Dữ liệu và công nghệ dẫn dắt cải cách hành chính tại Quảng Ninh

Nhiều năm qua, tỉnh Quảng Ninh luôn thuộc nhóm dẫn đầu cả nước về năng lực cạnh tranh, cải cách hành chính và chuyển đổi số. Không dừng lại ở các bảng xếp hạng, dấu ấn của Quảng Ninh nằm ở cách địa phương này chuyển đổi toàn bộ tư duy quản trị, đặc biệt thông qua hệ thống giải quyết thủ tục hành chính.

Tái cấu trúc bộ máy trên nền dữ liệu

Trong thời gian dài, thủ tục hành chính thường gắn với hình ảnh chờ đợi, giấy tờ và những lần đi lại nhiều nơi trong khi Quảng Ninh lại tiên phong chọn cách đi ngược "lối mòn".

Khi triển khai Nghị quyết 09 về chuyển đổi số toàn diện và tinh thần đổi mới của Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, tỉnh không chỉ chuyển hồ sơ lên môi trường trực tuyến mà tiến hành tái cấu trúc toàn bộ quy trình từ gốc.

Mọi khâu từ tiếp nhận, thẩm định đến phê duyệt và trả kết quả đều được số hóa, công khai tiến độ và trách nhiệm của từng cán bộ. Hồ sơ không còn trôi theo dòng văn bản giấy mà di chuyển mạch lạc trong môi trường điện tử với dấu thời gian và nhật ký xử lý rõ ràng. Người dân theo dõi tình trạng hồ sơ theo thời gian thực. Cơ quan quản lý nhìn thấy ngay điểm nghẽn để điều chỉnh.

Điểm tạo nên sự khác biệt nằm ở khả năng kết nối dữ liệu. Hệ thống giải quyết thủ tục của tỉnh được liên thông với Cổng Dịch vụ công quốc gia và các cơ sở dữ liệu quốc gia, dữ liệu chuyên ngành. Việc xác thực, đối chiếu, tra cứu được tự động hóa ở nhiều bước.

Từ góc nhìn quản trị, đây là hạ tầng mềm quan trọng giúp bộ máy vận hành thống nhất và giảm triệt để sự chồng chéo giữa các cấp, các ngành.

Tỷ lệ hơn 90% hồ sơ nộp và xử lý trực tuyến không cho thấy tỉnh Quảng Ninh đã xây dựng được niềm tin để rồi hình thành một thói quen mới trong xã hội. Người dân chỉ chọn trực tuyến khi thấy thuận tiện và đáng tin, doanh nghiệp chỉ sử dụng khi quy trình có thể dự đoán và ổn định. Điều này phản ánh mức độ chín muồi của hệ sinh thái dữ liệu mà tỉnh đã dày công xây dựng.

Hành chính trở thành trải nghiệm đồng nhất và thân thiện

Khi đến Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh hay các trung tâm cấp huyện ở Quảng Ninh, điều dễ nhận thấy nhất là cách mô hình phục vụ đã thay đổi.

Tỉnh triển khai nộp hồ sơ phi địa giới, hệ thống đặt lịch, ki-ốt tự động, ký số, thanh toán điện tử, trả kết quả điện tử và theo dõi tiến độ 24 giờ mỗi ngày. Thay vì tập hợp nhiều công cụ rời rạc để sử dụng trong công tác hành chính, Quảng Ninh thiết kế một trải nghiệm thống nhất cho người dân và doanh nghiệp.

Hạ tầng dữ liệu được tận dụng để giảm tải tối đa các yêu cầu cung cấp lại thông tin. Ông Nguyễn Mạnh Hiếu, Phó Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh Quảng Ninh chia sẻ, trọng tâm hiện nay là đẩy mạnh chất lượng phục vụ bằng các nền tảng số vận hành thống nhất.

Theo ông Hiếu, trung tâm này hiện đang phối hợp cùng Sở Khoa học và công nghệ để thuê và triển khai hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp và mô hình trung tâm phục vụ hành chính công một cấp.

Hệ thống này cho phép kết nối và khai thác hiệu quả các cơ sở dữ liệu chuyên ngành, đặc biệt là cơ sở dữ liệu quốc gia về doanh nghiệp, từ đó giảm tối đa việc yêu cầu người dân và doanh nghiệp cung cấp lại những thông tin mà Nhà nước đã có.

Song song với đó, dự án đầu tư bổ sung máy móc và thiết bị cho các trung tâm cấp tỉnh, xã, phường và đặc khu đang được hoàn thiện nhằm bảo đảm hạ tầng đồng bộ. Tỉnh cũng mở rộng việc tiếp nhận và giải quyết thủ tục theo hướng không bị ràng buộc bởi địa giới hành chính để người dân có thể giao dịch ở bất cứ đâu thuận tiện nhất.

Các chương trình tập huấn và truyền thông được tổ chức thường xuyên để nâng cao nhận thức về lợi ích của dịch vụ công trực tuyến và thanh toán trực tuyến, tạo nền tảng cho một môi trường hành chính hiện đại, dễ tiếp cận.

Ông Hiếu cho biết thêm, một bước tiến quan trọng là việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong tiếp nhận và xử lý hồ sơ. Công nghệ này giúp tự động hóa nhiều thao tác, giảm tải áp lực cho cán bộ và nâng cao độ chính xác khi giải quyết thủ tục, hướng đến mục tiêu cuối cùng là phục vụ người dân và doanh nghiệp một cách nhanh chóng, minh bạch và thuận tiện hơn.

Đây là bước chuyển từ cải cách hành chính sang tối ưu hóa bằng dữ liệu và công nghệ.

Khi giấy tờ giảm bớt, thời gian di chuyển cắt giảm và các quy trình được minh bạch hóa, mô hình hành chính xanh được hình thành một cách tự nhiên. Môi trường làm việc của cơ quan công quyền sạch hơn, chi phí xã hội giảm xuống và trải nghiệm của người dân được nâng lên một chuẩn mới.

Từ góc nhìn của nhà đầu tư, thủ tục rõ ràng và có thể dự đoán là lợi thế quan trọng không kém cơ sở hạ tầng hay chính sách phát triển. Khi doanh nghiệp biết họ sẽ mất bao lâu cho một thủ tục, phải nộp những gì và có thể giám sát tiến độ bất kỳ lúc nào, niềm tin vào môi trường đầu tư được tăng lên đáng kể.

Với tư duy đột phá, chuyển đổi số không phải là bài toán công nghệ mà là cách Quảng Ninh cải tổ phương thức điều hành. Khi dữ liệu trở thành nền tảng, khi bộ máy vận hành theo tiêu chuẩn minh bạch và trách nhiệm, thủ tục hành chính vốn được xem là điểm nghẽn lại trở thành lợi thế cạnh tranh.

Đây là điều tạo nên sự khác biệt và cũng là lý do tỉnh tiếp tục giữ vững vị thế một trong những địa phương đi đầu cả nước về tư duy phát triển hiện đại và dịch vụ công chất lượng cao.