Kế hoạch thực hiện quy hoạch điện VIII chưa đạt yêu cầu

Phó thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu Bộ Công thương khẩn trương hoàn thiện tờ trình về Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII, trong đó có báo cáo về các nội dung nghiên cứu, tiếp thu, giải trình ý kiến tham gia của các bộ ngành, địa phương liên quan, trình Thủ tướng trong tháng 9/2023.

Đáng chú ý là một số nội dung được Phó Thủ tướng lưu ý Bộ Công thương thực hiện đầy đủ trong quá trình hoàn thiện tờ trình.

Cụ thể, kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII phải đảm bảo thực hiện đầy đủ, hiệu quả các mục tiêu của quy hoạch đã được phê duyệt. Yêu cầu bám sát phương án phát triển nguồn điện, lưới điện, các tiêu chí, luận chứng và các giải pháp, nguồn lực để hoàn thiện kế hoạch theo đúng quy định của pháp luật và các chỉ đạo điều hành liên quan của Thường trực Chính phủ, Thủ tướng, Phó thủ tướng Chính phủ.

Bộ Công thương chủ trì, phối hợp với các địa phương có liên quan rà soát, thống kê đầy đủ về các dự án nguồn điện năng lượng tái tạo đã được quyết định chủ trương đầu tư, giao nhà đầu tư và đang triển khai, đáp ứng các yêu cầu được kế thừa triển khai trong Quy hoạch điện VIII. Đồng thời, rà soát tiến độ triển khai của các dự án đủ điều kiện để tính toán, đề xuất trong kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII.

Hướng dẫn các địa phương về các tiêu chí cụ thể (pháp lý, công nghệ, hiệu quả…) để thực hiện việc rà soát các dự án đang triển khai và đề xuất các dự án đáp ứng các yêu cầu được kế thừa tiếp tục triển khai và đưa vào kế hoạch.

Phó thủ tướng cũng lưu ý Bộ Công thương rà soát quy định về quy hoạch, điện lực, đất đai, pháp luật có liên quan và yêu cầu về công tác quản lý, điều hành về cung ứng điện, bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia để xác định sự cần thiết hay không cần thiết của việc tính toán cân đối cung - cầu hệ thống điện quốc gia, hệ thống điện các miền và xác định danh mục các dự án nguồn điện đưa vào vận hành hằng năm trong các giai đoạn 2023 - 2025 và 2026 - 2030.

Đặc biệt, Bộ Công thương bổ sung báo cáo về việc làm việc với các nhà đầu tư các dự án nhiệt điện than chậm tiến độ, gặp khó khăn trong thay đổi cổ đông; làm rõ tính khả thi và tiến độ triển khai của các dự án để đề xuất cụ thể trong Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII.

Ngoài ra, bộ này cũng được yêu cầu nghiên cứu, thực hiện kết luận của Thường trực Chính phủ, Thủ tướng về việc nghiên cứu thí điểm giao EVN và doanh nghiệp trong nước có đủ điều kiện triển khai dự án điện gió ngoài khơi.

Phó thủ tướng Trần Hồng Hà lưu ý, Bộ Công Thương chịu trách nhiệm rà soát thực hiện thủ tục xây dựng kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII phải bảo đảm theo đúng quy định pháp luật, trong đó thực hiện thủ tục lấy ý kiến của các địa phương có liên quan và tổ chức nghiên cứu, tiếp thu theo đúng quy định của pháp luật về quy hoạch và chỉ đạo của Thủ tướng.

Trường hợp bộ giữ nguyên đề xuất về kế hoạch phát triển các nguồn điện năng lượng tái tạo theo hướng phân bổ công suất đến vùng hoặc tỉnh thì cần bổ sung báo cáo rõ về việc tổ chức thực hiện sau khi được phê duyệt, bảo đảm các yêu cầu khả thi, hiệu quả và đúng quy định pháp luật. 

Bộ Công thương chịu trách nhiệm toàn diện trước pháp luật, trước Chính phủ và Thủ tướng về việc bảo đảm cung ứng điện, an ninh năng lượng và nội dung đề xuất là đúng quy định của pháp luật hiện hành.

Trước đó, Bộ Công thương đã đưa ra một số nội dung đề xuất đáng chú ý tại Tờ trình 6046 ngày 31/8 đề nghị ban hành kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII.

Điển hình, đề án kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII đã tính toán đến cấp độ dự án đối với khoảng hơn 1.019 công trình nguồn và lưới điện quan trọng, ưu tiên đầu tư của ngành điện với 67 dự án nguồn và 952 dự án lưới điện truyền tải, đã phân kỳ đầu tư đến 2025 và giai đoạn 2026-2030.

Tuy nhiên, các nguồn năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời, điện sinh khối, thủy điện nhỏ không phân đến cấp độ dự án. Nguyên nhân của việc này là do thiếu cơ sở xếp hạng dự án ưu tiên. Trong đó, 2 tiêu chí quan trọng chưa xác định được là tình trạng pháp lý dự án, phù hợp quy hoạch sử dụng đất và các quy hoạch khác; giá điện, hiệu quả kinh tế.

Cũng theo báo cáo của Bộ Công thương nêu trong Tờ trình, các dự án thủy điện đã vận hành và bổ sung quy hoạch cũng ghi nhận tình trạng vượt tổng công suất tới năm 2030 theo Quy hoạch điện VIII.

Theo thống kê, tổng công suất các dự án thủy điện đã vận hành, bổ sung Quy hoạch điện VII điều chỉnh tới năm 2030 đạt khoảng 30.680MW. Trong khi đó, tổng công suất các nguồn thủy điện tới năm 2030 được duyệt tại Quy hoạch điện VIII là khoảng 29.350MW.

Bộ Công thương cho biết, do thiếu các thông tin như quy định pháp luật về quy hoạch, đầu tư, đảm bảo môi trường, giá thành điện năng… nên không xác định được chi tiết các dự án cần đẩy lùi tiến độ để đảm bảo đáp ứng cơ cấu nguồn điện được duyệt tại Quy hoạch điện VIII.

Vì vậy, Bộ Công thương đề xuất, kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII sẽ chỉ xác định tổng công suất thủy điện nhỏ tới cấp tỉnh.