[Infographics] Lỗi "Error 404": Hiện tượng "phân rã kỹ thuật số"

Năm 2005, một trong những quảng cáo hấp dẫn nhất thời đại internet đã được ra đời.

Alex Tew đã giới thiệu trang chủ The Million Dollar, nơi tất cả mọi người có thể "sở hữu một phần lịch sử internet" bằng cách mua các lô pixel (tối thiểu là 10 × 10) trên một tấm bạt kỹ thuật số khổng lồ. 

Với mức giá chỉ một đô la trên mỗi pixel, từ những người sử dụng Internet cá nhân tới các công ty nổi tiếng như Yahoo! đều có thể chạy đua để giành lấy một không gian trên bức tranh khổng lồ ấy.

Ảnh: Trang chủ của Million Dollar

Trang chủ The Million Dollar ngày nay hoạt động như một bản ghi hoàn hảo về khoảng thời gian kỳ quặc đó trong lịch sử Internet. Tuy nhiên, nhiều liên kết hiện nay trên bức tranh ấy chuyển hướng gửi người dùng đến các trang web khác và hơn 20% trong số đường dẫn đó đã ngưng hoạt động.

Dưới đây là các liên kết vẫn hoạt động trên trang chủ Million Dollar:

Hình ảnh trên đã đặt ra câu hỏi - làm thế nào mà siêu liên kết biến mất và "phân rã kỹ thuật số" ẩn chứa hàm ý gì?

PHÂN RÃ KỸ THUẬT SỐ

Internet được tạo ra bởi vô số các siêu liên kết. Chúng giống như các tế bào trong cơ thể, có nguồn và đích đến với tuổi thọ giới hạn. Về cơ bản, liên kết có thể được hình thành và mất đi.

Việc cơ cấu lại trang web, trang web ngoại tuyến hay dừng kinh doanh là nguyên nhân gây ra các liên kết chết.

Một ví dụ có ảnh hưởng lớn đến điều này là khi Yahoo! hoạt động GeoCities, một trong những dịch vụ lưu trữ web phổ biến thời đầu. Khoảng 7 triệu trang web (chứa nhiều ảnh động, tệp tự động phát và bộ đếm giao thông) đã ngưng hoạt động mãi mãi.

Các liên kết cũng có thể ngưng hoạt động vì những lý do khác. Năm 2015, tổng biên tập của Buzzfeed, Ben Smith, đã bị chì trích vì xóa hàng nghìn bài viết từ trang web này (bao gồm những nội dung quảng cáo quan trọng của Buzzfeed). Báo chí truyền thống hoạt động như một bản lưu trữ công khai, vì vậy loại "phân rã" này có ảnh hưởng nghiêm trọng đến độ tin cậy của các thương hiệu truyền thông.

AI QUAN TÂM?

Ý tưởng về lưu trữ công khai là nguyên nhân chính khiến phân rã kỹ thuật số trở thành một vấn đề cần giải quyết. Một khi hàng triệu liên kết bị bỏ đi, mọi người trong tương lai sẽ biết gì về xã hội trong những ngày đầu của Internet? Điều gì sẽ còn lại trong suy nghĩ và cảm xúc của người dân trong thời đại đó?

Việc khẩn cấp hơn là hồ sơ lưu trữ trong thế giới kỹ thuật số. Toà án Tối cao Mỹ và các viện nghiên cứu dựa vào các lưu trữ, các mối liên quan để xây dựng lập luận của họ. Điều gì sẽ xảy ra một khi những lưu trữ đó biến mất? Một nghiên cứu của Harvard cho thấy, 49% các siêu liên kết trong các quyết định của Toà án Tối cao đã bị phá vỡ.

Thậm chí Wikipedia - một nguồn tin phổ biến cũng gặp vấn đề nghiêm trọng do sự phân rã kỹ thuật số. Hơn 130.000 mục liên kết đến các trang đã không thể truy cập được.

SAO LƯU INTERNET

Một số ít người đang thực hiện các bước để lưu trữ internet.

Giải pháp nổi tiếng nhất là Wayback Machine của Internet Archive, lưu trữ hàng trăm tỷ trang web trong suốt 20 năm qua. Ngay cả Thư viện Quốc hội Mỹ, nổi tiếng với việc lưu trữ thông tin kỹ thuật số như tweet, cũng kí hợp đồng với Internet Archive để thực hiện việc thu thập thông tin web. Ngoài ra, Perma cũng một công ty muốn tạo ra các bản ghi vĩnh viễn về các nguồn web (đặc biệt là trích dẫn).

Rất nhiều thông tin về thời kì đầu của internet có thể sẽ biến mất, nhưng chống phân rã kỹ thuật số đang ngày càng được thực hiện.