Cuộc đua thu hút FDI đang nóng lên tại ASEAN

Phạm Sơn - 08:34, 04/05/2021

TheLEADERCác nước ASEAN đang nỗ lực hấp thụ dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) nhằm tận dụng xu thế dịch chuyển chuỗi cung ứng đang ngày càng diễn ra mạnh mẽ.

Tuần trước, ông Carlos Dominguez, Bộ trưởng Bộ Tài chính Philippines công bố kế hoạch ban hành chính sách thuế mới “lấy cảm hứng từ Singapore”, với nội dung trọng tâm là giảm thuế thu nhập doanh nghiệp từ 30% xuống 25% đối với các tập đoàn lớn và 20% đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Động thái của Bộ Tài chính Philippines được cho là nỗ lực đón dòng đầu tư nước ngoài đang dịch chuyển mạnh mẽ, bên cạnh việc hỗ trợ nền kinh tế phục hồi sau mức suy giảm 8,3% GDP do khủng hoảng Covid-19.

Song song với kế hoạch cắt giảm thuế, Philippines đang tiến hành những chương trình thu hút FDI, bao gồm cấp thêm quyền cho tổng thống đưa ra những ưu đãi phi tài khóa cho doanh nghiệp và điều phối hoạt động của 13 cơ quan xúc tiến đầu tư hoạt động độc lập trong nước.

Lực lượng lao động trẻ, dồi dào và những nỗ lực cải thiện cơ sở hạ tầng cũng là những là lợi thế của quốc gia này.

Philippines không phải quốc gia duy nhất trong khu vực ASEAN đang nỗ lực để hấp thụ dòng vốn dịch chuyển. Mới đây, Indonesia đang đưa ra biện pháp khuyến khích đầu tư mới để thay thế những biện pháp lỗi thời, chồng chéo và mâu thuẫn, theo Bloomberg.

Trả lời phỏng vấn của Bloomberg, ông Nurul Ichwan, một quan chức thuộc Ban điều phối đầu tư Indonesia cho biết, cạnh tranh thu hút FDI đang ngày càng nóng lên trong khu vực, đặc biệt là các đối thủ mạnh như Việt Nam, Thái Lan và Philippines. Tăng cường thu hút FDI cũng là giải pháp thúc đẩy tổng vốn đầu tư toàn xã hội, trong bối cảnh tiêu dùng suy giảm do ảnh hưởng của đại dịch.

Điểm đặc biệt trong chiến lược mới của Indonesia là việc xem xét tạo cơ chế mua bán hạn ngạch khí thải các bon, đặt mục tiêu vào các công ty sản xuất pin và xe điện muốn tận dụng chuỗi cung ứng niken của Indonesia. Các công ty như Amperex, LG Chem hay Tesla đang được chính phủ nền kinh tế lớn nhất ASEAN tích cực mời gọi đầu tư.

Ông Ichwan nhấn mạnh quan điểm của Indonesia là xây dựng lợi thế cạnh tranh thu hút đầu tư một cách bền vững thông qua đảm bảo sản xuất thân thiện với môi trường.

Nền kinh tế lớn thứ 6 ASEAN là Malaysia mới đây đã thể hiện sự tự tin vào việc thu hút nhà đầu tư nước ngoài năm 2021, sau khi chứng kiến mức sụt giảm lên tới 68% trong nguồn vốn FDI vào năm ngoái, mức giảm lớn nhất khu vực ASEAN.

Theo ông Tengku Zafrul, Bộ trưởng Bộ Tài chính Malaysia, quốc gia này đang tạo niềm tin cho nhà đầu tư thông qua việc duy trì sự nhất quán trong các chính sách thuế. Các biện pháp khuyến khích đầu tư cũng đang được xem xét tiến hành trong thời gian tới.

Đầu tháng 4, phái đoàn thương mại của Malaysia đã có chuyến thăm và làm việc với Hàn Quốc và Nhật Bản và nhận được cam kết đầu tư trị giá 3,89 tỷ USD từ các đối tác tại hai quốc gia này.

Thái Lan, Lào và Campuchia cũng đang bắt đầu xem xét triển khai một số phương án hấp thụ nguồn vốn FDI trong thời gian tới, tạo động lực phục hồi kinh tế hậu đại dịch.

Cuộc đua thu hút FDI đang nóng lên tại ASEAN
Việt Nam vẫn là điểm sáng trong ASEAN về thu hút FDI. Ảnh: TTXVN.

So với các nước trong khu vực, Việt Nam được xem là điểm sáng khi duy trì được mức tăng trưởng GDP dương vào năm 2020. FDI vào Việt Nam cũng chỉ suy giảm khoảng 15%, ít hơn nhiều so với mức giảm trung bình 31% của ASEAN. Bước vào năm 2021, Việt Nam đặt mục tiêu thu hút FDI có chất lượng và hiệu quả lan tỏa cao hơn, đặc biệt chú trọng những dự án công nghệ cao.

Luật đầu tư mới của Việt Nam chính thức có hiệu lực vào 1/1/2021 đã có những cập nhật quan trọng về việc bổ sung ưu đãi đầu tư, đối tượng nhận ưu đãi cũng như tháo gỡ rào cản pháp lý cho nhiều ngành nghề, đặc biệt là những ngành dịch vụ quan trọng như trọng tài thương mại và logistics. Điều này được đánh giá sẽ tạo thêm những cơ chế thuận lợi giúp Việt Nam tiếp tục là điểm đến lý tưởng cho chiến lược đa dạng hóa chuỗi cung ứng.

Ông Astrit Sulstarova, Trưởng phụ trách xu hướng và dữ liệu FDI thuộc Hội nghị Liên hợp quốc về thương mại và phát triển (UNCTAD) nhận xét, tuy FDI vào ASEAN có xu hướng suy giảm nặng vào năm 2020, khu vực này có thể sẽ dẫn đầu sự phục hồi thu hút FDI châu Á. Hội nhập, đoàn kết nội khối sẽ là ưu thế vững chắc của ASEAN trong tương lai.

Thực tế, nhiều tập đoàn hàng đầu trên thế giới đang xem xét ASEAN cho các dự án đầu tư nhằm đa dạng hóa chuỗi cung ứng. Tháng 3 vừa qua, đại diện tập đoàn AT&S đến từ Áo đã đi khảo sát nhiều địa phương ASEAN, trong đó có tỉnh Thái Nguyên của Việt Nam để tìm kiếm địa điểm đặt nhà máy trị giá 1,8 tỷ USD. 

Tuy nhiên, nghiên cứu của Liên minh Công bằng thuế (VATJ) vào cuối năm ngoái đã chỉ ra thực trạng cạnh tranh ưu đãi thuế tại khu vực ASEAN. VATJ lập luận “cuộc đua xuống đáy” này gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực tới môi trường kinh doanh cũng như làm gia tăng bất bình đẳng, từ đó kêu gọi các quốc gia ASEAN có một thỏa thuận về mức thuế quan chung để thu hút FDI bền vững.