Công ty cung cấp dữ liệu tài chính FiinGroup (trước đây là StoxPlus) mới đây công bố báo cáo FiinPro Data Diggest cho thấy, doanh thu và lợi nhuận của khối doanh nghiệp phi tài chính đang tăng trưởng chậm lại.
Số liệu được tổng hợp từ 899 công ty đại chúng đã công bố kết quả kinh doanh đến ngày 11/2/2020 và đại diện cho 97,6% tổng vốn hóa của ba sàn HOSE, HNX và UPCOM.
Cụ thể, doanh thu thuần tăng trưởng khá khiêm tốn ở mức 4,2% trong khi lợi nhuận sau thuế lại tăng trưởng tốt hơn ở mức 9,3% trong năm 2019. Bên cạnh đà tăng trưởng chững lại, chất lượng lợi nhuận cũng có chiều hướng đi xuống khi đây là năm đầu tiên kể từ sau giai đoạn khủng hoảng 2008 – 2012, chỉ số quan trọng về chất lượng lợi nhuận như EBIT và EBITDA tăng trưởng âm ở mức -1,5% và -1,1%.
Các ngành phục vụ người tiêu dùng như thực phẩm & đồ uống, bán lẻ, hàng & dịch vụ Tiêu dùng đang cho thấy xu hướng suy giảm rõ ràng nhất, kể cả các doanh nghiệp đầu ngành như Vinamilk, Masan hay Thế Giới Di Động.
Theo FiinGroup, có hai nhóm lý do cơ bản khiến các ngành trên đi xuống. Thứ nhất là câu chuyện bão hòa ở các nhóm mặt hàng chủ chốt của các đơn vị này, nhất là ở khu vực thành thị. Trong khi đó, các nhóm mặt hàng mới và các khu vực thị trường nông thôn chưa được khai phá hết tiềm năng.
Chẳng hạn như trường hợp của Vinamilk, tăng trưởng chủ yếu đến nhờ nhóm sản phẩm sữa tươi/sữa nước trong thời gian qua trong khi nhóm sản phẩm sữa bột thì gặp cạnh tranh khốc liệt từ sữa ngoại nhập, nhất là phân khúc cao cấp.
Thứ hai đó là câu chuyện cạnh tranh với các sản phẩm nhập khẩu hoặc từ các tập đoàn nước ngoài, nhất là các nhóm sản phẩm cao cấp hơn. Thực tế, đúng là tăng trưởng ngành do sức mua và khả năng chi trả của người dân Việt Nam tăng lên, nhưng mặt trái của nó đến các doanh nghiệp Việt Nam là họ lại có xu hướng dịch chuyển sang dùng các nhóm mặt hàng cao cấp hoặc hàng nhập khẩu ở phân khúc trên vốn dĩ các doanh nghiệp trong nước cần thêm thời gian để có thể chiếm lĩnh.
Bên cạnh đà suy giảm chung của toàn thị trường, vẫn còn một số ngành duy trì tăng trưởng tốt. Đó là các ngành công nghệ thông tin và ô tô & phụ tùng. Một số ngành được đánh giá là duy trì tốc độ tăng trưởng năm 2019 như dược phẩm, hàng cá nhân & gia dụng, xây dựng & vật liệu và viễn thông.
Trong khi nhóm doanh nghiệp phi tài chính có dấu hiệu suy giảm, các doanh nghiệp thuộc nhóm tài chính, cụ thể là ngành ngân hàng vẫn duy trì tăng trưởng lợi nhuận hai con số: 18 ngân hàng ghi nhận tăng trưởng lợi nhuận sau thuế ở mức 29,3% năm 2019, chủ yếu nhờ cải thiện biên lãi ròng (NIM) ở mức 30 điểm phần trăm lên 3,4% từ mức 3,1% năm 2018 và tăng trưởng thu nhập từ phí dịch vụ (+30,7%).
Đánh giá tổng quan năm 2020, FiinGroup dự báo nhóm VN30 có thể tăng trưởng EPS ở mức 15,3%. Đây là mức cao so với thực tế đạt 3% năm 2019 (giới phân tích dự báo trước đó 5,4% và kế hoạch của doanh nghiệp -1,2%). Tuy nhiên, con số dự báo này chủ yếu được thực hiện trước khi có sự xuất hiện của dịch Covid-19.
