Có hay không lợi ích nhóm trong điều hành xuất khẩu gạo gần đây?

Nhật Hạ Thứ tư, 22/04/2020 - 17:48

Đó là câu hỏi mà Chủ tịch Quốc hội nêu ra tại phiên họp thứ 44 của UBTV Quốc hội hôm nay, đồng thời yêu cầu các cơ quan liên quan làm rõ.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân tại phiên họp hôm nay. Nguồn ảnh: Trang thông tin của Quốc hội.

Nhận xét về báo cáo kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2019 của Chính phủ vào hôm nay, trong khuôn khổ phiên họp thứ 44, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng báo cáo này vẫn còn một số vấn đề cần nói đậm hơn như những bất thường xung quanh chuyện xuất khẩu gạo thời gian qua.

Cụ thể, “xuất khẩu gạo khó khăn quá, sự lúng túng trong điều hành, quyết định vội vàng gây lãng phí tiền bạc của doanh nghiệp, ảnh hưởng tới người trồng lúa”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh và đặt câu hỏi, “Vậy vấn đề trách nhiệm ở đâu?”

Báo cáo của Ủy ban kinh tế Quốc hội nêu rõ, quá trình thực thi điều hành xuất khẩu gạo tồn tại nhiều bất cập, gây khó khăn, thiệt hại cho doanh nghiệp, nông dân.

Trước thực tế đó, cơ quan này kiến nghị xem xét, xử lý trách nhiệm tổ chức, cá nhân có liên quan trong thực thi công vụ, tham mưu các quyết định có ảnh hưởng lớn đến doanh nghiệp, người dân nhưng đã không đánh giá kỹ tác động.

Ủy ban kinh tế dẫn chứng việc Tổng cục hải quan mở tờ khai hệ thống thông quan hàng tự động lúc 0h ngày 12/4 mà không thông báo minh bạch khiến doanh nghiệp bức xúc. Một số doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi những hợp đồng đã ký nhưng không mở được tờ khai để xuất khẩu.

Số khác lại gặp tình huống đã có số tờ khai, phân vào luồng đỏ nhưng đến ngày 13/4 lại thấy ngày đăng ký tờ khai lùi về ngày 10/4. Đặc biệt, có hiện tượng doanh nghiệp "ghi danh giữ chỗ" khi chưa tập kết đủ hàng tại cảng dù đã có tờ khai.

Báo cáo nêu rõ, việc phân bổ hạn ngạch thông qua đăng ký hải quan trừ lùi chưa gắn với nghĩa vụ thu mua lúa gạo trong dân, cũng như quy mô, năng lực giao dịch hiệu quả của các doanh nghiệp. Với lượng hàng tồn kho do các hợp đồng đã ký kết, doanh nghiệp phải chịu chi phí lãi vay ngân hàng, bao bì...

Uỷ ban kinh tế đề nghị Chính phủ có giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp bị thiệt hại khi phải bồi thường hợp đồng hoặc tăng chi phí lãi vay, chi phí cho việc lưu kho, bãi do bị ảnh hưởng bởi việc dừng xuất khẩu gạo.

Ngoài ra, cơ quan này cũng đề nghị làm rõ việc Tổng cục Hải quan mở hệ thống thông quan hàng tự động lúc 0h ngày 12/4 có dấu hiệu tiêu cực, lợi ích nhóm hay không và tuân thủ theo đúng Luật Quản lý ngoại thương hay chưa.

Theo quy định tại Điều 18 Luật Quản lý ngoại thương, việc áp dụng biện pháp hạn ngạch xuất khẩu, hạn ngạch nhập khẩu phải đảm bảo công khai, minh bạch, khách quan về số lượng, khối lượng, phương thức phân giao hạn ngạch xuất, nhập khẩu. Trường hợp tạm dừng xuất khẩu gạo để đảm bảo an ninh lương thực quốc gia thì cần có giải pháp tổng thể, tránh gây thiệt hại đến lợi ích của người dân và doanh nghiệp.

Vào hai ngày trước, Thủ tướng đã yêu cầu Thanh tra chính phủ nhập cuộc để làm rõ “Có hay không dấu hiệu trục lợi, tiêu cực” trong công tác quản lý nhà nước về xuất khẩu gạo thời gian qua.

Bên cạnh đó, tại cuộc họp ngày 20/4, Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng yêu cầu Bộ Công thương và Bộ Tài chính "nghiêm túc rút kinh nghiệm" trong phối hợp điều hành xuất khẩu gạo. 

Trước mắt, Phó thủ tướng yêu cầu cho xuất khẩu gạo nếp trở lại và ứng trước 100.000 tấn từ hạn ngạch xuất khẩu tháng 5 để xuất số gạo tồn ở cảng của các doanh nghiệp chưa mở được tờ khai hải quan trong tháng 4.

Theo số liệu từ Bộ Tài chính, số gạo đã đưa vào cảng trước ngày 24/3 nhưng chưa đăng ký tờ khai hải quan trong tháng này lên tới 143.453 tấn.

Thanh tra chính phủ làm rõ 'có hay không dấu hiệu trục lợi' trong xuất khẩu gạo

Thanh tra chính phủ làm rõ 'có hay không dấu hiệu trục lợi' trong xuất khẩu gạo

Tiêu điểm -  5 năm

Thủ tướng yêu cầu Thanh tra chính phủ “làm rõ có hay không dấu hiệu trục lợi, tiêu cực" trong công tác quản lý nhà nước về xuất khẩu gạo thời gian qua.

TS. Nguyễn Đức Thành: Dừng xuất khẩu gạo chỉ làm lợi cho các nhóm lợi ích

TS. Nguyễn Đức Thành: Dừng xuất khẩu gạo chỉ làm lợi cho các nhóm lợi ích

Tiêu điểm -  5 năm

TS. Nguyễn Đức Thành, thành viên Liên minh Chính sách nông nghiệp Việt Nam cho rằng, Chính phủ không nên dừng xuất khẩu gạo hoặc áp dụng chế độ hạn ngạch vào thời điểm hiện nay.

Xuất khẩu gạo trong mùa đại dịch: Nên dừng hay không?

Xuất khẩu gạo trong mùa đại dịch: Nên dừng hay không?

Tiêu điểm -  5 năm

Trước nguồn cầu lúa gạo trên thế giới đột ngột tăng cao, Việt Nam có nên tranh thủ xuất khẩu hay để lại dự trữ đề phòng thiếu hụt trong nước? Dưới đây là ý kiến của các bên liên quan về vấn đề này.

Thừa lúa gạo vẫn có thể thiếu đói trong đại dịch

Thừa lúa gạo vẫn có thể thiếu đói trong đại dịch

Tiêu điểm -  5 năm

Xuất khẩu gạo của Việt Nam trong nhóm dẫn đầu thế giới nhưng an ninh lương thực chỉ đứng thứ 57/113 quốc gia, mức trung bình.

Việt Nam và Campuchia cùng khai trương cặp cửa khẩu quốc tế

Việt Nam và Campuchia cùng khai trương cặp cửa khẩu quốc tế

Tiêu điểm -  12 giờ

Cửa khẩu quốc tế Tân Nam – Meun Chey sẽ đóng vai trò cửa ngõ hợp tác giao lưu quan trọng, thúc đẩy hợp tác kinh tế và thương mại biên giới, đóng góp vào sự phát triển vững mạnh của quan hệ Việt Nam và Campuchia.

Quảng Ninh kiến tạo mô hình tăng trưởng mới nhờ tư duy đột phá

Quảng Ninh kiến tạo mô hình tăng trưởng mới nhờ tư duy đột phá

Tiêu điểm -  13 giờ

Quảng Ninh đang bước vào giai đoạn phát triển mới khi tái cấu trúc mô hình tăng trưởng dựa trên thể chế và quản trị hiện đại.

Tuyến đường sắt cao tốc Bến Thành - Cần Giờ dự kiến khởi công ngày 19/12

Tuyến đường sắt cao tốc Bến Thành - Cần Giờ dự kiến khởi công ngày 19/12

Tiêu điểm -  15 giờ

Tuyến đường sắt Bến Thành - Cần Giờ có thời gian di chuyển 20,3 phút giữa hai điểm. Vinspeed làm nhà đầu tư dự án với tổng mức đầu tư khoảng 102.430 tỷ đồng.

Xây dựng sân bay Long Thành: Đề xuất cho phép Chính phủ phê duyệt báo cáo giai đoạn 2

Xây dựng sân bay Long Thành: Đề xuất cho phép Chính phủ phê duyệt báo cáo giai đoạn 2

Tiêu điểm -  15 giờ

Chính phủ kiến nghị Quốc hội xem xét, điều chỉnh nội dung về chủ trương đầu tư sân bay Long Thành và đưa vào nội dung Nghị quyết chung của Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV.

Sắp diễn ra Tọa đàm Tháo gỡ vướng mắc chuyển đổi thuế khoán sang kê khai với hộ kinh doanh

Sắp diễn ra Tọa đàm Tháo gỡ vướng mắc chuyển đổi thuế khoán sang kê khai với hộ kinh doanh

Tiêu điểm -  15 giờ

Tọa đàm Tháo gỡ vướng mắc chuyển đổi thuế khoán sang kê khai với hộ kinh doanh được tổ chức sáng ngày 10/12/2025 tại Hà Nội.

Việt Nam và Campuchia cùng khai trương cặp cửa khẩu quốc tế

Việt Nam và Campuchia cùng khai trương cặp cửa khẩu quốc tế

Tiêu điểm -  12 giờ

Cửa khẩu quốc tế Tân Nam – Meun Chey sẽ đóng vai trò cửa ngõ hợp tác giao lưu quan trọng, thúc đẩy hợp tác kinh tế và thương mại biên giới, đóng góp vào sự phát triển vững mạnh của quan hệ Việt Nam và Campuchia.

Vietnam Airlines và FPT bắt tay tổ chức sự kiện “kết đôi” cho nhân viên

Vietnam Airlines và FPT bắt tay tổ chức sự kiện “kết đôi” cho nhân viên

Nhịp cầu kinh doanh -  12 giờ

Vietnam Airlines vừa phối hợp cùng FPT tổ chức sự kiện “MAYBE: Biết đâu đó là định mệnh” - hoạt động kết nối dành cho nhân sự trẻ của hai doanh nghiệp.

Lần thứ 5, SHB được vinh danh trong Top 10 doanh nghiệp có báo cáo thường niên tốt nhất

Lần thứ 5, SHB được vinh danh trong Top 10 doanh nghiệp có báo cáo thường niên tốt nhất

Nhịp cầu kinh doanh -  13 giờ

Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội (SHB) tiếp tục được vinh danh trong Top 10 doanh nghiệp có báo cáo thường niên tốt nhất nhóm ngành tài chính, đánh dấu lần thứ 5 nhận giải thưởng danh giá này.

iPOS.vn ra mắt ứng dụng quản lý bán hàng cho hộ kinh doanh F&B

iPOS.vn ra mắt ứng dụng quản lý bán hàng cho hộ kinh doanh F&B

Nhịp cầu kinh doanh -  13 giờ

iPOS.vn vừa giới thiệu ứng dụng quản lý bán hàng FABiBox nhằm hỗ trợ các hộ kinh doanh F&B tuân thủ quy định mới về thuế và hóa đơn điện tử.

Quảng Ninh kiến tạo mô hình tăng trưởng mới nhờ tư duy đột phá

Quảng Ninh kiến tạo mô hình tăng trưởng mới nhờ tư duy đột phá

Tiêu điểm -  13 giờ

Quảng Ninh đang bước vào giai đoạn phát triển mới khi tái cấu trúc mô hình tăng trưởng dựa trên thể chế và quản trị hiện đại.

Khai mạc lễ hội trà quốc tế, nhiều kỷ lục được vinh danh

Khai mạc lễ hội trà quốc tế, nhiều kỷ lục được vinh danh

Nhịp cầu kinh doanh -  13 giờ

Với quy mô quốc tế cùng sự tham gia của nhiều chuyên gia, đại sứ, doanh nghiệp trong nước và nước ngoài, lễ hội trà quốc tế đánh dấu bước chuyển quan trọng trong nỗ lực quảng bá văn hóa trà Việt và thúc đẩy ngành trà vươn ra thế giới.

Tuyến đường sắt cao tốc Bến Thành - Cần Giờ dự kiến khởi công ngày 19/12

Tuyến đường sắt cao tốc Bến Thành - Cần Giờ dự kiến khởi công ngày 19/12

Tiêu điểm -  15 giờ

Tuyến đường sắt Bến Thành - Cần Giờ có thời gian di chuyển 20,3 phút giữa hai điểm. Vinspeed làm nhà đầu tư dự án với tổng mức đầu tư khoảng 102.430 tỷ đồng.

Đọc nhiều