Trên nền tảng tài khóa tương đối tốt vào cuối năm 2021, chính sách tài khóa vẫn là giải pháp trọng tâm để hóa giải “nguy cơ kép” là lạm phát và suy thoái. Tuy nhiên, trong trung hạn, cần có những điều chỉnh kịp thời để chính sách tài khóa phát huy tối đa hiệu quả.
Liên tục phải đối diện với những thách thức “chưa từng có tiền lệ”, từ đại dịch Covid-19 gây ra suy thoái và đứt gãy chuỗi cung ứng nặng nề cho tới bất ổn địa chính trị và lạm phát chi phí đẩy, câu chuyện lựa chọn chính sách tài khóa và tiền tệ như thế nào trở thành bài toán nan giải với các quốc gia.
Trong giai đoạn đại dịch Covid-19, khi rủi ro vẫn còn rất khó lường, niềm tin của doanh nghiệp và nhà đầu tư chưa cao, chính sách tiền tệ không phát huy được nhiều tác dụng. Do đó, Việt Nam thực hiện chính sách tài khóa tương đối mạnh để duy trì nền kinh tế, có thể kể đến như gói hỗ trợ 62 nghìn tỷ năm 2020, chính sách gia hạn nộp thuế thu nhập cá nhân, thu nhập doanh nghiệp năm 202…
Mức giải ngân vốn đầu tư công đạt mức kỷ lục vào năm 2020 cũng là điểm nhấn quan trọng của chính sách tài khóa trong giai đoạn 2020 - 2021. Theo các chuyên gia, nhờ vào việc giải ngân những gói đầu tư công còn tồn đọng từ các năm trước, mức giải ngân đầu tư công năm 2020 tăng cao, giúp Việt Nam đi đúng chu kỳ tài khóa và giữ được tăng trưởng dương.
Cần thêm gói hỗ trợ bằng tiền mặt giúp người dân vượt qua đại dịch
Sang đến năm 2022, nguy cơ kép đặt ra cho nền kinh tế khi vừa mới bước ra từ giai đoạn dịch bệnh căng thẳng nhất, lại phải đối diện với nguy cơ lạm phát do giá cả nguyên vật liệu đầu vào như xăng dầu, phân bón, vật liệu xây dựng tăng cao.
Theo TS. Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh (BCSI), đến cuối năm 2021, vị thế tài khóa của Việt Nam được duy trì tương đối tốt, với tỷ lệ nợ công chỉ hơn 43% GDP. Vì vậy, Việt Nam tiếp tục dựa nhiều vào chính sách tài khóa để hóa giải nguy cơ năm 2022.
Cụ thể, Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội 2022 – 2023 được ban hành đầu năm 2022 (Nghị quyết 11/NQ-CP), chính sách tài khóa có quy mô hơn 290 nghìn tỷ đồng, chiếm khoảng 83% tổng gói hỗ trợ, bao gồm miễn giảm thuế, phí, tiền thu đất; chi đầu tư phát triển; hỗ trợ thuê nhà cho người lao động; bảo lãnh Chính phủ cho các khoản vay hỗ trợ đối với học sinh sinh viên, người lao động…
Ông Thành nhận định, đây là lựa chọn tương đối đúng đắn do chính sách tài khóa không gây nhiều áp lực lên lạm phát, lại có dư địa lớn. Cũng nhờ thực hiện nới tài khóa mạnh tay, Việt Nam có thêm dư địa cho chính sách tiền tệ.
PGS.TS Vũ Sỹ Cường, Học viện Tài chính, đánh giá, chính sách tài khóa năm 2022 được thực hiện cũng “chưa từng có tiền lệ” và đạt được những thành tựu đáng ghi nhận. Đó là việc hỗ trợ giảm thuế giúp cho nền vĩ mô được duy trì ổn định, các khoản hỗ trợ doanh nghiệp, hỗ trợ người lao động giúp ổn định tình hình kinh tế, xã hội.
Đánh giá cao chính sách tài khóa 8 tháng đầu năm, tuy nhiên, ông Cường cũng chỉ ra một số thiếu sót. Đó là một số chính sách được triển khai chưa thực sự hiệu quả. Trong đó đặc biệt phải kể đến gói hỗ trợ tiền thuê nhà chưa đạt được kỳ vọng, tính đến tháng 8 mới giải ngân được 1,3% dù trước đó được Thủ tướng Chính phủ đặt chỉ tiêu phải hoàn tất trong tháng 8.
Giải ngân đầu tư phát triển chậm cũng là một thực trạng đáng lưu ý. Theo ông Cường, số liệu tính đến hết tháng 8 cho thấy tổng mức giải ngân chi cho đầu tư phát triển chỉ đạt 40% dự toán, trong đó nhiều hạng mục vẫn chưa được giải ngân.
Có thể nói, tuy khá thành công trong năm 2022 nhưng những thiếu sót của chính sách tài khóa sẽ gây ra thách thức lớn đối với điều hành vĩ mô giai đoạn 2023 – 2025, đặc biệt khi chính sách vĩ mô toàn cầu vẫn diễn biến khó lường, bất ổn địa chính trị vẫn chưa dừng lại, có thể ảnh hưởng lớn đến công tác điều hành chính sách của Việt Nam.
Trước thực tế này, vị chuyên gia tài chính đưa ra 5 đề xuất cho chính sách tài khóa trong giai đoạn tới.
Thứ nhất là duy trì nguyên tắc “lường thu mà chi” trong thiết lập dự toán, song song với đó là hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho quản lý và phân bổ chi đầu tư công. Theo ông Cường, việc dự toán thu chi vẫn quan trọng nhưng nếu dự toán thận trọng quá sẽ dẫn đến tự hạn chế dư địa tài khóa.
Thứ hai, kế hoạch tài chính 5 năm và kế hoạch tài chính – ngân sách nhà nước 3 năm cần có thay đổi sao cho phù hợp với bối cảnh biến động khó lường trong giai đoạn 2023 – 2025. Chính sách tài khóa trong giai đoạn này có nhiệm vụ đặc biệt quan trọng đối với các vấn đề đào tạo lao động, đảm bảo quyền lợi, phúc lợi lao động…
Thứ ba là điều chỉnh lại cơ cấu thu, chi, tuy nhiên cần có nghiên cứu, tính toán kỹ lưỡng. Đặc biệt, vấn đề cắt giảm chi thường xuyên một cách máy móc đã gây tác động nặng nề, làm trầm trọng thêm vấn đề thiếu biên chế cho y tế và giáo dục ở các địa phương, vốn là những hàng hóa công rất thiết yếu.
Cùng với đó là điều chỉnh lại các gói hỗ trợ theo hướng đơn giản và dễ thực hiện. Một kinh nghiệm được ông Cường đúc kết từ thực tiễn là những chính sách đơn giản, dễ thực hiện và thực hiện trực tiếp thì lại có hiệu quả cao, do đó các điều chỉnh cần đi theo phương châm này.
Thứ tư, trong giai đoạn hiện nay, có thể chấp nhận bội chi và tăng vay nợ để có thêm không gian tài khóa hóa giải thách thức kép. Việc Moody nâng xếp hạng tín nhiệm cho Việt Nam vừa qua là một cơ hội để huy động vốn lãi suất thấp, cần được tận dụng.
Cuối cùng, chính sách tài khóa phải phối hợp nhịp nhàng với chính sách tiền tệ sao cho phù hợp nhất với tình hình, điều kiện thực tế.
Riêng với câu chuyện đầu tư công, Chủ nhiệm Ủy ban kinh tế Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng giải ngân chậm, bao gồm cả những yếu tố khách quan như giá cả nguyên vật liệu tăng cao và yếu tố chủ quan như định mức đơn giá kỹ thuật vẫn còn lạc hậu.
Về vấn đề giá nguyên vật liệu tăng cao, theo ông Thanh, Ủy ban kinh tế Quốc hội đã đề nghị Bộ Giao thông vận tải báo cáo về sự biến động giá nguyên vật liệu, từ đó tìm ra giải pháp hạn chế tối đa ảnh hưởng biến động giá tới tiến độ thi công các dự án. Ủy ban kinh tế Quốc hội cũng đề nghị các địa phương công bố định mức đơn giá hàng tháng thay vì 3 tháng một lần và sẽ đề nghị Bộ Xây dựng sớm ban hành đơn giá, định mức kỹ thuật cho những lĩnh vực chưa có.
Đối với những nguyên nhân mang tính chủ quan, ông Thanh nhấn mạnh, những vướng mắc này có trách nhiệm không nhỏ thuộc về các đơn vị tư vấn, giám sát cũng như nhà thầu và chủ đầu tư.
Hiện tại, vấn đề giải ngân vốn đầu tư đang rất nóng và nhận được nhiều sự quan tâm, chỉ đạo sát sao từ phía Chính phủ. Chủ nhiệm Ủy ban kinh tế Quốc hội cho rằng, đây là bài học để tiếp tục triển khai những công trình trọng điểm của quốc gia trong giai đoạn từ nay đến năm 2026.
Tags:
Tags:
Khó khăn trong xác định rõ đối tượng được hỗ trợ lãi suất theo Nghị định 31 là nguyên nhân chính khiến việc triển khai gặp nhiều khó khăn.
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các đơn vị trong toàn ngành, từ Trung ương đến địa phương đồng bộ triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất 2% để hỗ trợ phục hồi nhanh nền kinh tế.
Các doanh nghiệp được công nhận kinh doanh bền vững sẽ nhận nhiều hỗ trợ từ Chính phủ như hỗ trợ chi phí thuê, mua các giải pháp chuyển đổi số; thử nghiệm, hoàn thiện sản phẩm, mô hình kinh doanh bền vững; tư vấn tiếp cận tài chính, gọi vốn đầu tư; hỗ trợ xúc tiến thương mại…
Khu vực tư nhân đang đứng trước nhiều cơ hội để nâng tầm và phát triển, tuy nhiên cũng đang vướng phải nhiều thách thức, rào cản to lớn.
Các doanh nghiệp Hoa Kỳ đang tăng mức độ quan tâm và mở rộng đầu tư tại Việt Nam, tập trung vào công nghệ cao, năng lượng và chuỗi cung ứng, đánh dấu một bước tiến mới.
Chính phủ dành 51.000 tỷ đồng cùng 1% chi thường xuyên, đồng thời đẩy mạnh hợp tác công tư để tài trợ vốn cho các mục tiêu khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Mong muốn này được ông Charles James Boyd Bowman, Tổng giám đốc dự án của Tập đoàn Trump Organization tại Việt Nam, chia sẻ trong cuộc gặp với Thủ tướng Phạm Minh Chính.
Chính phủ đẩy mạnh chuyển đổi số, hướng tới Chính phủ không giấy tờ và điều hành trên môi trường điện tử dựa trên dữ liệu.
"Italy in 10 Selfies - 10 kỷ lục tiêu biểu của kinh tế Ý" không chỉ là một tài liệu tự báo cáo mà còn là cầu nối hợp tác doanh nghiệp Việt - Ý.
Các ngành nhựa và cao su đang chủ động xanh hóa, áp dụng kinh tế tuần hoàn để đáp ứng yêu cầu thị trường cũng như các quy định của pháp luật.
Logistics xanh không còn là lựa chọn mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc, nếu không chuyển đổi doanh nghiệp ngành này sẽ bị loại khỏi “sân chơi” toàn cầu.
Các doanh nghiệp Hoa Kỳ đang tăng mức độ quan tâm và mở rộng đầu tư tại Việt Nam, tập trung vào công nghệ cao, năng lượng và chuỗi cung ứng, đánh dấu một bước tiến mới.
Các chuyên gia tài chính đều chung góc nhìn tích cực về sự cải thiện chất lượng tài sản ngân hàng cùng sự hồi phục chung của nền kinh tế, đặc biệt với những tháo gỡ ở nhóm ngành bất động sản.
Tại phân khu phong cách Nhật The Komorebi (Vinhomes Royal Island, Hải Phòng), đặc quyền tắm khoáng nóng Onsen suốt bốn mùa mang đến cho cư dân trải nghiệm nghỉ dưỡng đỉnh cao ngay tại nhà, đồng thời đưa phân khu trở thành điểm đến dẫn đầu xu hướng du lịch chăm sóc sức khỏe tại miền Bắc.
Ngân hàng TMCP Đông Nam Á (SeABank, HOSE: SSB) triển khai gói vay tín chấp 300 tỷ đồng cho các nữ hội viên Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam giúp nâng cao vai trò của phụ nữ trong xã hội hiện đại, tạo điều kiện cho phụ nữ phát triển kinh tế, mang đến một cuộc sống sung túc và hạnh phúc dài lâu.
Chuyển nhượng vốn tiềm ẩn nhiều rủi ro thuế, từ việc xác định đúng loại thuế, tính toán thuế suất, đến các quy định về khai báo và tránh bị truy thu, phạt.
