Chậm hoàn thuế VAT, trách nhiệm thuộc về ai

Dù đã đẩy nhanh tiến độ hoàn thuế giá trị gia tăng, song tính chung 7 tháng đầu năm, cơ quan thuế mới thực hiện hoàn được gần 72.000 tỷ đồng, bằng 39% so với dự kiến hoàn thuế năm 2023 đã được Quốc hội phê duyệt.

Tình trạng chậm hoàn thuế giá trị gia tăng những tháng đầu năm đã khiến nhiều doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu gỗ thiếu vốn kinh doanh.

Trả lời về nguyên nhân gây chậm hoàn thuế, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, quy định hoàn thuế giá trị gia tăng theo Luật Quản lý thuế được chia rõ làm hai trường hợp: hoàn trước - kiểm sau và kiểm trước - hoàn sau.

Cả hai trường hợp đều có quy định về thời hạn hoàn thành, tính từ khi doanh nghiệp trình đầy đủ các hồ sơ theo quy định của pháp luật, trong đó hoàn trước - kiểm tra sau là 6 ngày và kiểm tra trước - hoàn sau là 40 ngày.

Năm ngoái, cơ quan thuế trên cả nước đã hoàn thuế trên 150.000 tỷ đồng với 20.774 quyết định hoàn thuế, trong đó, gần 80% thuộc nhóm hoàn trước - kiểm sau; còn lại thuộc nhóm kiểm trước - hoàn sau.

Về trách nhiệm khi chậm hoàn thuế, theo ông Chi, cần phải xem xét đến từng trường hợp cụ thể, hồ sơ cụ thể và từ đó xác định trách nhiệm thuộc về cơ quan thuế hay thuộc về doanh nghiệp, người dân. 

Liên quan đến việc doanh nghiệp phản ánh việc hoàn thuế chậm do vướng nhiều khó khăn trong quy định hoàn thuế, theo ông Chi, “về phía cơ quan quản lý nhà nước, một khi đã chậm thì cơ quan quản lý phải rà soát, xem xét và có cải tiến, để không ai nói chậm nữa”. 

Cụ thể, bộ sẽ rà soát quy định pháp luật và quy trình triển khai để rút ngắn thời gian, đáp ứng yêu cầu của xã hội và doanh nghiệp. Việc hoàn thuế cần bảo đảm yêu cầu nhanh, chính xác, phòng ngừa rủi ro, chống gian lận thuế trong việc hoàn thuế giá trị gia tăng.

Về giải pháp cụ thể, ngành thuế đang xây dựng dữ liệu lớn về doanh nghiệp, chủ động sàng lọc các doanh nghiệp rủi ro trước - tức là các doanh nghiệp phải kiểm trước hoàn sau để rút ngắn thời gian.

“Có doanh nghiệp chỉ kinh doanh yến sào, nhưng xuất hóa đơn với doanh thu trên 30.000 tỷ, rõ ràng phải kiểm tra. Nếu hợp pháp thì sẽ hoàn thuế rất nhanh”, ông Chi nêu ví dụ.

Bên cạnh đó, lãnh đạo Bộ Tài chính cũng khẳng định sẽ nâng cao kỷ cương, xử nghiêm các trường hợp gây khó khăn cho doanh nghiệp, đồng thời cũng kiên quyết xử các gian lận hoàn thuế.