Quản lý đầu tư công hiệu quả để phục hồi và phát triển bền vững

Phạm Sơn Thứ hai, 05/07/2021 - 17:15

Theo Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP), tình trạng phân tán, phân cấp về quản lý đầu tư công kéo dài trong suốt nhiều năm qua gây ra nhiều cản trở cho nền kinh tế.

Đầu tư công là nguồn vốn quan trọng thúc đẩy phát triển bao trùm và bền vững. Ảnh: VGP.

Tiếp đà phát triển suốt hơn 3 thập kỷ vừa qua, Việt Nam vững bước vào thập niên mới với mục tiêu phục hồi nền kinh tế bị tổn thương sau đại dịch Covid-19, đồng thời đưa đất nước bứt phá, trở thành quốc gia phát triển có thu nhập cao vào năm 2045, kỷ niệm tròn 100 năm thành lập nước.

Để thực hiện được những mục tiêu tham vọng, đầu tư công cho cơ sở hạ tầng đóng vai trò vô cùng quan trọng, góp phần giúp tiết giảm chi phí logistics, hiện đại hóa đô thị, tăng cường kết nối kỹ thuật số và đặc biệt là thích ứng, ngăn ngừa biến đổi khí hậu, một trong những nhiệm vụ trọng tâm của phát triển bền vững.

Đảm bảo nguồn vốn cho đầu tư công, nguồn vốn ODA có thể là một sự trợ giúp hữu ích nhưng theo UNDP, là một quốc gia hạn chế về ngoại hối, Việt Nam nên huy động chủ yếu nguồn lực trong nước. Nguồn vốn ODA chỉ nên sử dụng để thực hiện những dự án có khả năng tạo ra nguồn thu nhập hoặc nguồn tiết kiệm ngoại tệ.

“Việt Nam cần thiết lập các thiết chế kinh tế mới để huy động nguồn vốn dài hạn trong nước và phân bổ đầu tư công hiệu quả hơn”, báo cáo của UNDP nhấn mạnh.

Bên cạnh việc huy động nguồn lực, quản lý đầu tư công cũng là yếu tố cần được quan tâm. UNDP nhận xét, tình trạng phân tán trong hệ thống lập kế hoạch đầu tư công đang là nguyên nhân gây ra 2 hệ quả tiêu cực.

Thứ nhất, các dự án cấp ngành, cấp địa phương được phê duyệt và lập kế hoạch một cách riêng rẽ, có khả năng không cân nhắc tới những ưu tiên phát triển của quốc gia. Thứ hai, chia nhỏ chương trình đầu tư công là nguyên nhân cho hiện tượng đội chi phí, chậm tiến độ thực hiện.

Bên cạnh đó, theo quan sát của Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD), Việt Nam là một trong những quốc gia có sự phân cấp đầu tư công lớn nhất trên thế giới, với hơn 70% vốn đầu tư công được quản lý giải ngân bởi chính quyền địa phương.

Tình trạng này dẫn đến việc nhiều dự án đầu tư công không đạt được lợi thế về quy mô và không tạo ra được lợi ích mang tính lan tỏa. Khả năng huy động vốn của chính quyền địa phương bị hạn chế cũng gây ra tình trạng dự án đầu tư công không đạt được hiệu quả cao.

Tình trạng phân cấp, phân tán trong đầu tư công kéo dài trong suốt nhiều năm qua gây ra sự lãng phí về nguồn lực. UNDP lấy ví dụ, Việt Nam đã xây dựng hàng trăm cảng biển nhỏ kết nối với mỗi các khu công nghiệp, thay vì phát triển hệ thống logistics tập trung vào 2 – 3 cảng lớn. Nhiều dự án ưu tiên cấp quốc gia như đường cao tốc Bắc Nam, sân bay Long Thành cũng chậm tiến độ vì sự phân cấp và phân tán.

Bên cạnh đó, quy định điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn phải có sự chấp thuận của Quốc hội dẫn đến thủ tục kém linh hoạt, giảm hiệu quả vốn đầu tư công.

UNDP đề xuất, Bộ Kế hoạch và đầu tư cần nâng cao năng lực thẩm định, đánh giá và giám sát các dự án đầu tư. Cần có cơ chế trao quyền cho Bộ Kế hoạch và đầu tư thực hiện đánh giá độc lập các dự án theo quy định của pháp luật.

Mặt khác, một hệ thống thông tin về xác định, thẩm định dự án, phân bổ nguồn lực và cung cấp thông tin cho các bên liên quan cũng cần được xây dựng để tối ưu hóa hoạt động đầu tư công.

Bảng giá đất mới - Cần ‘may chiếc áo' mà ai mặc cũng vừa

Bảng giá đất mới - Cần ‘may chiếc áo' mà ai mặc cũng vừa

Tiêu điểm -  36 phút

Một bảng giá đất tốt không nhất thiết phải ‘tiệm cận giá thị trường’ bằng mọi giá, mà phải tiệm cận với công lý, khả năng chi trả của số đông và với chiến lược phát triển dài hạn.

Hạ tầng hiện đại, lực đẩy cho khát vọng hoá rồng của Việt Nam

Hạ tầng hiện đại, lực đẩy cho khát vọng hoá rồng của Việt Nam

Tiêu điểm -  1 ngày

Trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, ba mũi nhọn được kỳ vọng đưa kinh tế Việt Nam đột phá: đầu tư hạ tầng hiện đại, tăng trưởng kinh tế dựa trên nền tảng công nghệ và sự hình thành các trung tâm tài chính quốc tế.

'Nhức nhối' thuế đất bổ sung 5,4%

'Nhức nhối' thuế đất bổ sung 5,4%

Tiêu điểm -  1 ngày

Khoản thuế bổ sung 5,4% với tiền sử dụng đất chưa nộp được nhiều doanh nghiệp, chuyên gia cho rằng không hợp lý và tạo ra gánh nặng cho doanh nghiệp, khiến giá nhà đất có “cơ hội” leo thang.

Bão Wipha nằm trên đất liền ven biển giữa Hưng Yên và Ninh Bình

Bão Wipha nằm trên đất liền ven biển giữa Hưng Yên và Ninh Bình

Tiêu điểm -  1 ngày

Cập nhật 10h sáng nay, bão Wipha đã nằm trên đất liền ven biển giữa Hưng Yên và Ninh Bình với sức gió cấp 8-9, giật cấp 11.

'Liều thuốc' tái sinh cho dự án chống ngập 10.000 tỷ của Trungnam Group

'Liều thuốc' tái sinh cho dự án chống ngập 10.000 tỷ của Trungnam Group

Tiêu điểm -  2 ngày

Chính phủ đã ký nghị quyết tháo gỡ khó khăn cho dự án ngăn triều trị giá 10.000 tỷ đồng tại TP.HCM do Trungnam Group làm chủ đầu tư.

Bảng giá đất mới - Cần ‘may chiếc áo' mà ai mặc cũng vừa

Bảng giá đất mới - Cần ‘may chiếc áo' mà ai mặc cũng vừa

Tiêu điểm -  36 phút

Một bảng giá đất tốt không nhất thiết phải ‘tiệm cận giá thị trường’ bằng mọi giá, mà phải tiệm cận với công lý, khả năng chi trả của số đông và với chiến lược phát triển dài hạn.

TP.HCM đề nghị Sun Group hoàn thiện đề xuất tuyến đường ven sông Sài Gòn

TP.HCM đề nghị Sun Group hoàn thiện đề xuất tuyến đường ven sông Sài Gòn

Doanh nghiệp -  1 giờ

Trước đó, Sun Group đề xuất UBND TP.HCM cho phép nghiên cứu xây dựng tuyến đường ven sông Sài Gòn với quy mô từ 8 đến 10 làn xe, chiều dài khoảng 40 km.

Thị trường carbon: Việt Nam đang ở đâu?

Thị trường carbon: Việt Nam đang ở đâu?

Phát triển bền vững -  12 giờ

Thị trường carbon là cơ hội lớn hướng đến giảm phát thải và đem lại lợi ích đa bên nhưng quãng đường đến với thị trường carbon vẫn còn nhiều gian truân.

Hệ sinh thái tiện ích đẳng cấp kiến tạo không gian đáng sống bậc nhất Tây Bắc TP.HCM

Hệ sinh thái tiện ích đẳng cấp kiến tạo không gian đáng sống bậc nhất Tây Bắc TP.HCM

Nhịp cầu kinh doanh -  15 giờ

Những kỳ tích thanh khoản được ghi nhận thời gian qua là chứng minh cho sức hấp dẫn của Vinhomes Green City. Bên cạnh chính sách giãn xây độc quyền, mức vốn sở hữu chỉ từ 550 triệu đồng, hạ tầng bứt phá… không gian sống xanh cùng hệ tiện ích vượt trội lần đầu tiên được thiết lập tại khu vực cũng là động lực hút dòng người và dòng tiền chảy mạnh về Tây Bắc TP.HCM.

Khởi công dự án Khu nhà thương mại liền kề HDB - Palmy Biztown

Khởi công dự án Khu nhà thương mại liền kề HDB - Palmy Biztown

Nhịp cầu kinh doanh -  15 giờ

Ngày 23/7/2025, dự án Khu nhà thương mại liền kề HDB - Palmy Biztown tại phường Thanh Liệt, TP. Hà Nội đã chính thức được khởi công.

VinFast chính thức mở bán mẫu xe VF 7 tại Indonesia

VinFast chính thức mở bán mẫu xe VF 7 tại Indonesia

Nhịp cầu kinh doanh -  15 giờ

VinFast chính thức giới thiệu và mở bán VF 7, mẫu SUV thuần điện phân khúc C phiên bản tay lái nghịch ở thị trường Indonesia. Đây là mẫu xe thứ 5 của VinFast tại thị trường, củng cố vị thế hãng xe có dải sản phẩm thuần điện đa dạng bậc nhất. Với thiết kế phóng khoáng, công nghệ hiện đại, khả năng vận hành vượt trội và mức giá tốt, VF 7 được định vị là lựa chọn lý tưởng cho người dùng đô thị Indonesia.

SHB nhận 4 giải thưởng lớn tại Asian banking & finance awards 2025

SHB nhận 4 giải thưởng lớn tại Asian banking & finance awards 2025

Nhịp cầu kinh doanh -  15 giờ

Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội (SHB) vừa được vinh danh tại lễ trao giải Asian banking & finance awards 2025, diễn ra tại Singapore, với bốn giải thưởng lớn thuộc cả hai hạng mục retail banking (ngân hàng bán lẻ) và wholesale banking (ngân hàng bán buôn).