Trong báo cáo tài chính quý 1/2020, Vietnam Airlines ghi nhận lỗ hơn 2.600 tỷ đồng do phải gánh chịu những ảnh hưởng nặng nề nhất của dịch Covid-19.
Báo cáo phân tích Vietnam Airlines của Công ty chứng khoán Bảo Việt (BVSC) mới đây nhận định, kết quả kinh doanh quý 2 của các hãng hàng không sẽ còn bị ảnh hưởng nhiều hơn bởi dịch Covid-19 so với quý 1.
Cụ thể, Covid-19 đã cho thấy những ảnh hưởng rõ rệt, tác động lên cả du khách nước ngoài cũng như nhu cầu nội địa. Việc dừng toàn bộ các đường bay quốc tế từ giữa tháng 3 và duy trì cầm chừng các đường bay nội địa ở mức tối thiểu từ đầu tháng tư với quy định giãn các hành khách, khiến số lượng chuyến bay khai thác của các thương hiệu trong tập đoàn đều ghi nhận sự sụt giảm so với cùng kỳ quý trước.
Sự ảnh hưởng của Covid-19 trong quý 1/2020 phần nào được hỗ trợ bởi nhu cầu đi lại của người dân trong dịp Tết Nguyên Đán, trong khi quy định giãn cách xã hội bắt đầu được thực hiện trong tháng 4, do đó BVSC cho rằng mức độ ảnh hưởng của dịch bệnh sẽ nghiêm trọng hơn trong quý 2 khi các hãng bay chỉ được phép khai thác các tuyến nội địa khi hết hiệu lực cách ly xã hội.
Hiện tại, Việt Nam đang kiểm soát dịch tương đối tốt, do đó BVSC cho rằng các tuyến bay sẽ từng bước được mở lại, tuy nhiên nhu cầu sẽ khó có thể hồi phục trở về như mức trước sụt giảm.
Doanh thu từ khách quốc tế sụt giảm mạnh khi lượng khách quốc tế đến Việt Nam bằng đường hàng không trong 3 tháng đầu năm 2020 chỉ đạt 2,99 triệu người (giảm 15%). Trong đó, lượng khách từ Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản giảm lần lượt -32%, -26% và -14%.
Đây đều là những thị trường quan trọng với Việt Nam do sự tương đồng về văn hóa và thuận lợi về mặt vị trí địa lý. Riêng 3 thị trường này đã chiếm hơn 50% tổng lượng khách quốc tế đến Việt Nam trong 3 tháng đầu năm.
Dựa trên số liệu của Tổng cục Du lịch Việt nam, BVSC cho rằng các chuyến bay quốc tế có thể từng bước được nối lại trong quý 3, với du lịch công vụ có thể phục hồi trước do nhu cầu trên toàn thế giới khẩn trương khôi phục các hoạt động giao dịch, trao đổi thương mại, sản xuất.
Ở chiều ngược lại, doanh thu từ nội địa đang phục hồi tốt. Hiện tại, riêng Vietnam Airlines đang khai thác 116-166 chuyến bay/ngày, ước bằng khoảng 30% so với thời điểm trước dịch. Sau ngày 17/5, toàn bộ các chuyến bay nội địa sẽ được khai thác trở lại, nâng tổng số chuyến bay khai thác của Vietnam Airlines lên mức 142-196 chuyến/ngày.
Với giả định dịch bệnh được kiểm soát tốt và không bùng phát trở lại ở Việt Nam, các chuyến bay nội địa sẽ dần hồi phục nhờ nhu cầu đi lại cho mục đích công việc và du lịch, và tăng mạnh hơn vào thời điểm cuối năm.
Mặc dù vậy, với tâm lý thận trọng của người dân, BVSC cho rằng nhu cầu đi lại sẽ không thể phục hồi ngay lập tức trở lại mức như trước khi có dịch bệnh.
Trong khi hoạt động hàng không mới bắt đầu phục hồi trở lại, các hãng hàng không sẽ phải chấp nhận tăng khuyến mãi để kích cầu, đồng nghĩa với việc doanh thu bình quân trên khách hàng sẽ giảm xuống.
Với Vietnam Airlines, trong năm 2019, hãng hàng không này đã giảm giá vé máy bay nhằm cạnh tranh với hãng hàng không Bamboo Airways.
BVSC tin rằng, trong năm nay, Vietnam Airlines sẽ tiếp tục giảm giá vé cho các tuyến nội địa nhằm nắm bắt nhu cầu đi lại sau khi dịch Covid-19 được kiểm soát, đáp trả lại các chương trình ưu đãi khách hàng do các hãng bay khác thực hiện. Mới nhất là việc Tổng công ty sẽ mở thêm 5 đường bay mới, với tần suất khai thác mỗi tuyến bay là 3 chuyến/tuần, với giá vé chỉ từ 99.000 đồng/chặng trong khoảng thời gian 13/5-30/6.
Chi phí vận hành đội bay cũng là một vấn đề đáng quan tâm của Vietnam Airlines. Năm 2019, công ty bổ sung thêm 21 tàu bay, bao gồm 16 tàu bay thân hẹp A321Neo và 5 tàu bay thân rộng gồm A350-900 và A787-10, nhằm thay thế 7 tàu bay cũ và bổ sung thêm tàu bay vận hành.
Cả 21 máy bay đều được công ty thực hiện dưới hình thức thuê khô, khiến chi phí đi thuê trong năm tăng thêm khoảng 1.700 tỷ đồng, tương ứng chi phí thuê vào khoảng 7 tỷ đồng/máy bay/tháng.
Trong cuối quý 1/2020 và đầu quý 2/2020, lượng tàu bay lớn trong khi hoạt động kinh doanh bị ảnh hưởng bởi Covid-19 khiến biên lợi nhuận doanh nghiệp giảm mạnh. Tuy vậy, tác động tiêu cực đã phần nào được bù đắp bởi chi phí nhiên liệu thấp hơn do đội tàu bay tiết kiệm nhiên liệu hơn và ảnh hưởng tích cực từ diễn biến điều chỉnh giảm giá nhiên liệu máy bay.
Bên cạnh đó, chính sách nghỉ không lương, giảm lương và làm việc luân phiên cũng đã giúp công ty tiết kiệm được đáng kể chi phí khai thác trong thời điểm này.
Mặc dù giá dầu đang dần hồi phục từ đầu tháng 5 nhưng vẫn đang tương đối thấp so với mặt bằng giá năm 2019. Cùng với đội tàu bay trẻ, tác động tích cực lên biên lợi nhuận gộp sẽ rõ ràng hơn trong 2 quý cuối năm.
Theo tính toán của BVSC biên lợi nhuận gộp trong năm 2020 của Vietnam Airlines giảm xuống 9,15% từ mức 11,37% trong năm 2019, do ảnh hưởng từ kết quả quý 1.
