Kỹ sư công nghệ Việt còn thiếu quá nhiều thứ để hội nhập

Từng phát biểu tại ngày công nghệ thông tin Nhật Bản – ICT Day 2017, bà Junko Kawauchi - Phó Chủ tịch Ban hợp tác quốc tế của JISA cho biết, lượng kỹ sư Việt Nam làm việc trong ngành công nghệ thông tin của Nhật chỉ chiếm 4% tổng số kỹ sư nước ngoài, sau Trung Quốc 53% và Hàn Quốc 15%. Tuy nhiên, tốc độ gia tăng về số lượng kỹ sư của Việt Nam tại Nhật Bản lại tăng tới 258%, cao nhất trong số các đối tác của Nhật.

Tháng 9/2017, Việt Nam được AT Kearney đánh giá tăng 5 bậc, đứng thứ 6 trong danh sách các điểm đến về công nghệ và gia công phần mềm trên thế giới. Cũng trong năm 2017, hãng nghiên cứu Tholons đánh giá Việt Nam đứng thứ 8 trong các quốc gia hàng đầu cung câp dịch vụ trong lĩnh vực công nghệ thông tin.

Chủ tịch FPT Software Hoàng Nam Tiến nhìn nhận, người Việt Nam hoàn toàn có thể tự hào trước bạn bè thế giới khi trí tuệ không hề thua kém và đang làm việc, phát triển trong những lĩnh vực hàng đầu như IoT (Internet vạn vật), AI (trí tuệ nhân tạo), big data (dữ liệu lớn), autonomous rriving (xe tự lái)…

Ông Tiến cho biết hiện nay, FPT Software có 16.000 kỹ sư phần mềm, trong đó có hơn 2.600 kỹ sư đang làm việc tại 16 quốc gia khác nhau như Mỹ, Pháp, Australia, Singapore... Hãng này cũng sở hữu gần 1.000 lao động mang quốc tịch nước ngoài.

“Chúng tôi đặt mục tiêu đưa 30.000 bạn trẻ Việt Nam ra nước ngoài cùng làm việc và cạnh tranh với những tập đoàn lớn nhất thế giới. Giới trẻ Việt ngày nay phải bắt nhịp với xu hướng toàn cầu hóa và sẵn sàng xách balo ra nước ngoài bất kỳ lúc nào”, Chủ tịch FPT Software chia sẻ.

Thế nhưng, ông Tiến cũng chỉ ra rằng nền giáo dục Việt Nam chưa chuẩn bị cho các em học sinh trở thành những công dân toàn cầu, đang tập trung đào tạo những kiến thức còn lạc hậu, kể cả khi đã học hỏi những kiến thức mới nhất thì vẫn chưa đủ.

Một vấn đề lớn khi các kỹ sư công nghệ Việt ra nước ngoài làm việc không phải là kém thông minh hơn, cũng không phải không có kiến thức mà theo ông Tiến chính là thể lực.

“Kỹ sư phần mềm của ta quá yếu, thể lực quá kém. Khi cần làm việc nghiêm túc liên tục trong 8 tiếng, thậm chí 10-12 tiếng khi vào dự án thì các em không chịu nổi”, ông Tiến nói.

Ngoài ra, khả năng giao tiếp bằng tiếng Anh còn yếu cũng là một hạn chế. Có rất nhiều bạn ở Việt Nam có điểm số rất cao, thậm chí có chứng chỉ IELTS, TOEIC nhưng lại không thể nói chuyện được với người nước ngoài, không thể gọi taxi, hỏi đường đi tàu điện bằng Tiếng Anh.

Ông Tiến đặt vấn đề: “Hoá ra chúng ta đang nói thứ tiếng Anh gì đó chỉ mình chúng ta hiểu”.

Những vấn đề nhỏ nhặt trong đời sống cũng làm khó lao động Việt Nam khi ra nước ngoài. Chưa thể chăm lo cho bản thân, tự chủ trong đời sống thì nói gì đến chuyện thể hiện năng lực, cạnh tranh với bạn bè quốc tế. 

Theo ông Tiến, tất cả mọi việc như làm sao sử dụng lò vi sóng cho tốt, làm sao đi vào cửa hàng biết xếp hàng, làm sao làm việc đúng quy trình…thì các em, từ những lứa tuổi học sinh đang ấp ủ giấc mơ công dân toàn cầu còn chưa được dạy.

Ông Tiến nhấn mạnh, một nền giáo dục chuẩn bị cho học sinh trở thành công dân toàn cầu không chỉ có học hành, giáo dục kiến thức mà cần giáo dục thể chất, giáo dục phong cách sống.

Dù gia đình có điều kiện bao nhiêu, khi bước ra nước ngoài, học tập và làm việc tại môi trường mới thì khó khăn là điều không tránh khỏi. Khi đó việc trang bị đầy đủ các kỹ năng sống là điều vô cùng cần thiết. Đó là những điều tiên quyết giúp họ tồn tại được tại một môi trường mới và phát triển bản thân.

Thể lực, kỹ năng sống tưởng là vấn đề đơn giản nhưng không thể giáo dục ngày một, ngày hai. Trong đó, lãnh đạo FPT Software nhấn mạnh, trang bị cho những “công dân toàn cầu tương lai” từ độ tuổi 15 là thời điểm thích hợp, để giai đoạn học đại học sau này, các em có thể phát huy những kỹ năng cá nhân vốn có vào việc tiếp thu tri thức, học hỏi chuyên môn.