Bất chấp tất cả sự thân mật trong mối quan hệ giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và quan điểm tương đồng đối với cách tiếp cận vấn đề Bắc Triều Tiên, Nhật Bản đã không có nhiều hành động cụ thể để giải quyết mối lo ngại chính của tổng thống Trump: thâm hụt thương mại.
Trong suốt chuyến công du hai ngày của tổng thống Trump đến Nhật Bản, ông Abe đã công khai trốn tránh bất kỳ cuộc đàm phán nào về những nhượng bộ thương mại quan trọng mặc dù ông Trump liên tục đề cập.
Ông Trump đã khẩn khoản yêu cầu các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản xây thêm nhiều nhà máy ở Mỹ, hoặc nhập khẩu thêm xe Mỹ vào Nhật.
Tuy nhiên, sự đổi hướng của ông Abe cho thấy Trump sẽ không dễ dàng thu hẹp thâm hụt thương mại 69 tỷ USD với Nhật Bản, chủ yếu do việc Mỹ nhập khẩu ô tô và sản phẩm điện tử của Nhật.
Đối với Mỹ, thâm hụt thương mại của Nhật Bản chỉ đứng sau Trung Quốc. Tổng thống Mỹ đã thể hiện rõ rằng ông có xu hướng xem các con số như là một loại thẻ ghi mức độ công bằng và bất kỳ con số âm nào cho Mỹ đều tự động có nghĩa là phía đối tác, bằng cách nào đó, đã vi phạm các quy tắc thương mại.
"Ngay bây giờ, thương mại của chúng tôi với Nhật Bản là không công bằng và không cởi mở", ông Trump nói với lãnh đạo doanh nghiệp ở Tokyo vào hôm thứ Hai (6/11).
Nhưng ông Abe đã không quên rằng chính tổng thống Trump, người đã rút Mỹ khỏi hiệp ước thương mại đối tác xuyên Thái Bình Dương gồm 12 quốc gia ban đầu. Ông Abe đã dành một khoản uy tín chính trị quan trọng để hoàn tất thỏa thuận này, đặc biệt là phải trấn an những người nông dân không muốn thấy mức thuế nhập khẩu các sản phẩm nông nghiệp giảm xuống. Các quan chức Nhật Bản cũng cho biết TPP sẽ giúp thu hẹp khoảng cách thương mại.
Nhật Bản mặc dù không rũ bỏ mối quan hệ đối tác song phương với Mỹ mà ông Trump đang tìm kiếm, nhưng đang đặt nỗ lực lớn vào "TPP 11" - nhằm giữ nguyên khuôn khổ hợp tác ngay cả khi không có Mỹ.
Tuy nhiên, Nhà Trắng đang mong muốn tìm cách nới lỏng rào cản đối với xuất khẩu nông nghiệp và chăn nuôi của Hoa Kỳ. Các nhà sản xuất Mỹ lo ngại rằng họ đang mất thị phần và muốn giảm thuế đối với các sản phẩm thịt bò, thịt lợn, sữa, hoa quả và rau quả.
Chính quyền Trump cũng muốn Nhật Bản mở rộng việc sử dụng khí tự nhiên hóa lỏng của Mỹ, hy vọng việc xuất khẩu có thể cắt giảm thâm hụt thương mại.
Nhà Trắng cũng hy vọng rằng nó có thể tăng cường mối quan hệ giữa các ngành giao thông của hai nước thông qua việc điều phối các dự án phát triển và bảo trì cơ sở hạ tầng.
