Ngân hàng bước vào cuộc đua tăng vốn, xử lý nợ xấu mới

Mục tiêu của Đề án là tạo bước chuyển rõ rệt, thực chất trong cơ cấu lại hệ thống các TCTD gắn với xử lý nợ xấu; phấn đấu đến năm 2025 giảm số lượng các TCTD, xử lý cơ bản các ngân hàng yếu kém, không để phát sinh những ngân hàng yếu kém mới, hệ thống các TCTD lành mạnh và phát triển bền vững.

Phát triển hệ thống các TCTD theo hướng các TCTD trong nước đóng vai trò chủ lực, hoạt động lành mạnh, chất lượng, hiệu quả, công khai, minh bạch, đáp ứng các chuẩn mực về an toàn hoạt động ngân hàng theo quy định của pháp luật và tiệm cận với thông lệ quốc tế, hướng tới đạt trình độ phát triển của Nhóm 4 nước dẫn đầu khu vực ASEAN.

Phấn đấu có ít nhất từ 2 - 3 NHTM nằm trong top 100 ngân hàng lớn mạnh nhất (theo tiêu chí sức mạnh) trong khu vực châu Á; hoàn thành việc niêm yết cổ phiếu của các NHTM cổ phần trên thị trường chứng khoán Việt Nam và phấn đấu có 1 - 2 ngân hàng niêm yết cổ phiếu trên thị trường chứng khoán quốc tế.

Đẩy mạnh xử lý nợ xấu, nâng cao chất lượng tín dụng, ngăn ngừa, hạn chế tối đa nợ xấu mới phát sinh; nâng cao năng lực tài chính của TCTD; ngăn ngừa tình trạng đầu tư chéo, sở hữu chéo và sở hữu có tính chất thao túng, chi phối trong các TCTD có liên quan.

Cụ thể, Đề án sẽ triển khai thí điểm áp dụng Basel II theo phương pháp nâng cao tại các NHTM Nhà nước nắm cổ phần chi phối và NHTM cổ phần có chất lượng quản trị tốt đã hoàn thành áp dụng Basel II theo phương pháp tiêu chuẩn vào cuối năm 2025; phấn đấu đến năm 2023, tỷ lệ an toàn vốn (CAR) của các NHTM đạt tối thiểu 10 - 11%; đến năm 2025, đạt tối thiểu 11 - 12%.

Đề án cũng yêu cầu các TCTD phải có biện pháp bảo đảm có số vốn điều lệ đến năm 2025 như sau: Đối với tổ chức tín dụng đang hoạt động (không bao gồm ngân hàng thương mại, công ty tài chính yếu, yếu kém/được kiểm soát đặc biệt thực hiện phương án cơ cấu lại do cấp có thẩm quyền phê duyệt); đối với các ngân hàng thương mại, nhóm ngân hàng thương mại trong nước có tiềm lực tài chính, năng lực cạnh tranh, quy mô lớn vốn điều lệ tối thiểu đạt 15.000 tỷ đồng;

Nhóm ngân hàng trong nước có tiềm lực tài chính, năng lực cạnh tranh, quy mô nhỏ và trung bình và ngân hàng thương mại có vốn nước ngoài vốn điều lệ tối thiểu đạt 5.000 tỷ đồng.

Quy định của Đề án sẽ tạo áp lực tăng vốn lên một loạt các TCTD quy mô nhỏ, có vốn điều lệ chưa tới 5.000 tỷ đồng (tính đến ngày 31/3/2022) như SaigonBank; KienlongBank; NCB; PG Bank, BaoVietBank...

Trước thềm đại hội cổ đông năm nay (đã được nhiều ngân hàng ấn định vào khoảng cuối tháng 3, đầu tháng 4), các cổ đông đều đang “nghe ngóng” thông tin các ngân hàng sẽ chia cổ tức hay giữ lại cổ tức, phát hành cổ phiếu ra sao để thực hiện kế hoạch tăng vốn. Một số ngân hàng như Bản Việt Bank, Việt Á Bank cũng vừa hoàn tất kế hoạch tăng vốn điều lệ lên trên 5.000 tỷ đồng.

Đối với công ty tài chính, vốn điều lệ tối thiểu đạt 750 tỷ đồng; đối với công ty cho thuê tài chính, vốn điều lệ tối thiểu đạt 450 tỷ đồng.

Đối với tổ chức tín dụng yếu kém, được kiểm soát đặc biệt thực hiện phương án cơ cấu lại do cấp có thẩm quyền phê duyệt, phương án tăng vốn thực hiện theo phê duyệt của cấp có thẩm quyền.

Về nợ xấu, các nhà băng phải đánh giá chất lượng và khả năng thu hồi của các khoản nợ để có biện pháp xử lý thích hợp, thực hiện trích lập và sử dụng dự phòng rủi ro để xử lý nợ xấu theo đúng quy định.

Mục tiêu đến cuối năm 2025, tỷ lệ nợ xấu nội bảng, nợ xấu đã bán cho VAMC chưa được xử lý và nợ tiềm ẩn, ở mức dưới 3% (không bao gồm các ngân hàng yếu kém).

Đây cũng sẽ là thách thức lớn với ngành ngân hàng. Trong báo cáo trước Quốc hội về tổng kết và đề xuất việc kéo dài thời hạn áp dụng toàn bộ quy định của Nghị quyết số 42 về thí điểm xử lý nợ xấu, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết đến 31/12/2021, trường hợp đánh giá một cách thận trọng, tỷ lệ nợ xấu nội bảng, nợ bán cho VAMC và các khoản nợ tiềm ẩn thành nợ xấu ở mức cao là 6,31%, nghĩa là hơn gấp đôi mục tiêu đề ra vào năm 2025. Nợ xấu chưa xử lý theo Nghị quyết số 42 đến 31/12/2021 vẫn ở mức cao là 412,7 nghìn tỷ đồng.

Đề án cũng khuyến khích tham gia mua bán, hợp nhất, sáp nhập các tổ chức tín dụng trên cơ sở tự nguyện để gia tăng quy mô, phạm vi hoạt động và khả năng cạnh tranh; triển khai và áp dụng Basel II theo phương pháp nâng cao, hướng tới đạt trình độ phát triển của Nhóm 4 nước dẫn đầu khu vực ASEAN vào năm 2025. Tổ chức tín dụng yếu, yếu kém áp dụng các biện pháp xử lý theo quy định của pháp luật để bảo đảm giữ vững ổn định hệ thống các tổ chức tín dụng.