Hai thái cực của thị trường taxi Việt Nam

Theo công ty nghiên cứu thị trường Mordor Intelligence, thị trường taxi Việt Nam được dự báo sẽ đạt quy mô 790 triệu USD vào năm 2026, với tốc độ tăng trưởng hàng năm dự kiến đạt 10,25% trong giai đoạn 2021-2026.

Bước qua giai đoạn dịch bệnh Covid-19, hoạt động kinh doanh của các hãng taxi trong nước đã có những tín hiệu phục hồi tích cực.

Tập đoàn Mai Linh - đơn vị vận hành hãng taxi Mai Linh đã cắt mạch lỗ 4 năm liên tục trong năm 2022. Báo cáo tài chính hợp nhất được Tập đoàn Mai Linh công bố ghi nhận doanh thu xấp xỉ 1.650 tỷ đồng, tăng 600 tỷ đồng so với cùng kỳ 2021.

Ông Hồ Huy - Chủ tịch Tập đoàn Mai Linh cho biết, giai đoạn khó khăn nhất đã qua và công ty đã bắt nhịp trở lại, đẩy mạnh mọi hoạt động kinh doanh.

Nhận định của ông Huy càng được củng cố, thông qua việc Mai Linh đã bắt tay cùng Toyota Việt Nam đầu tư 10.000 xe taxi chạy xăng trong vòng 5 năm tới, cũng như xây dựng kế hoạch thay thế xe cũ bằng các mẫu xe mang thương hiệu Toyota.

Ngược lại, phía Toyota Việt Nam sẽ cung cấp các mẫu xe với mức giá ưu đãi, đồng thời áp dụng các ưu đãi khác về hỗ trợ tài chính, lãi suất cho taxi Mai Linh.

Ông chủ Tập đoàn Mai Linh cho rằng, xe của Toyota là phù hợp nhất với dịch vụ taxi, vốn từ lâu được các khách hàng, nhà đầu tư ưa chuộng.

Với việc Mai Linh đầu tư tới 10.000 xe mang thương hiệu Toyota, thì thị trường taxi trong nước đang diễn ra hai thái cực. Một mặt các công ty taxi vẫn trung thành với xe chạy xăng, mặt khác các công ty còn lại đang tích cực chuyển đổi từ xe xăng sang điện.

Một điều thú vị nữa là số lượng xe Toyota mà Mai Linh muốn đầu tư cũng vừa bằng với quy mô 10.000 ô tô điện VinFast được hãng GSM lên kế hoạch đưa ra thị trường.

Đại diện GSM từng tuyên bố muốn thiết lập một chuẩn mới cho ngành taxi, là sử dụng ô tô điện. Điều này không chỉ có tác động tích cực tới thị trường taxi vốn đang bị phân mảnh bởi 200 hãng, mà còn là cơ hội để Việt Nam hướng tới "giao thông xanh".

Vượt qua những nghi ngại ban đầu, GSM đã phục vụ khoảng 1 triệu chuyến xe tại 5 thành phố lớn sau 70 ngày hoạt động. Và dự kiến đến hết năm nay, GSM sẽ mở rộng cung cấp dịch vụ tại 27 tỉnh, thành phố trên khắp cả nước.

Hưởng ứng xu hướng "điện hóa" dịch vụ taxi từ GSM, nhiều doanh nghiệp trong nước đã bắt đầu chuyển mình. Chẳng hạn, đầu năm nay LADO taxi đã thuê 500 ô tô điện VinFast và mua bổ sung 40 xe VF e34 thông qua GSM.

Tương tự, ASV Airports Taxi cũng thuê 500 ô tô điện VinFast, còn Én Vàng ký hợp đồng mua, thuê 150 ô tô điện VinFast vào tháng 4/2023.

Thậm chí, đối thủ lớn nhất của taxi Mai Linh là Vinasun cũng bắt đầu quan tâm tới taxi điện. Ông Trần Anh Minh - Phó tổng giám đốc Vinasun cho biết kinh doanh taxi điện là một chỉ tiêu trong năm 2023 của hãng này.

Với góc nhìn của lãnh đạo Vinasun, taxi điện chỉ là một phương tiện chứ không phải mô hình kinh doanh mới. Với một doanh nghiệp vận tải taxi, cần phải đánh giá tính khả thi ở mọi phương diện trước khi đưa một phương tiện vào kinh doanh.

"Với xe điện, phải tính toán đến chi phí pin, chi phí thời gian, chi phí cơ hội đối với một chiếc xe khi vận hành, cụ thể là thời gian chờ đợi sạc điện để lưu hành và tính sẵn sàng sạc điện. Khi cung và cầu của các trạm sạc thay đổi trong tương lai, xe điện gia tăng, vị trí và tính phổ biến của các trạm sạc cực kỳ quan trọng", phía Vinasun đánh giá.

Ông Minh nói thêm, Vinasun hiện đang nghiên cứu, đánh giá tính khả thi và chắc chắn sẽ tìm kiếm cơ hội để triển khai.

Đứng ở góc độ một doanh nghiệp đã triển khai taxi điện, ông Dương Kim Thế Tuyên - Phó tổng giám đốc Công ty TNHH Đồng Thúy, đơn vị sở hữu thương hiệu LADO Taxi cho biết, xe điện là lựa chọn tương đối hợp lý khi tính đến yếu tố chi phí.

Ngoài việc chi phí chạy điện tiết kiệm hơn chạy xăng, LADO Taxi hưởng lợi từ chính sách miễn phí trước bạ ô tô điện và giảm một khoản không nhỏ chi phí nhờ chính sách thuê pin của VinFast.

Lãnh đạo Lado Taxi đánh giá, xe Vinfast VF e34 có cấu tạo đơn giản hơn với động cơ điện và hệ thống truyền động, sẽ đem lại sự ổn định khi vận hành. Nhờ tính ổn định, xe không phải bảo dưỡng dài ngày. Ngoài ra, xe lại được hưởng chính sách bảo dưỡng dài hạn lên đến 10 năm hoặc 200.000 km, vì vậy công ty rất yên tâm khi sử dụng.

Thông tin thêm, ông Tuyên cho hay, sau một năm sử dụng xe điện, doanh nghiệp giảm được 32 - 37% chi phí vận hành so với xe xăng. Khách hàng phản hồi tốt và ưu tiên lựa chọn dịch vụ xe điện.

Về một số bất tiện như ít trạm sạc, quãng đường xe chạy được sau một lần sạc còn ngắn, dự kiến doanh nghiệp sẽ phối hợp đơn vị cung cấp xe để triển khai các giải pháp như: cập nhật phần mềm, lắp thêm trụ sạc công suất lớn, đầu tư thêm xe điện mới có cự ly chạy dài hơn...

Trong khi đó, ông Nguyễn Công Hùng - Chủ tịch Hiệp hội Taxi Hà Nội chỉ ra 2 rào cản chính khi chuyển đổi từ khai thác xe taxi chạy xăng sang xe điện. Rào cản đầu tiên là hạ tầng trạm sạc. Ông Hùng phân tích: "Nếu người dùng ô tô điện cá nhân còn thiếu trạm sạc, thì hãng taxi điện còn thiếu trạm sạc gấp hàng chục lần".

Rào cản thứ hai là vấn đề tài chính, khi giá một chiếc ô tô điện theo ông Hùng còn khá đắt. Do đó, để mua số lượng xe lớn, các hãng taxi buộc phải vay ngân hàng.

Tuy nhiên, khả năng tiếp cận vốn vay của doanh nghiệp hiện còn khó khăn, nên việc đầu tư chuyển đổi sang taxi điện không thể làm nhanh và cần tính toán khả năng tạo ra lợi nhuận, cũng như hạn chế rủi ro đến mức thấp nhất.

Vì vậy, Hiệp hội Taxi Hà Nội đã kiến nghị cơ quan chức năng xem xét cơ chế ưu đãi với xe điện. Bên cạnh đó, hiệp hội này cũng kiến nghị cơ quan quản lý quy hoạch thêm các điểm đỗ cho xe taxi để phục vụ nhu cầu đi lại của người dân.