Đặt cược vào Phú Yên

Bẵng đi một thời gian dài “trầm lặng” sau khi phát triển thành công những khu nghỉ dưỡng biển nổi tiếng như The Nam Hải ở Quảng Nam và Six Senses ở Côn Đảo, Tổng giám đốc Indochina Capital Peter Ryder bất ngờ tái xuất ở Phú Yên. Nhà đầu tư người Mỹ một lần nữa khiến giới đầu tư ngạc nhiên khi khởi công xây dựng khu nghỉ dưỡng rộng tới 60ha ở vịnh Xuân Đài vào thời điểm ngành du lịch hầu như tê liệt bởi dịch bệnh Covid-19.

Càng ngạc nhiên hơn, dự án nghỉ dưỡng có diện tích đất lớn nhất từ trước đến nay do Indochina Capital phát triển, đồng thời là dự án trọng điểm trong kế hoạch liên doanh với tập đoàn Kajima đầu tư 1 tỷ USD vào Việt Nam, lại được xây dựng ở Phú Yên - một địa danh hầu như chưa có tên trên bản đồ của khách du lịch quốc tế khi năm 2019, trước khi diễn ra dịch bệnh Covid-19, mới có khoảng 50 nghìn khách quốc tế đến Phú Yên, chưa bằng 1/10 tổng lượng khách quốc tế đến đảo Phú Quốc cùng năm đó. Thậm chí, Phú Yên mới được khách du lịch nội địa biết đến nhiều hơn mấy năm qua nhờ bộ phim “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” của đạo diễn Việt Kiều Victor Vũ quay tại đây.

Nhưng Peter Ryder thể hiện tầm nhìn hoàn toàn khác với một địa phương có tới 189km đường bờ biển tuyệt đẹp nhưng vẫn chưa có một thương hiệu quản lý khách sạn quốc tế nào đặt chân đến. Sẽ không lâu nữa, trên bãi biển hình trăng khuyết nép mình bên làng chài thơ mộng sẽ hình thành những căn biệt thự sang trọng, biệt lập, với hồ bơi riêng, bao quanh bởi nhiều tiện ích giải trí nhằm mang đến những trải nghiệm nghỉ dưỡng tầm cỡ thế giới. “Chúng tôi mong muốn sẽ đạt được, thậm chí vượt qua các tiêu chuẩn và kỳ vọng đã từng có cho những dự án như The Nam Hải Hội An, Hyatt Regency Đà Nẵng, Six Senses Côn Đảo, để góp phần đưa Phú Yên trở thành một điểm đến du lịch toàn cầu,” Peter Ryder, người đã sống gần ba thập kỷ ở Việt Nam, chia sẻ.

Làn sóng đầu tư mới

Vẻ đẹp của Bãi Nồm, với cát mịn trắng phau, nước trong xanh, bao quanh bởi những ngọn đồi thoai thoải ra đại dương, khiến Peter Ryder nhớ đến gần hai thập kỷ trước khi lần đầu tiên đặt chân đến Hà My, một bãi biển hoang sơ nép mình bên làng chài cũ kỹ cách Hội An không xa. Sững sờ trước một trong những bờ biển đẹp nhất thế giới, ông tự nhủ cần phải nắm bắt cơ hội để kiến tạo một điều gì đó đáng nhớ, một công trình sẽ được thế giới biết đến và trở thành một điểm đến toàn cầu. Từ đó, Indochina Capital đã xây dựng nên The Nam Hải – một khu nghỉ dưỡng giờ được vận hành bởi tập đoàn quản lý khách sạn hạng sang hàng đầu thế giới Four Seasons và cũng là khu nghỉ có giá bán phòng trung bình cao nhất cả nước, trên 10 triệu đồng/đêm.

Những cảm xúc tương tự lại ùa về khi Peter Ryder đi dạo dọc bờ biển Bãi Nồm hoang sơ. Không chỉ Peter Ryder mà các đối tác Nhật Bản cũng ngất ngây trước vẻ đẹp của bờ biển này và ngay lập tức gật đầu cùng bắt tay đối tác Việt Nam để đầu tư. Nhưng giờ đây, Peter Ryder không còn “cô đơn” như hồi bắt tay vào phát triển The Nam Hải. Chỉ thời gian ngắn sau khi dự án khu nghỉ dưỡng Bãi Nồm khởi công, vào cuối tuần này cùng một lúc sẽ diễn ra lễ động thổ của hai dự án ở gần đó là tổ hợp du lịch nghỉ dưỡng Xuân Đài Bay và Crystal Holidays Marina Phú Yên. Hai dự án do Tập đoàn Everland làm chủ đầu tư có tổng diện tích đất 37ha, tổng vốn đầu tư gần 2.200 tỷ đồng, nằm trong quần thể đô thị du lịch dịch vụ rộng hơn 500ha ở phía Nam thị xã Sông Cầu và có tầm nhìn bao quát tuyệt đẹp ra vịnh Xuân Đài.

Lãnh đạo Tập đoàn Everland cũng thể hiện tham vọng rất lớn khi khởi động chiến lược đầu tư chuỗi bất động sản nghỉ dưỡng trên khắp cả nước bằng điểm đến đầu tiên là Phú Yên. Nếu hoàn thành theo đúng cam kết sau ba năm kể từ ngày được cấp chủ trương đầu tư, hai dự án này sẽ cung cấp gần 1.000 phòng khách sạn tiêu chuẩn 5-6 sao, tức là còn lớn hơn tổng số phòng khách sạn 3-5 sao trên toàn tỉnh hiện nay cộng lại. Bên cạnh đó, hai dự án còn có gần 200 căn biệt thự nghỉ dưỡng cùng các tiện ích, dịch vụ nghỉ dưỡng mà lãnh đạo Everland kỳ vọng sẽ góp phần thay đổi diện mạo du lịch thị xã Sông Cầu nói riêng và tỉnh Phú Yên nói chung.

Bà Lê Thị Tuyến, Phó tổng giám đốc Everland nói rằng, quyết định đầu tư vào Phú Yên như một “nhân duyên tình cờ”. Đó là một lần vào Phú Yên vì công việc khác, lãnh đạo Everland phát hiện ra những vị trí rất đẹp nằm bên quốc lộ 1A từ Tuy Hoà ra Quy Nhơn. “Bãi biển đẹp như một vành trăng, mà không ai nhận ra”, bà Tuyến nhớ lại. Cảm nhận ban đầu cũng chỉ là cảnh đẹp, nhưng càng đi sâu tìm hiểu khi quyết tâm triển khai dự án, bà Tuyến mới nhận ra sự tuyệt vời của Phú Yên. “Con người chân thành, cởi mở, mà làm du lịch, tài nguyên con người là quan trọng nhất. Bãi biển Phú Yên đẹp nhất trong các tỉnh, có nhiều địa điểm check-in độc đáo. Có thể nói, Phú Yên hội tụ đầy đủ các yếu tố: Con người, thiên nhiên, văn hoá, địa chất, vị trí địa lý, ẩm thực… mà lại chưa phát triển như các địa phương lân cận nên còn nhiều dư địa phát triển”, bà Tuyến khẳng định.

Chính vì thế, thay vì lựa chọn những trung tâm du lịch lớn như Đà Nẵng, Nha Trang hay Phú Quốc, Everland đã quyết định khởi động kế hoạch đầu tư bằng Phú Yên. Bà Tuyến cho biết, dự án Xuân Đài Bay và Crystal Holidays Marina Phú Yên sẽ kết hợp thành một quần thể nghỉ dưỡng độc đáo, gồm các tổ hợp khách sạn, biệt thự nghỉ dưỡng trên núi, trên bãi biển và trên đảo. Trong đó, tổ hợp trên núi gồm các căn biệt thự nghỉ dưỡng hướng biển quây quầy quanh khách sạn cách điệu hình tổ chim yến, tạo thành một quần thể mô phỏng làng chài truyền thống. Tổ hợp bãi biển với điểm nhấn là khách sạn 25 tầng cách điệu hình con thuyền Peacock đang neo đậu ở Vũng Lắm, trong khi tổ hợp trên đảo là các biệt thự nghỉ dưỡng tiêu chuẩn 6 sao được thiết kế theo phong cách Santorini.

Cũng như Indochina Capital khi tập hợp đội ngũ tư vấn thiết kế với nhiều tên tuổi nổi tiếng toàn cầu để phát triển và xây dựng dự án Bãi Nồm, Everland cũng sẽ lựa chọn nhưng thương hiệu quản lý vận hành khách sạn nổi tiếng thế giới cho các dự án tại Phú Yên. Trước đó, Everland đã ký thoả thuận hợp tác với Centara Group với kỳ vọng hai dự án này sẽ gia nhập hệ thống liên kết điểm đến toàn cầu và được quảng bá rộng rãi đến mọi quốc gia, từ đó nâng cao hình ảnh và vị thế của Phú Yên trên bản đồ du lịch thế giới.

Nàng công chúa ngủ quên

Nhưng, lãnh đạo Indochina Capital hay Everland không phải là những người đầu tiên bị cảnh sắc Phú Yên mê hoặc. Mặc dù không nổi tiếng như Nha Trang, Phan Thiết hay Hội An, nhưng trong hai thập kỷ qua, Phú Yên đã khiến không ít nhà đầu tư trong và ngoài nước say đắm bởi những bãi biển cát mịn, nước trong xanh như Bãi Môn – Mũi Điện, Bãi Gốc, Bãi Nồm, Bãi Từ Nham; những hòn đảo hoang sơ như cù lao Mái Nhà, cù lao Ông Xá, hòn Yến, hòn Chùa; cùng các danh lam thắng cảnh như vịnh Xuân Đài, đầm Ô Loan, ghềnh Đá Đĩa, tháp Nhạn… 

Cũng từ đó, rất nhiều dự án du lịch nghỉ dưỡng lớn đã được thai nghén, trong đó có những dự án có quy mô vốn đầu tư lớn, như khu nghỉ dưỡng cao cấp Phú Yên của Công ty TNHH New City Properties tại Bãi Xép với tổng vốn đầu tư 4,3 tỷ USD; hay tổ hợp du lịch nghỉ dưỡng Vũng Rô tổng vốn đầu tư 2,5 tỷ USD do tập đoàn Rose Rock và Công ty TNHH Dầu khí Vũng Rô đề xuất. Tại một hội nghị xúc tiến đầu tư tổ chức cách đây ba năm, các nhà đầu tư cũng đã đăng ký đầu tư và khảo sát hàng chục dự án, với tổng vốn đầu tư ước tính lên tới 74.000 tỷ đồng.

Tuy nhiên, cho đến nay, phần lớn những dự án du lịch nghỉ dưỡng ở Phú Yên vẫn chỉ là những bản vẽ hoành tráng trên giấy. Chỉ một số dự án mới được xây dựng và đi vào hoạt động trong thời gian gần đây là Rosa Alba và Stelia Beach. Trong tổng số 6.000 phòng lưu trú tại Phú Yên hiện nay, phần lớn các các nhà nghỉ và khách sạn nhỏ lẻ, còn tổng số khách sạn đạt tiêu chuẩn 3-5 sao chỉ khoảng 900 phòng, nghĩa là chưa bằng quy mô khách sạn Danang Golden Bay. Cũng có nghĩa là, muốn đưa Phú Yên lên bản đồ du lịch thế giới, cần nhiều dự án như Indochina Capital và Everland đang đầu tư.

Một trong những nguyên nhân khiến Phú Yên như “nàng công chúa ngủ quên” suốt bao năm, mặc cho những địa danh lân cận như Quy Nhơn và Cam Ranh trỗi dậy trước làn sóng đầu tư bất động sản du lịch, là khó khăn về giao thông. 

Trước đây, Phú Yên như một ốc đảo, đi lại bằng đường bộ khó khăn vì phải vượt đèo Cả và đèo Cù Mông ở hai đầu tỉnh; sân bay Phú Yên chỉ đón máy bay nhỏ và bay vào sáng sớm rất bất tiện. Trong khi những nút thắt về giao thông – vốn quyết định tính khả thi về kinh doanh của một dự án du lịch – chưa được tháo gỡ, việc nhà đầu tư đề xuất những dự án tỷ đô cũng giống như việc đặt cược vào một ván bài đầy rủi ro. Do không đủ năng lực tài chính, hoặc không thể huy động vốn từ nhà đầu tư thứ cấp, nên hầu hết các dự án đề xuất trước đây đều nằm trên giấy.

Tuy nhiên, hạ tầng giao thông của Phú Yên đã có cải thiện đáng kể thời gian gần đây khi hầm đường bộ Đèo Cả và Cù Mông được xây dựng, rút ngắn thời gian di chuyển bằng đường bộ từ Khánh Hoà và Bình Định. Sân bay Tuy Hoà cũng được nâng cấp đón được các máy bay lớn hơn và trong tương lai đang có kế hoạch tiếp tục mở rộng lên công suất 5 triệu hành khách mỗi năm. Những tín hiệu này phát đi đã khuyến khích những “chàng hoàng tử” như Indochina Capital và Everland mạnh tay rót vốn đánh thức vẻ đẹp Phú Yên.

Những nút thắt cần tháo gỡ

Để triển khai dự án ở Phú Yên, mới đây Tập đoàn Everland đã tăng vốn điều lệ từ 600 tỷ đồng lên 1.050 tỷ đồng. Indochina Capital cùng đối tác Kajima đến từ Nhật Bản đã công bố kế hoạch đầu tư 1 tỷ USD vào Việt Nam, trong đó tập trung vào lĩnh vực khách sạn - khu nghỉ dưỡng và nhà ở. Tiềm lực tài chính của những nhà đầu tư này phần nào đã thể hiện cam kết sẵn sàng hiện thực hoá những bản vẽ hoành tráng.

Tuy nhiên, nhà đầu tư vẫn có thể chần chừ rót vốn vào Phú Yên nếu những nút thắt khác không được cởi bỏ. Bên cạnh kỳ vọng sân bay Tuy Hoà tiếp tục được nâng cấp, các nhà đầu tư đang mong mỏi sự thay đổi về môi trường đầu tư để dòng vốn có thể được khai thông.

Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) do Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam công bố mới đây cho thấy, Phú Yên còn nhiều việc cần làm để cải thiện môi trường đầu tư, nếu không muốn làm nhà đầu tư nản lòng. Theo đó, PCI của Phú Yên vẫn đứng xa ở nửa dưới danh sách, xếp thứ 42 trong tổng số 63 tỉnh thành trên cả nước. Nếu tính theo duyên hải miền Trung, PCI của Phú Yên cũng gần như xếp hạng bét, thứ 11/12. Mặc dù thứ hạng chung đã có cải thiện so với 5 năm qua, nhưng Phú Yên vẫn bị đánh giá thấp xét về tính minh bạch, dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp và đào tạo lao động. Trong khi đó, đây lại là những yếu tố mà những nhà đầu tư mới, đặc biệt là những nhà đầu tư nước ngoài, lại rất mong muốn cải thiện để họ có thể thực hiện dự án với tiến độ nhanh và kinh doanh hiệu quả.

Có một điểm đã được cải thiện đáng kể trong năm qua là tính năng động. Nhiều năm trước đây, Phú Yên vẫn bị đánh giá thấp về tính năng động, khi điểm số chỉ dao động trên dưới 5 điểm. Tuy nhiên, trong bảng xếp hạng PCI năm 2020, tính năng động của Phú Yên đã đạt 6,82 điểm.

Lãnh đạo tỉnh Phú Yên, trong đó có Bí thư tỉnh uỷ Phạm Đại Dương đã khẳng định với truyền thông rằng, tỉnh xác định du lịch sẽ là ngành kinh tế chủ lực, sau đó là nông nghiệp công nghệ cao và một số ngành công nghiệp hỗ trợ. Nhiều năm trước, Phú Yên đặt kỳ vọng rất lớn vào công nghiệp khi kiên trì theo đuổi dự án xây dựng nhà máy lọc dầu Vũng Rô có tổng vốn đầu tư hàng tỷ USD nhưng thất bại.

Nhưng muốn đưa du lịch trở thành ngành kinh tế chủ lực, Phú Yên cần có những dự án động lực, tức là những dự án quy mô lớn, do những “con sếu đầu đàn”, hay những “đại bàng” về làm tổ, giống như Kiên Giang hay Quảng Ninh đã lựa chọn, để tạo sức bật đột phá.

Trong cuộc làm việc với lãnh đạo tỉnh đầu năm nay, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc – khi đó là Thủ tướng – đã nhấn mạnh du lịch Phú Yên vẫn là viên kim cương thô quý hiếm rất cần bàn tay của người thợ khéo xứng tầm để gọt giũa. Và những người thợ tiên phong đó rất có thể là Indochina Capital hay Everland và tiến độ triển khai những dự án quy mô lớn của những nhà đầu tư mới này có thể sẽ là “thước đo” để những nhà đầu tư khác nhìn vào trước khi quyết định rót vốn vào Phú Yên.