Trong kỷ nguyên số, khi mọi hoạt động từ mua sắm, giao tiếp đến giải trí đều in dấu vết kỹ thuật số, dữ liệu cá nhân trở thành một tài sản vô giá, đồng thời cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ bị xâm phạm.
Từ thực tiễn này, Quốc hội Việt Nam đã thông qua Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân với tỷ lệ tán thành gần như tuyệt đối và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2026.
Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân ra đời không chỉ đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, mà còn thể hiện quyết tâm của nhà nước trong việc xây dựng một môi trường mạng an toàn và đáng tin cậy.
Điểm nhấn đáng chú ý của Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân lần này chính là việc quy định trách nhiệm một cách rõ ràng cho các bên liên quan đến việc kiểm soát và xử lý dữ liệu cá nhân, bao gồm cả bên thứ ba.
Theo đó, luật xác định cụ thể nghĩa vụ của từng chủ thể trong việc thu thập, lưu trữ, xử lý và bảo vệ dữ liệu cá nhân của người dân. Sự phân cấp trách nhiệm này được kỳ vọng sẽ tạo ra một hệ thống quản lý dữ liệu chặt chẽ, giảm thiểu tối đa nguy cơ rò rỉ hoặc lạm dụng thông tin cá nhân.
Đặc biệt, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân đã thể hiện một thái độ nghiêm khắc đối với hành vi xâm phạm dữ liệu cá nhân bằng việc đưa ra những chế tài xử phạt hết sức nặng nề.
Theo Điều 8 của Luật, tùy theo tính chất, mức độ và hậu quả của hành vi vi phạm, các tổ chức, cá nhân có thể bị xử phạt hành chính hoặc thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Nếu hành vi vi phạm gây ra thiệt hại cho chủ thể dữ liệu, bên vi phạm còn phải bồi thường theo quy định của pháp luật.
Trong số các hành vi bị nghiêm cấm, việc mua bán dữ liệu cá nhân bị xem là một hành vi vi phạm nghiêm trọng với mức phạt có thể lên đến 10 lần khoản thu.
Tương tự, mức phạt tiền tối đa cho các hành vi vi phạm quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân được ấn định lên đến con số 3 tỷ đồng.
Các mức phạt này không chỉ mang tính cảnh báo mà còn thể hiện sự bảo vệ mạnh mẽ của pháp luật đối với quyền riêng tư, một trong những quyền cơ bản của con người trong xã hội hiện đại.
Quốc hội đã thông qua Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân. Ảnh: Quochoi
Phân định trách nhiệm và hướng đi cho doanh nghiệp
Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân không chỉ tập trung vào các quy định cấm và chế tài xử phạt, mà còn thiết lập một khung pháp lý toàn diện về việc xử lý dữ liệu cá nhân.
Luật quy định rõ về các hoạt động xử lý dữ liệu, bao gồm thu thập, phân tích, tổng hợp, mã hóa, giải mã, chỉnh sửa, xóa, hủy, cung cấp, công khai, chuyển giao dữ liệu cá nhân và các hoạt động khác tác động đến dữ liệu cá nhân.
Một điểm đáng chú ý khác trong Luật là việc quy định cụ thể các trường hợp xử lý dữ liệu cá nhân không cần sự đồng ý của chủ thể dữ liệu. Điều này tạo ra một sự cân bằng giữa việc bảo vệ quyền riêng tư và đảm bảo hoạt động bình thường của các cơ quan, tổ chức trong những tình huống cần thiết.
Luật cũng thống nhất thuật ngữ "chuyển dữ liệu cá nhân xuyên biên giới" và áp dụng cơ chế hậu kiểm thông qua hồ sơ đánh giá tác động, thay vì yêu cầu xin phép trước trong đa số trường hợp, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp quốc tế.
Bên cạnh việc quy định trách nhiệm cho các bên kiểm soát và xử lý dữ liệu, Luật cũng đặc biệt quan tâm đến việc bảo vệ dữ liệu cá nhân đối với các đối tượng yếu thế như người bị mất hoặc hạn chế năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi.
Để giảm bớt gánh nặng tuân thủ pháp luật cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đặc biệt là các hộ kinh doanh và doanh nghiệp siêu nhỏ, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân cũng có những quy định linh hoạt.
Theo đó, các đối tượng này được quyền lựa chọn thực hiện hoặc không thực hiện các quy định về lập hồ sơ đánh giá tác động và chỉ định bộ phận, nhân sự bảo vệ dữ liệu cá nhân trong thời hạn 5 năm kể từ ngày Luật có hiệu lực thi hành, và được miễn thực hiện đối với các hộ kinh doanh, doanh nghiệp siêu nhỏ.
Sự ra đời của Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân không chỉ là một bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ quyền riêng tư của công dân mà còn đặt ra những yêu cầu mới đối với các tổ chức và doanh nghiệp đang hoạt động tại Việt Nam.
Việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của Luật không chỉ giúp các doanh nghiệp tránh được những rủi ro pháp lý và tài chính mà còn góp phần xây dựng niềm tin với khách hàng trong bối cảnh vấn đề bảo mật dữ liệu ngày càng được quan tâm.
Các chuyên gia pháp lý nhận định rằng, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân sẽ tạo ra một hành lang pháp lý rõ ràng, góp phần thúc đẩy sự phát triển lành mạnh của nền kinh tế số tại Việt Nam, đồng thời nâng cao ý thức về bảo vệ dữ liệu cá nhân trong toàn xã hội.
Giá vàng hôm nay 27/6 giảm 200 - 300 nghìn đồng/lượng đối với cả vàng miếng và vàng nhẫn SJC. Trong khi thị trường quốc tế gần như đi ngang giữa loạt dữ liệu kinh tế Mỹ trái chiều.
Tại WEF Thiên Tân, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng châu Á cần dẫn dắt cuộc chơi mới, đồng thời khẳng định Việt Nam có cơ sở để tăng trưởng 8% năm nay và hai con số trong những năm tới.
Hoang Huy New City - đại đô thị đầu tiên theo mô hình “đô thị lễ hội” đã chính thức mở bán, trở thành điểm nhấn chiến lược của khu trung tâm mới Thủy Nguyên.
