hàng SHB Đỗ Quang Hiển là một trong những nhân vật thuộc thế hệ F2 sáng giá nhất trong các gia đình tỉ phú hiện nay tại Việt Nam. Cùng với em trai mình, trong tương lai, Vinh sẽ là người sẽ tiếp nhận cơ nghiệp nghìn tỷ của ông Đỗ Quang Hiển, một trong những doanh nhân nổi tiếng nhất tại Việt Nam. Năm 2013, khi lần đầu xuất hiện trên truyền thông, Đỗ Quang Vinh đã nhận được khá nhiều thiện cảm với cách ăn nói khéo léo, lối sống giản dị với hình ảnh đi xe máy, mặc đồ sale off.

Theo học ngành tài chính, ngân hàng tại Đại học Middlesex (Anh) rồi làm việc cho Hana Bank (Hàn Quốc) sau khi tốt nghiệp và khi trở về nước, Vinh được cho là sẽ sớm bắt đầu hành trình kế nghiệp của mình với một vị trí quan trọng ở ngân hàng SHB.

Tuy nhiên, hành trình của Đỗ Quang Vinh không diễn ra đơn giản như vậy. Năm 2015, Vinh bất ngờ được cử sang Mỹ để nhận nhiệm vụ phát triển hoạt động kinh doanh của Tập đoàn T&T Group tại Mỹ. Hai lĩnh vực mà Vinh được giao là bất động sản và xuất nhập khẩu, vốn chẳng liên quan gì với chuyên môn ngân hàng của anh.

Sau 4 năm, Vinh một lần nữa trở lại Việt Nam. Vẫn là hình ảnh một người trẻ giản dị, khiêm tốn, song trong Vinh giờ đây còn có sự trưởng thành, “trải đời” hơn. Anh chia sẻ, lần trở về này, không phải là một cuộc dừng chân tạm thời như trước mà để “sẵn sàng cho một cuộc chuyển giao tại Tập đoàn T&T Group”.

Dù là người sẽ thừa kế một trong những tập đoàn tư nhân lớn nhất Việt Nam, con đường lập nghiệp của Đỗ Quang Vinh không dễ dàng. Ba anh, ông Đỗ Quang Hiển luôn định hướng con bắt đầu công việc từ vị trí nhân viên trước, để hiểu con đường của một người bình thường khi làm việc trong tập đoàn sẽ phát triển như thế nào. Thời còn là du học sinh, bản thân Vinh cũng từng trải qua nhiều công việc ‘tay chân’ khác nhau như bưng bê, phục vụ. Đến khi đi làm tại ngân hàng của Hàn Quốc, anh cũng phải thức dậy lúc 7h sáng, đi làm bằng xe máy và đến sớm hơn trong những ngày có ca trực.

“Tôi trải qua những công việc đầu tiên trong cuộc đời mà không nhận sự hỗ trợ hay ưu đãi nào”, Vinh nhớ lại.

Những năm tháng làm nhân viên đó giúp Vinh xây dựng nên một con người sống tự lập, giản dị, song vẫn còn khá nhút nhát, thích bình yên và ít có áp lực. Phải đến khi sang Mỹ, nhận một trọng trách lớn trên vai, Vinh mới dần hiểu ra tầm quan trọng của người lãnh đạo.

Công ty T&T ở Mỹ được thành lập vào tháng 7/2014, sau khi nhận được giấy chứng nhận đầu tư 25 triệu USD từ Chính phủ Việt Nam. Công ty này dự kiến kinh doanh trên ba mảng chính là xuất nhập khẩu, bất động sản và tài chính.

Ông Đỗ Quang Hiển từng nói về tham vọng lớn với chi nhánh T&T tại Mỹ. Đó là phải có chỗ đứng trên thị trường, phải thể hiện được hình bóng một tập đoàn lớn, đại diện cho doanh nghiệp Việt Nam tại Mỹ. Với một mục tiêu lớn như vậy, Đỗ Quang Vinh thừa nhận cũng không dám kỳ vọng nhiều và bản thân anh chỉ biết dốc hết sức mình.

Trong vai trò người đứng đầu một công ty hoàn toàn mới, Vinh bắt tay vào công việc mới từ tìm kiếm nhân sự, tổ chức bộ máy đến việc thuê địa điểm kinh doanh, văn phòng làm việc trước khi tìm kiếm các cơ hội kinh doanh.

Áp lực từ những công việc này rất khác so với thời điểm Vinh còn là nhân viên. Anh đã phải mất 2 năm đầu tiên để làm quen thị trường, kết nối với các đối tác. Phải sang đến năm thứ 3, Công ty mới chính thức đầu tư một dự án bất động sản đầu tiên, Vinh cho biết.

Làm việc với những đối tác Mỹ cũng mang lại cho Vinh những trải nghiệm khác biệt so với Việt Nam. Mọi thứ trên thị trường bất động sản Mỹ đều vận hành theo một quy chuẩn nhất định. Khi một mô hình đã hoạt động đến mức chuyên nghiệp hóa cao như vậy thì cũng đồng nghĩa với việc nó đã đến ngưỡng bão hòa, cơ hội bị thu hẹp và biên lợi nhuận mỏng hơn. Việc tìm kiếm những thương vụ tốt thực sự khó khăn và áp lực cạnh tranh cũng lớn hơn.

Đứng trước nhiều thử thách mới, người lãnh đạo trẻ tuổi của Tập đoàn T&T Group vẫn kịp để lại dấu ấn. Sau 4 năm dưới sự lãnh đạo của Đỗ Quang Vinh, Công ty T&T tại Mỹ đã có những thành tựu nhất định. Công ty hiện có 2 dự án khá nổi bật, một dự án nằm trên đại lộ Hollywood thuộc thành phố Los Angeles. Một dự án thương mại khác với 25 cửa hàng cho thuê ở Quận Cam, nơi tập trung đông người gốc Việt sinh sống nhất nước Mỹ. Đó cũng là một trong những tòa nhà lớn và đẹp nhất khu Little Saigon.

Trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, Công ty T&T Mỹ cũng bắt đầu có những bước đi đầu tiên, dù chưa mạnh mẽ do còn phụ thuộc nhiều vào định hướng của tập đoàn mẹ. Vinh dự tính, mảng xuất nhập khẩu sẽ phát triển tốt hơn trong năm tới.

“Hành trình 4 năm ở Mỹ không dài cũng không ngắn, nhưng đó là một trải nghiệm đáng nhớ, giúp tôi học hỏi được rất nhiều điều. Nó giúp tôi cảm nhận được trọng trách trên vai mình lớn nhường nào, đồng thời cũng tự tin bản thân mình đủ sức để vận hành một công ty lớn mạnh. Đến bây giờ, tôi có thể tự tin nói Công ty T&T Mỹ đã có chỗ đứng trên thị trường, có bộ máy hoạt động ổn định và có thể làm việc với bất kỳ đối tác nào”, Vinh chia sẻ.

Bản thân Vinh, sau khi trở về Việt Nam, vẫn đang quản lý T&T tại Mỹ từ xa. Nhưng anh tin tưởng mình đã xây dựng được một bộ máy đủ sức tự động vận hành. Hiện tại, mảng bất động sản, xuất nhập khẩu của công ty đều đã có trưởng bộ phận. Trong tương lai, T&T Mỹ sẽ có người tiếp quản thay Vinh ở vị trí CEO, đó là đặc tính “xây dựng - chuyển giao - kế thừa” luôn tồn tại ở bất cứ lĩnh vực nào của Tập đoàn T&T Group.

Về Việt Nam sau 4 năm điều hành kinh doanh ở Mỹ là một phần trong kế hoạch đã được chuẩn bị từ trước của Đỗ Quang Vinh. Ngay từ đầu, chiến lược của anh là sẽ đi sang các mảng kinh doanh nước ngoài của Tập đoàn T&T Group từ 3 – 5 năm để rèn giũa bản thân trưởng thành hơn, trau dồi kỹ năng quản trị, quản lý, sau đó khi trở về Việt Nam tiếp tục học hỏi và sẽ dần tiếp quản sự nghiệp của gia đình.

Nhìn lại những thành quả đã đạt được tại Mỹ, Đỗ Quang Vinh cảm thấy tự hào, nhưng cũng chưa hoàn toàn hài lòng. “Nếu hài lòng, sẽ không thể cố gắng làm tốt hơn được nữa”, Vinh cười và nói.

Tư tưởng này rất quan trọng, bởi những thành tựu của Vinh với Công ty T&T tại Mỹ, khi so sánh với quy mô hàng chục nghìn nhân sự của Tập đoàn T&T Group và ngân hàng SHB tại Việt Nam, vẫn còn quá nhỏ bé. Để có thể thành công với một mục tiêu lớn hơn nhiều lần, Vinh phải luôn sẵn sàng với tư tưởng “cố gắng làm tốt hơn nữa”.

Ngay trong quãng thời gian 4 năm Vinh không có mặt tại Việt Nam, Tập đoàn T&T Group dưới sự lãnh đạo của ba anh ông Đỗ Quang Hiển cũng có những bước phát triển thần tốc. Tập đoàn đẩy mạnh sự hiện diện trong nhiều lĩnh vực mới như bán lẻ, nông nghiệp hữu cơ, quản lý khách sạn, công nghệ, năng lượng và môi trường.

Gần đây nhất, T&T Group và ngân hàng SHB cho thấy tham vọng trong thị trường xuất khẩu bằng việc hợp tác chiến lược với ông lớn thương mại điện tử Amazon. Theo đó, Tập đoàn T&T Group và ngân hàng SHB sẽ cùng Amazon thành lập chuỗi trung tâm hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu thông qua thương mại điện tử tại các chi nhánh của ngân hàng SHB. Những trung tâm này là các điểm hỗ trợ các doanh nghiệp tiếp cận chương trình Amazon Global Selling cũng như các đối tác của Amazon trong lĩnh vực vận chuyển logistic, thủ tục xuất nhập khẩu, quản lý tài khoản bán hàng, quảng bá sản phẩm, phát triển thương hiệu và đặc biệt ở khâu thanh toán, tài chính.

Có thể thấy, quy mô của Tập đoàn T&T Group đã ở mức khó có thể bao quát hết, đủ để tạo áp lực cho thế hệ kế nghiệp nhà bầu Hiển . Mặc dù vậy, Đỗ Quang Vinh không tỏ ra bối rối. Là con của “bố Hiển”, ngay từ khi còn nhỏ, anh đã phải đối mặt với những áp lực phải thành công. Vì vậy, bản thân anh luôn phải nỗ lực nhiều hơn.

Đánh giá ba mình “không hoàn hảo”, hơi nghiêm khắc và có khi gia trưởng, song Vinh không giấu giếm niềm tự hào về ba mình. Anh hiểu ba anh, ông Đỗ Quang Hiển đã cố gắng rất nhiều, đổ công sức để xây dựng sự nghiệp, vì vậy không có lý do gì để anh không nỗ lực hoàn thiện bản thân để tiếp quản và tiếp tục phát triển sự nghiệp của gia đình trong tương lai. Đó không chỉ là áp lực, trách nhiệm, mà còn là niềm vinh dự.

“Tôi không bao giờ né tránh áp lực. Trái lại, tôi càng muốn ở gần ba tôi để cảm nhận được áp lực nhiều hơn nữa, để mình có thể tiếp tục phấn đấu nhiều hơn. Nói thực, ở gần ba tôi học hỏi được rất nhiều. Có những cuộc họp gia đình chỉ kéo dài 2 tiếng thôi là tôi thu được những kinh nghiệm quý bằng nửa năm đi làm”, Vinh chia sẻ.

Là người bận rộn, doanh nhân Đỗ Quang Hiển thường về nhà rất muộn, thường vào lúc 1 hoặc 2h sáng. Mặc dù vậy, ông vẫn muốn dành chút thời gian ít ỏi của mình bên vợ con. Dần dần, những cuộc họp lúc qua nửa đêm trở thành “đặc sản” của gia đình bầu Hiển.

Đó cũng là nơi Vinh học được phương pháp quản lý bao quát tập đoàn của ba mình. Theo anh, phương pháp ở đây là tất cả mọi công việc kinh doanh, dù trong ngành nghề nào đều có những nguyên tắc chung. Vì vậy, để thành công trong bất kỳ lĩnh vực nào, việc quan trọng đầu tiên là lập ra một kế hoạch đủ tốt.

Với phương pháp này, người đứng đầu không cần phải là người biết về tất cả các mảng kinh doanh, thay vào đó, nhiệm vụ chính là sử dụng người thật tốt, dùng người đúng lúc đúng chỗ.

“Quan điểm dùng người ở đây là chọn người phù hợp với mình hơn là người tốt nhất. Phù hợp là đúng định hướng mình đề ra và hợp cách làm việc của mình. Miễn là họ cần có chí tiến thủ, sẵn sàng dốc sức cùng mình thực hiện mục tiêu đề ra chứ không cần thiết phải là người giỏi nhất”, Vinh chia sẻ, đây cũng là những gì đã được Vinh áp dụng thành công tại T&T Mỹ.

Vẫn còn quá sớm để nói về một cuộc chuyển giao quyền lực tại Tập đoàn T&T Group, song những hoạt động của cả hai anh em Đỗ Quang Vinh và Đỗ Vinh Quang thời gian qua cho thấy thế hệ F2 của Tập đoàn T&T Group đang được chuẩn bị một cách kỹ lưỡng. Cả hai đều được đào tạo bài bản, được cung cấp đầy đủ thời gian để tích lũy kinh nghiệm từ cả người cha lẫn hoạt động kinh doanh thực tế. Tất cả những sự chuẩn bị này để nhắm tới việc xây dựng một Tập đoàn T&T Group hùng mạnh hơn trong tương lai.

Từng theo học chuyên ngành tài chính ngân hàng, nhiều người cho rằng, trong lần trở về này, Đỗ Quang Vinh sẽ lựa chọn mảng ngân hàng để phát huy tối đa khả năng của mình. Đồng thời, lĩnh vực ngân hàng được xem là khá an toàn khi các hoạt động đều được quy trình hóa theo hướng chuyên nghiệp và được giám sát chặt chẽ bởi hệ thống các quy định của cơ quan quản lý nhà nước.

Tuy nhiên, Vinh tiết lộ, anh muốn tham gia vào điều hành cả Tập đoàn T&T Group và ngân hàng SHB. Thay vì bó hẹp trong một mảng, một lĩnh vực, anh muốn được làm nhiều thứ cùng lúc để có được cái nhìn bao quát và đưa ra các quyết định chính xác hơn. Đồng thời qua đó Vinh cũng được học hỏi thêm nhiều hơn nữa.

Vinh cũng không cho rằng việc phải cáng đáng nhiều mảng kinh doanh một lúc là quá sức bởi một lý do đơn giản “ba làm được thì con cũng làm được”. Đó là tuyên ngôn giữa hai ba con, và trước mắt anh phải nỗ lực để có thể đạt được những thành tựu như ba mình, sau đó mới có thể tính tới chuyện vượt qua.

“Quyết định cuối cùng vẫn nằm ở Chủ tịch Tập đoàn vì ba tôi là người hiểu rõ tôi nhất. Nhưng nếu được lựa chọn, tôi muốn đồng thời tham gia điều hành tại cả T&T Group và SHB”, Đỗ Quang Vinh cho biết. Vinh cũng cho biết thêm, anh đang nằm trong ban phát triển một dự án mới của Tập đoàn T&T Group liên quan đến lĩnh vực bán lẻ và dự kiến sẽ sớm ra mắt trên thị trường vào năm tới.

Nói về định hướng phát triển của Tập đoàn T&T Group trong tương lai, Đỗ Quang Vinh cho biết, T&T Group sẽ phát triển thành một tập đoàn quốc tế đa ngành, đa lĩnh vực, có vị trí không chỉ ở Việt Nam mà còn có vị thế ở châu Á. “Mọi người sẽ thấy Tập đoàn T&T Group trong tương lai là một tập đoàn đa lĩnh vực, phát triển lớn mạnh. Thị trường của T&T Group không chỉ dừng lại ở Nga, Đức, Mỹ, Singapore, Úc, mà còn mở rộng ra nữa. Hiện tại, tập đoàn đang nhắm tới thị trường châu Phi. Mục tiêu của T&T Group là trở thành top 5 tập đoàn đầu tư lớn mạnh nhất Việt Nam và top 30 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Đông Nam Á”, anh chia sẻ.