Tiêu điểm
Pháp lý về quấy rối tình dục tại nơi làm việc chưa đủ sát thực tế
Những thay đổi trong quy định của pháp luật đã có nhiều tiến bộ hơn trong việc phòng, chống quấy rối tình dục nơi làm việc nhưng vẫn còn nhiều “kẽ hở” khiến luật chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế tại các doanh nghiệp.

Còn nhiều vướng mắc
Vấn đề quấy rối tình dục tại nơi làm việc lần đầu tiên được quy định trong trong Bộ luật Lao động 2012 nhưng không đưa ra định nghĩa và hướng dẫn về cách thức giải quyết vấn đề này nên việc triển khai thực tế gần như không có.
Bảy năm sau, Bộ luật Lao động 2019 ra đời và sau đó là nghị định 145 được ban hành quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của bộ luật lao động về điều kiện lao động và quan hệ lao động như một bước tiến mới trong lĩnh vực này thông qua việc đưa ra định nghĩa rõ ràng về quấy rối tình dục tại nơi làm việc.
“Các quy định của pháp luật đang chủ yếu đưa ra nhận diện có tính cơ bản liên quan đến quấy rối tình dục nhưng gần như chưa đáp ứng được nhu cầu doanh nghiệp. Những người không áp dụng luật chuyên nghiệp như luật sư sẽ khó có thể xác định một hành vi có được coi là quấy rối tình dục nơi làm việc hay không”, Th.S. Đoàn Xuân Trường, Giảng viên trường Đại học Luật Hà Nội nhận định.
Quấy rối tình dục không phải hành vi phải chịu trách nhiệm hình sự và nếu xảy ra tại nơi làm việc thì người lao động vi phạm sẽ bị kỷ luật sa thải. Sau đó, người lao động bị quấy rối tình dục vẫn có quyền khởi kiện ra tòa để yêu cầu bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng theo bộ luật Dân sự 2015. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vướng mắc khiến người lao động chưa thực sự được bảo vệ.
Theo quy định, quấy rối tình dục tại nơi làm việc là hành vi có tính chất tình dục của bất kỳ người nào đối với người khác tại nơi làm việc mà không được người đó mong muốn hoặc chấp nhận. Tuy nhiên, cả ba yếu tố “hành vi có tính chất tình dục”, “tại nơi làm việc” và “không được mong muốn hoặc chấp nhận” vẫn đặt ra nhiều câu hỏi đang bị bỏ ngỏ, đặc biệt là việc xác định hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc.
Một trong số đó là việc không có quy định xem xét yếu tố, biểu hiện của việc không mong muốn hoặc không chấp nhận. Nhiều trường hợp không xác định được hành vi, chẳng hạn như việc một người cảm thấy khó chịu khi đồng nghiệp đưa hình ảnh vừa có tính gợi cảm lẫn hài hướng lên nhóm của công ty nhưng cũng không bày tỏ sự khó chịu ra bên ngoài mà chỉ giữ im lặng. Trường hợp khác là khi hai người trêu đùa nhau bằng các cử chỉ hoặc lời nói khá thoải mái trong khi người thứ ba chứng kiến thì lại cảm thấy khó chịu…
Hay như khi một người thực hiện hành vi mà đối phương bày tỏ thái độ nhẹ nhàng như đẩy tay hoặc đi ra chỗ khác… thì cũng không xác định được có phải thái độ không mong muốn hoặc không chấp nhận không.
“Đó là cái vướng của luật và việc không nhận diện được hành vi dẫn đến nguy cơ cao là các quy định không đi được vào cuộc sống”, ông Trường nói.
Một khó khăn khác nằm ở mức độ sẵn sàng trong việc lên án hành vi quấy rối tình dục, đặc biệt trong văn hoá phương Đông. Nhiều nạn nhân thường không sẵn sàng chia sẻ và cung cấp thông tin, không đủ dũng cảm để đứng lên đấu tranh phơi bày sự thật. Có trường hợp người lao động bị chủ doanh nghiệp thực hiện hành vi quấy rối đã không dám lên tiếng, cho đến khi kết thúc công việc tại công ty đó thì mới khởi kiện.
Một vấn đề thứ ba liên quan đến việc thu thập chứng cứ hoặc nghĩa vụ chứng minh được ông Trường nhấn mạnh là đặc biệt khó cho luật sư trong quá trình tư vấn cho thân chủ. Đặc biệt, dạng quấy rối tình dục phi lời nói thường khó thu thập chứng cứ nhất.
Theo điều 84 Nghị định 145, quấy rối tình dục tại nơi làm việc bao gồm: (1) hành vi mang tính thể chất gồm hành động, cử chỉ, tiếp xúc, tác động vào cơ thể mang tính tình dục hoặc gợi ý tình dục; (2) quấy rối tình dục bằng lời nói gồm lời nói trực tiếp, qua điện thoại hoặc qua phương tiện điện tử có nội dung tình dục hoặc có ngụ ý tình dục; (3) quấy rối tình dục phi lời nói gồm ngôn ngữ cơ thể; trưng bày, miêu tả tài liệu trực quan về tình dục hoặc liên quan đến hoạt động tình dục trực tiếp hoặc qua phương tiện điện tử.
Ông Trường cho biết, trong một số trường hợp, thậm chí ngay cả luật sư cũng phải chấp nhận là sự việc sẽ không bao giờ sáng tỏ được vì không thể cung cấp đủ chứng cứ cũng như không thực hiện được nghĩa vụ chứng minh. Cũng vì vậy mà có nhiều trường hợp chỉ để người thực hiện hành vi kiểm điểm và rút kinh nghiệm vì không chứng minh được hành vi quấy rối tình dục.
Vấn đề thứ tư liên quan đến xác định “nơi làm việc”. Luật quy định nơi làm việc là bất kỳ nơi nào mà người lao động thực tế làm việc theo thỏa thuận hoặc phân công của người sử dụng lao động. Tuy nhiên, một số trường hợp vẫn không xác định được có phải là hành vi quấy rối tại nơi làm việc không. Chẳng hạn như hai đồng nghiệp nói chuyện không liên quan đến công việc qua zalo và gửi ảnh/thông tin mà đối phương không mong muốn.
Gỡ rào cản vô hình trên con đường thăng tiến của nữ lãnh đạo
Bình Dương: Giải pháp bảo đảm việc làm, an sinh xã hội cho người lao động
Trước tình hình khó khăn của doanh nghiệp và người lao động, tỉnh Bình Dương đã triển khai và thực hiện nhiều giải pháp bảo đảm việc làm, an sinh xã hội cho người lao động.
Cách xử lý khi người lao động và doanh nghiệp ‘chia tay’ trong tình trạng thiếu đơn hàng
Do tình hình kinh tế khó khăn, các doanh nghiệp nghiệp thiếu đơn hàng nên đành phải cho người lao động nghỉ việc. Dù là tình huống không mong muốn nhưng xử lý thế nào doanh nghiệp và người lao động không phát sinh vướng mắc pháp lý về sau đang trở thành vấn đề nan giải.
Giải pháp cho người lao động ngành công nghiệp Đông Nam Bộ
Một trong những giải pháp giúp cho vấn đề lao động tại vùng Đông Nam Bộ là cần tập trung phát triển nhà ở xã hội và hạ tầng xã hội khác cho công nhân, chính sách hỗ trợ tín dụng để giải quyết vấn đề về chỗ ở cho người lao động.
Người lao động, công nhân tại 8 tỉnh thành được tiếp cận gói vay 10.000 tỷ
Sau ký kết giữa Công ty Tài chính trách nhiệm hữu hạn HD Saison (HD Saison) thuộc HDBank cùng Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam, gói vay 10.000 tỷ dành cho công nhân đã được gấp rút triển khai nhằm hỗ trợ nhanh nhất đến người lao động các khu công nghiệp trên toàn quốc...
Động lực mới hút đầu tư ngành bán dẫn
Mặc dù vốn đầu tư nước ngoài toàn cầu có xu hướng chững lại, ngành bán dẫn ghi nhận mức đầu tư kỷ lục và thu hút sự tham gia của nhiều tên tuổi lớn tại Việt Nam.
Tổ hợp hóa dầu miền Nam: Ròng rã hành trình 2 thập kỷ
Trong bối cảnh Tổ hợp hóa dầu miền Nam dừng hoạt động chưa hẹn ngày về, chủ đầu tư thông báo sẽ rót nửa tỷ đô để tối ưu hiệu năng, tính cạnh tranh của dự án.
Cơ chế đặc thù cho điện hạt nhân: Chưa cụ thể hóa chủ đầu tư
Cơ chế đặc thù phục vụ triển khai dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận chưa cụ thể hóa danh tính chủ đầu tư như Chính phủ đề xuất.
Ba rủi ro lớn từ kinh tế toàn cầu và thách thức với mục tiêu tăng trưởng 2 con số của Việt Nam
Mặc dù kinh tế toàn cầu còn nhiều thách thức, Việt Nam vẫn có cơ hội tăng trưởng cao, nếu cải cách hiệu quả và đầu tư vào các động lực tăng trưởng mới.
Sứ mệnh của công nghệ cao trong kỷ nguyên vươn mình
Đổi mới sáng tạo, công nghệ cao chính là yếu tố cốt lõi đưa đất nước vươn mình, phát triển theo chiều sâu để đạt tăng trưởng hai con số trong giai đoạn mới.
Động lực mới hút đầu tư ngành bán dẫn
Mặc dù vốn đầu tư nước ngoài toàn cầu có xu hướng chững lại, ngành bán dẫn ghi nhận mức đầu tư kỷ lục và thu hút sự tham gia của nhiều tên tuổi lớn tại Việt Nam.
Bất động sản sống chất, giá tốt cho gia đình đông thành viên
Giới chuyên gia nhận định, những dự án có thể dung hòa nhu cầu đa thế hệ, từ thiết kế căn hộ đến hệ thống tiện ích nội – ngoại khu, sẽ ngày càng được ưa chuộng và bền vững.
Cuộc đua sinh tồn của ngân hàng số
Khả năng sinh lời đang là câu hỏi lớn nhất của các ngân hàng số tại Việt Nam, sau nhiều năm nỗ lực chứng minh về tính hiệu quả, tinh gọn và hiện đại.
Tổ hợp hóa dầu miền Nam: Ròng rã hành trình 2 thập kỷ
Trong bối cảnh Tổ hợp hóa dầu miền Nam dừng hoạt động chưa hẹn ngày về, chủ đầu tư thông báo sẽ rót nửa tỷ đô để tối ưu hiệu năng, tính cạnh tranh của dự án.
Việt Nam trước 'sóng gió' thương mại Mỹ - Trung: 2018 và 2025 có gì khác?
Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung tái diễn năm 2025 với quy mô lớn hơn. Việt Nam đứng trước cả cơ hội và thách thức khi chuỗi cung ứng toàn cầu thay đổi, tác động mạnh đến xuất khẩu và đầu tư.
Kỹ năng bán hàng thực chiến: Bí quyết tăng doanh số
Thành công trong bán hàng không chỉ dựa vào năng lực cá nhân mà chủ yếu nhờ xây dựng hệ thống quy trình bán hàng chuyên nghiệp.
Cơ chế đặc thù cho điện hạt nhân: Chưa cụ thể hóa chủ đầu tư
Cơ chế đặc thù phục vụ triển khai dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận chưa cụ thể hóa danh tính chủ đầu tư như Chính phủ đề xuất.