Tại diễn đàn Đối thoại chính sách tài khóa hỗ trợ chương trình phục hồi phát triển kinh tế - xã hội, GS. Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Đầu tư nước ngoài (VAFIE) cho rằng, giá xăng dầu tăng cao đang tác động lớn đến mọi lĩnh vực của nền kinh tế.
Trong đó, giao thông vận tải là ngành chịu tác động nặng nề nhất bởi dịch bệnh Covid-19. Đầu năm 2022, lĩnh vực này vừa bắt đầu phục hồi thì ngay lập tức lại chịu ảnh hưởng tiêu cực bởi giá xăng dầu thế giới tăng mạnh. Nhiều doanh nghiệp đã phải sản xuất cầm chừng, hoặc dừng kinh doanh.
Xăng dầu là mạch máu cho giao thông. Do đó, ông Mại cho rằng, Chính phủ cần nâng cao tầm quan trọng của việc điều hành giá xăng dầu, sớm tháo gỡ khó khăn và tạo điều kiện phát triển cho lĩnh vực giao thông vận tải.
GS. Nguyễn MạiÔng Mại nêu lên ba quan điểm về điều hành giá xăng dầu. Thứ nhất, xét trên tính toàn diện, Chính phủ cần không chỉ tính tới thu ngân sách từ giá xăng tăng mà cần xem xét cả những ảnh hưởng của nó đến phục hồi kinh tế.
Thứ hai, giá xăng cần được giữ ở mức ổn định để hỗ trợ cho doanh nghiệp phục hồi. Thứ ba là tính lợi và hại. Đơn cử như việc giá xăng tăng khiến Petrovietnam tăng thu, tăng nộp thuế trong quý đầu năm, tuy nhiên, nếu giải quyết được bài toán xăng dầu sẽ giúp các doanh nghiệp trong toàn nền kinh tế phát triển. Điều này cũng sẽ làm tăng nguồn thu ngân sách, đồng thời bớt nguồn chi trợ cấp hỗ trợ doanh nghiệp.
“Đây là bài toán khó, mong Bộ Tài chính giao cho các cơ quan có năng lực để ra phương án trình Chính phủ điều chỉnh giá xăng dầu trong thời gian tới”, GS. Nguyễn Mại nói.
Về vấn đề này, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc khẳng định: "Bộ không bao giờ lấy chênh lệch giá xăng dầu làm nguồn thu mà luôn tính toán tác động đến nền kinh tế".
Theo ông, Bộ Tài chính luôn có giải pháp để làm sao đảm bảo tính đồng bộ quan hệ cung cầu, quỹ xăng dầu, giảm thuế, chống buôn lậu, đảm bảo nguồn cung để có tác động tích cực tới nền kinh tế.
Tuy nhiên, vị lãnh đạo này cũng cho rằng, để điều chỉnh được giá xăng dầu, Chính phủ cần phải thực hiện một loạt giải pháp đồng bộ chứ không phải chỉ một giải pháp giảm thuế. Bởi, "giảm thuế không được bao nhiêu cả". Khi giá xăng dầu thế giới tăng, Việt Nam sẽ rất khó để cản trở xu hướng này. Giá dầu thô thế giới hiện đã tăng lên trên 130 USD/thùng, ảnh hưởng rất lớn đến nền kinh tế trong nước.
Vấn đề hiện nay là làm thế nào đảm bảo tính đồng bộ trong điều hành giá xăng dầu. Muốn đồng bộ thì quan trọng nhất là dựa vào quan hệ cung cầu, như dự trữ xăng dầu, quỹ bình ổn, giảm thuế, đảm bảo nguồn cung, chống buôn lậu...
“Rất nhiều giải pháp đã được bộ tham mưu cho Chính phủ. Giá xăng dầu thế giới tăng cao nhưng giá xăng dầu trong nước vẫn thấp hơn so với Lào, Trung Quốc, một số quốc gia lân cận. Đó cũng là một sự nỗ lực rất lớn. Chúng tôi luôn bám sát diễn biến giá xăng dầu và giá cả các mặt hàng khác để có chính sách đảm bảo cho việc phát triển của doanh nghiệp”, Bộ trưởng Tài chính nhấn mạnh.
Còn theo ông Đặng Công Khôi, Phó Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính), giá xăng dầu trong nước hiện đang được thực hiện theo cơ chế thị trường, phù hợp với diễn biến giá xăng dầu thế giới. Bên cạnh đó, Quỹ bình ổn giá đã được chi sử dụng liên tục để bình ổn giá xăng dầu. Nhờ quỹ này, giá xăng dầu trong nước thời gian qua đã có mức tăng thấp hơn mức tăng của giá xăng dầu thế giới.
Ngoài ra, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị Quyết về điều chỉnh giá bảo vệ môi trường. Việc điều chỉnh giảm thuế bảo vệ môi trường đã trực tiếp tác động làm giảm giá cơ sở; qua đó giảm giá xăng dầu trong nước tại kỳ điều hành ngày 1/4/2022.
Nếu không kịp thời có chính sách giảm thuế bảo vệ môi trường thì kỳ điều hành ngày 1/4 vừa qua, mức tăng giá xăng dầu là rất cao. Do kịp thời điều chỉnh chính sách thuế nên giá xăng dầu hạ nhiệt.
Bên cạnh đó, ngay từ cuối năm 2021 và đầu năm 2022, Bộ Tài chính đã phối hợp với Bộ Công thương dự báo diễn biến giá xăng dầu để cập nhật trong các kịch bản điều hành giá. Trong thời gian tới, bộ cũng sẽ tiếp tục tăng cường sử dụng công cụ quỹ bình ổn giá xăng dầu để góp phần bình ổn giá xăng dầu trong nước; đẩy mạnh thực hiện các giải pháp đảm bảo cung cầu, đồng thời rà soát, đánh giá hệ thống phân phối xăng dầu để có điều chỉnh cơ cấu cho phù hợp với thực tế trong nước,
Bên cạnh đó, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác quản lý điều hành giá để kiểm soát chặt chẽ các trường hợp lợi dụng tăng giá xăng dầu để tăng giá hàng hóa một cách bất hợp lý.
Cũng theo đại diện Cục quản lý giá, chỉ số giá tiêu dùng quý I năm 2022 chỉ tăng 1,92%, thấp hơn một chút so với các kịch bản đưa ra. Trong trường hợp không có các yếu tố đột biến, từ nay đến cuối năm lạm phát đạt mục tiêu dưới 4% như Quốc hội và Chính phủ đề ra.
