TPP 11 sẽ được ký kết vào tháng 3/2018?

Chính phủ Nhật Bản đang nỗ lực để TPP - hiệp định đầu tư và thương mại đa phương khu vực châu Á - Thái Bình Dương được ký kết vào tháng 3 mặc dù Hoa Kỳ đã cương quyết rút khỏi.

Tuy nhiên, các điều khoản về quyền lao động và các vấn đề môi trường khác vẫn là điểm mấu chốt đối với hiệp định gồm 11 thành viên này. 

Cuộc tranh luận, kể từ khi tổng thống Donald Trump tuyên bố rút Mỹ khỏi TPP hồi đầu năm nay, xoay quanh các điều khoản mà Washington đưa ra trong suốt các cuộc đàm phán kéo dài, kết quả đã hình thành nên một kế sách thương mại của người tiền nhiệm Barack Obama.

Người dẫn đầu đoàn đàm phán Nhật Bản do Thủ tướng Shinzo Abe bổ nhiệm, ông Toshimitsu Motegi, đã có buổi gặp với Bộ trưởng Bộ công thương Việt Nam, ông Trần Tuấn Anh, tại Hà Nội để thảo luận về các quy định của TPP liên quan đến vấn đề quyền lao động, một điều khoản của hiệp định mà Việt Nam muốn trì hoãn.

Mexico, mặt khác, lại ủng hộ việc sớm thực hiện các quy định về lao động trong khuôn khổ TPP. Ông Motegi sẽ đến Mexico vào đầu tháng tới để cố gắng làm giảm sự khác biệt.

Trong khi đó, Nhật Bản đang chuẩn bị chấp nhận loại bỏ hai điều khoản được yêu cầu bởi Malaysia và Brunei.

Các nhà đàm phán chính của TPP từ 11 nước thành viên còn lại sẽ gặp nhau tại Nhật vào cuối tháng 1 để xác nhận chi tiết các điều khoản của hiệp định, rồi chuyển văn bản sang các ngôn ngữ của các nước thành viên và tiến hành các cuộc xem xét pháp lý ở mỗi quốc gia.

Sau đó Tokyo định hướng tiến tới ký thỏa thuận cuối cùng vào cuối tháng hai hoặc đầu tháng ba. Tiếp theo, thỏa thuận thương mại sẽ đi vào giai đoạn phê chuẩn ở mỗi quốc gia.

Mục tiêu của Nhật là Quốc hội sẽ phê chuẩn thoả thuận TPP 11 trong khoảng thời gian từ tháng 1 và kết thúc vào tháng 6. Theo đó, đầu tháng 3 là thời hạn thích hợp để ký kết.

Chính phủ của Thủ tướng Abe đang có kế hoạch phê chuẩn một thỏa thuận hợp tác kinh tế với Liên minh châu Âu vào mùa thu năm 2018. Do đó, thất bại trong việc phê chuẩn TPP sẽ gây ra nhiều khó khăn cho nước này trong việc tiến hành đàm phán hai thỏa thuận thương mại lớn cùng một lúc.

Chile cũng muốn một vực dậy TPP càng sớm càng tốt. Chủ tịch Hạ viện nước này, Michelle Bachelet mong muốn thỏa thuận sẽ là một thành công cho chính quyền của mình trước khi người kế nhiệm Sebastian Pinera nhậm chức vào ngày 11/3. Chile đã đề xuất sẽ tổ chức lễ ký kết TPP.

TPP 11 sẽ có hiệu lực nếu 6 thành viên còn lại phê chuẩn. Nhưng quyết định của Canada vẫn là một dấu hỏi lớn.