Mê đắm nơi đá nở hoa

Cứ mỗi độ xuân về, những ai đam mê xê dịch lại chộn rộn với từng cánh đào bắt đầu khoe sắc thắm trên cao nguyên đá nơi địa đầu cực Bắc của Tổ quốc.

Năm nay cũng vậy. Bất chấp dịch corona đang hoành hành, từng đoàn xe máy vẫn rong ruổi trên những cung đường đèo quanh co đổ về Đồng Văn. Dù đã đi Hà Giang bao lần cũng khó có thể bỏ qua mùa xuân trên cao nguyên đá, chỉ để ngắm hoa đào.

Với những ai say xe hoặc mới nghe kể về cao nguyên đá, cảm giác đầu tiên là sợ. Không phải sợ vi rút corona, mà sợ những cung đường.

Những hẻm vực sâu thăm thẳm. Những vách đá dựng đứng. Bát ngát rừng đá tai mèo lởm chởm. Những con đường cheo leo trên sườn núi, dài hun hút, bỗng chốc biến mất giữa mây mù. Lúc thì như đi giữa thinh không, không thấy trời, không thấy đất. Lúc bất chợt giật mình ở những khúc cua tay áo liên tục giữa những cung đèo khúc khuỷu.

Đó chỉ có thể là cao nguyên đá Đồng Văn. Đường từ Hà Nội lên thành phố Hà Giang thật dễ chịu. Nhưng quãng đường từ thành phố Hà Giang lên Đồng Văn, dù chỉ bằng một nửa, lại là hành trình như dài vô tận.

Thiên nhiên hoang sơ và kỳ vĩ, được kiến tạo bởi những dãy núi đá trùng trùng điệp điệp tạo nên dốc Bắc Sum, dốc Thẩm Mã, dốc Chín Khoanh, đèo Mã Pì Lèng, hẻm Tu Sản, cổng trời Quản Bạ, cổng trời Cán Tỷ... khiến không ít người mật xanh mật vàng khi lần đầu cảm nhận những cung đèo quanh co, hiểm trở nhất cả nước.

Lên tới phố cổ Đồng Văn, không ít người tỏ ra ân hận vì “lỡ” nghe bạn bè xúi giục đến một nơi mà “xuống xe mới biết mình còn sống”.

Đó cũng mới chỉ là trải nghiệm bước đầu trên Quốc lộ 4C lằng ngoằng như rắn bò trên cao nguyên đá. Mấy năm nay, những tuyến đường chính đã được nâng cấp và mở rộng, nên đi lại khá dễ dàng. Cổng trời Cán Tỷ đã khai thông, rút ngắn quãng đường từ Quản Bạ lên Yên Minh gần 20km, tương đương với … một tiếng ô tô.

Nhưng đường đến một số bản làng vẫn khiến nhiều người thót tim. Có nơi đã có đường bê tông, nhưng có nơi vẫn là đường mòn lổn nhổn đá, chỉ có thể đi bằng xe máy. Một bên vách đá lởm chởm, bên kia là vực thẳm, như muốn nuốt chửng cả đoàn người rồng rắn chênh vênh trên những chiếc xe máy nhảy chồm chồm trên đá.

Những tay lái cứng cựa cũng phải gồng mình trước trò chơi của đá. Đá như chơi úm tim với bánh xe, hết bên này, văng bên kia. Nắng còn đỡ, chỉ cần chút mưa, đá trơn trượt, không còn cách nào khác là phải cuốc bộ.

Nhưng, đó lại là một thử thách đáng chinh phục trong đời. Cao nguyên đá là cung đường ưa thích nhất của dân phượt. Không chỉ phượt chuyên nghiệp mà từng đoàn xe máy của Tây ba lô vẫn ùn ùn đổ về Đồng Văn vào cuối tuần, mặc dù nhiều người không có bằng lái. Năm nay, những người chơi dòng xe tiền tỷ Harley Davidson cũng không quản ngại xa xôi, từ TP. HCM ra rong ruổi khắp cao nguyên đá.

Cao nguyên đá làm mê đắm không biết bao người. Những thảm hoa tam giác mạch phớt hồng lãng mạn ngay bên đường từ Yên Minh đi Đồng Văn. Những bản làng bảng lảng sương khói như liêu trai dưới bóng hoàng hôn ngay dưới cổng trời Cán Tỷ. Dòng sông Nho Quế như dải lụa xanh màu ngọc bích dưới chân đèo Mã Pí Lèng cheo leo. Thời gian như ngưng đọng trên những mái ngói âm dương, những ngôi nhà trình tường của người Hán ở Phó Bảng. Một cao nguyên đá đẹp đến nao lòng.

Cao nguyên đá gắn với lịch sử của những cuộc thiên di của người Mèo từ phương Bắc, của những trận chiến kiên cường chống quân Cờ Đen và quân Pháp của vua Mèo Vương Chính Đức, của sự hy sinh và lòng quyết tâm của các bộ tộc Tây Bắc dùng dụng cụ thô sơ phá đá mở con đường Hạnh Phúc vắt vẻo hàng trăm ki lô mét qua những dãy núi cheo leo trước sự đe doạ của những toán phỉ tàn ác lấy xác cán bộ làm bia tập bắn. Cũng không thể quên những trận chiến ác liệt trên những cao điểm trong chiến dịch bảo vệ biên giới phía Bắc, hàng nghìn anh hùng liệt sỹ đã nằm xuống ở nghĩa trang liệt sỹ Vị Xuyên.

Mỗi khi xuân về, cao nguyên đá lại bừng lên sắc hoa. Hoa cải vàng rực bên hoa lê, hoa mận trắng muốt. Nhưng mê đắm nhất vẫn là sắc đào phai.

Khi những cánh đào cuối cùng của Nhật Tân hay Sa Pa đã rời cành thì nụ đào Hà Giang vẫn còn e ấp trong sương núi. Để rồi, sau rằm tháng Giêng, bông hoa năm cánh khoẻ khoắn bung nở từ dọc hai bên đường Phố Cáo đến chân cột cờ Lũng Cú, hay ở những bản làng xa xôi như Lao Xa, Lũng Táo.

Đào ở đâu cũng có, nhưng hoa đào trên cao nguyên đá lại có sức hút mãnh liệt. Chỉ là vài cánh hoa khoe sắc bên ngôi nhà tường đất sét vàng rực dưới nắng cũng đủ để bao người mê đắm. Lúc thì bung nở trên những mái ngói âm dương, phủ sắc thắm trên những tường rào xếp bằng đá xám, lúc lại đua sắc cùng hoa lê, hoa mận. Đào Hà Giang đẹp bởi hoà quyện với cảnh những bản làng liêu trai với những ngôi nhà trình tường mái ngói âm dương bao quanh bởi rừng đá xám.

Và cũng bởi thế, không ít người đã đi rồi lại đi lại, vì sợ đến một ngày nào đó, hoa đào cao nguyên đá sẽ không còn giữ được vẻ đẹp vốn có. Cũng phải, vì không ít những ngôi nhà trình tường mái ngói âm dương đã bị thay thế bởi tường gạch ba vanh, mái lợp fibro xi măng. Sắc đào cũng vì thế mất thi vị. Như ở Lao Xa, một chuồng bò xây bằng gạch ba vanh ngay bên cạnh cây đào được coi là đẹp nhất bản, khiến người nghệ sỹ nhiếp ảnh già thẫn thờ tiếc nuối. 

Cùng chiêm ngưỡng sắc xuân cao nguyên đá Đồng Văn: