Ngỡ ngàng bản làng Thái Hải

Nguyễn Văn Mỹ - Chủ tịch Lửa Việt Tours (*) - 06/09/2020 09:59 (GMT+7)

Dù chưa thật sự hoàn hảo nhưng Thái Hải là điểm trải nghiệm văn hóa Tày lý tưởng.

Nghe danh du lịch cộng đồng Thái Hải đã lâu nhưng đến tháng 7/2020 mới được mục sở thị, khi tham gia đoàn khảo sát Đông Bắc do Sở Du lịch TP.HCM tổ chức. Cứ tưởng là điểm du lịch đơn thuần với vài homestay chuẩn. Ai dè là bản làng hành chính thuộc xóm Cường, xã Thịnh Đức, thành phố Thái Nguyên.

Bản có tên là Khu bảo tồn Làng nhà sàn sinh thái Thái Hải, gọi tắt là Làng nhà sàn hay Khu du lịch sinh thái Thái Hải. Thái Hải nôm na là bà Hải ở Thái Nguyên. Thái là rộng lớn, Thái Nguyên không có người Thái.

Ấn tượng bản làng

Thành lập từ 2003, bản có 30 nhà sàn người Tày, gần 200 nhân khẩu với diện tích 25 ha (quy hoạch 72 ha). Có trường mẫu giáo, trường tiểu học. Thực phẩm sạch tự cung tự cấp. Bà Nguyễn Thị Thanh Hải, trưởng bản, có cha Việt, mẹ Tày, luôn đau đáu, sợ mai một văn hóa quê mẹ.

Ngỡ ngàng bản làng Thái Hải
Cổng và đường làng.

Vào cổng là nhân viên y tế bản niềm nở mời khách hơ tay trên bếp lửa, múc nước thuộc nam cho khách rửa tay, đo thân nhiệt, xịt thuốc sát khuẩn và có khăn lau tay từng người. Chu đáo và chuyên nghiệp hơn cả bệnh viện. Tất cả nhân viên phục vụ đều là người làng, người Tày không bắt tay mà chắp tay trước ngực chào khách.

Ngỡ ngàng bản làng Thái Hải 1
Nhân viên y tế bản mời khách xịt khuẩn và có khăn lau tay cho từng người khi vào cổng.

Thái Hải là bản làng duy nhất ở Việt Nam mà trang phục truyền thống được mặc hàng ngày. Ngay bãi đậu xe to đùng là giàn mướp đỏ lạ mắt. Đối diện là các quầy bán hàng lưu niệm thủ công. Khu vệ sinh tươm tất, nhà ăn thoáng đãng, nhà bếp sạch sẽ, hiện đại.

Ngỡ ngàng bản làng Thái Hải 2
Ngay bãi đậu xe to đùng là giàn mướp đỏ lạ mắt.

Bản rợp bóng tre và cây rừng đan xen với những ngôi nhà sàn ẩn hiện, thấp thoáng bóng người. Trước khi vào bản, hướng dẫn viên là dân bản ghé giếng làng, dùng gáo làm từ ống tre ngà, múc nước cho khách rửa mặt. Giếng xếp đá, nước trong và ngọt mát. Chiếc mõ bằng tre gộc đầu làng vang lên báo khách. Cổng làng là ba thanh tre chắn ngang.

Ngỡ ngàng bản làng Thái Hải 3
Múc nước bằng gáo tre ngà ở giếng làng.
Ngỡ ngàng bản làng Thái Hải 4
Những ống tre - dụng cụ làm nước.
Ngỡ ngàng bản làng Thái Hải 5
Mõ làng bằng tre gộc.

Đường làng râm mát bóng cây và hoa thơm cỏ lạ, đa phần là dược liệu. Chuối sen quí hiếm nở đầy ven đường, níu khách selfie. Thi thoảng, gặp mấy đàn gà nhẩn nha kiếm ăn, cục cục chào người lạ. Trừ mấy nhà sàn chuyên dành cho khách lưu trú, các nhà sàn còn lại để ở và tổ chức sản xuất.

Ngỡ ngàng bản làng Thái Hải 6
Khu bán hàng lưu niệm.

Dân bản ai cũng có thể đan lát, làm đồ lưu niệm. Phụ nữ nào cũng biết thêu thùa, may vá, làm bánh. Bản không có chợ. Các sản phẩm được làm và bán cho du khách ngay tại nhà mình. Có nhà chuyên bảo tồn từng mảng: thuốc nam, ẩm thực, chè, rượu thuốc, thực hành Then… như những bảo tàng sống động. Nhà trẻ và trường tiểu học cũng là nhà sàn, được trang trí dễ thương, xinh xắn, có lớp chỉ mấy em. Thầy cô và học trò đều trong bản, ở nội trú, cuối tuần mới về nhà và được miễn phí.

Ngỡ ngàng bản làng Thái Hải 7
Gian dưới nhà bảo tồn thuốc nam.
Ngỡ ngàng bản làng Thái Hải 8
Hát Then Thái Hải.

Có nhà sàn nuôi ong dân gian mà hiện đại. Hệ thống ao hồ vừa tạo cảnh quan, điều hòa nhiệt độ, vừa là phong thủy và nuôi cá, một trong những nguồn thực phẩm chính của bản. Đường làng sạch đẹp. Các thùng rác luôn có bộ ba Hữu cơ - Phân hủy - Không phân hủy. Dân bản, từ người già đến trẻ con đều thân thiện, gặp khách là chào hỏi.

Ngỡ ngàng bản làng Thái Hải 9
Nhà ong mật

Bản có sân bóng đá, cũng là nơi diễn ra các lễ hội người Tày như Lồng Tồng, Xuống Đồng, Nàng Hai (Mẹ Trăng)… Dù chỉ cách trung tâm Thái Nguyên 11 km, Thái Hải như ốc đảo yên bình giữa núi đồi Đông Bắc, mang dáng dấp ATK Định Hóa, đậm đặc bản sắc người Tày.

Ngỡ ngàng bản làng Thái Hải 10
Thực hành Then ở sân vận động bản dịp lễ Lồng Tồng.

Ngạc nhiên nhất là cách sống “Ở chung bản, làm chung việc, ăn chung mâm và xài chung tiền”. Dân bản đều có công ăn việc làm, thu nhập ổn định, hòa hiếu, lạc quan. Đó là xã hội mơ ước của nhiều địa phương và cả nước. Trưởng bản Nguyễn Thị Thanh Hải tâm sự, Tôi lập bản chỉ nhằm mục đích bảo tồn phong tục, tập quán và những bài thuốc của cha ông. Du lịch tự dưng đến với bản và chúng tôi đón nhận, nên còn nhiều thiếu sót cần được bổ sung”.

Ngỡ ngàng bản làng Thái Hải 11
Nhà sàn trong bản.

Dù chưa thật sự hoàn hảo nhưng Thái Hải là điểm trải nghiệm văn hóa Tày lý tưởng. Nếu chỉ loáng qua vài tiếng, khó mà cảm nhận hết. Phải qua đêm, thậm chí vài đêm để cùng hòa mình vào dòng chảy văn hóa Tày độc đáo.

Ngỡ ngàng bản làng Thái Hải 12
Trải nghiệm lưới cá.

Từ ngâm tắm nước thuốc, đi bè tre, câu và lưới cá, hái dược liệu cho đến làm bánh, chế biến thuốc, làm rượu, trồng rau, cấy lúa, học sử dụng nhạc cụ, điệu múa, đắm mình với hát Then… Nhiều người, trong đó có tôi, muốn nhập hộ khẩu làm dân bản mà chưa được.

Đến Thái Hải đẹp nhất từ tháng 9 đến tháng 3.

Vài mong muốn nhỏ

Nên triển khai sớm dịch vụ chữa bệnh bằng cây thuốc và thực phẩm theo phương pháp gia truyền của người Tày. Thay các ghế đá và xi măng bằng tre và cây trong bản, tạo cảm giác môi trường bền vững. Không sử dụng âm thanh lớn và những đám đông ồn ào phá vỡ không gian tĩnh lặng của bản làng vốn có. Vào cổng là có Welcome Drink Tày đón khách.

Cấm đốt lửa trại vì dễ gây cháy nhà và cháy rừng. Có thể sinh hoạt cộng đồng, gala hoặc trò chơi lớn trong bản. Cần thiết, khống chế lượng khách mỗi ngày, mỗi đêm; vừa đảm bảo chất, vừa bảo vệ không gian, cảnh quan bản và tăng giá trị thương hiệu. Tuyệt đối không bày bán đồ lưu niệm, đồ chơi Trung Quốc. Thay đèn lồng đỏ bằng đèn ngôi sao may mắn.

Các mái nhà sàn lưu trú của khách phải có phông che, chống mối mọt rơi rớt. Việc xử lý tre làm mái cần triệt để và kỹ hơn. Gối và nệm, mạnh dạn dùng loại dày 2 tấc, ra và áo gối màu trắng, màn che màu xám nhạt. Có thêm phòng đôi, phòng gia đình. Cách tân, cải tiến để bảo tồn và phát triển hiệu quả hơn.

Đến Thái Hải, tôi bỗng nhớ Baan Tong Luang ở Chieng Mai, Thái Lan. Tong Luang là bản nhân tạo của tư nhân gồm 6 tộc người, trong đó có người Kayan cổ dài. Chỉ vài chục ngôi nhà và tổ chức đời sống, làm hàng thủ công đơn giản nhưng giá vào cổng khoảng 420.000 đồng.

Thái Hải hiện có 6 tộc người chung sống là Tày, Việt, Nùng, Dao, Kao Lan, Sán Chay. Về lâu dài, ngoài chủ đạo văn hóa Tày, có thể mở rộng thêm không gian văn hóa các tộc người khác trong bản. Không gian, cảnh quan, con người và văn hóa Thái Hải ăn đứt Baan Tong Luang.

Nếu được tư vấn, nâng cấp và hỗ trợ PR đúng cách, Thái Hải sẽ là điểm son du lịch cộng đồng, không chỉ của Thái Nguyên mà cả nước, thậm chí cả ASEAN.

Ý kiến ( 0)
Du lịch tắt hy vọng phục hồi

Du lịch tắt hy vọng phục hồi

Tiêu điểm -  5 năm

Làn sóng Covid-19 thứ hai xoá tan hy vọng về sự hồi phục nhanh chóng của ngành du lịch và khách sạn trong năm 2020.

Covid-19 bùng phát, du lịch làm gì để vượt qua?

Covid-19 bùng phát, du lịch làm gì để vượt qua?

Leader talk -  5 năm

Du lịch vừa khởi sắc, gượng dậy đón hè ngắn đã bị Covid-19 hạ knock out. Doanh nghiệp càng khốn đốn. Dù khó khăn cách mấy, cuộc sống vẫn tồn tại, thời gian vẫn bình thản trôi đi. Chỉ có 2 con đường để lựa chọn: Tìm cách sống sót qua đại nạn hoặc phá sản.

Tin vui cho du lịch cộng đồng Việt Nam

Tin vui cho du lịch cộng đồng Việt Nam

Tiêu điểm -  5 năm

Giữa bức tranh ảm đạm vì thua lỗ của homestay nhiều nơi mà báo chí phản ảnh, hệ thống homestay CBT không chỉ là điểm sáng mà là nét son của du lịch cộng đồng, làm ngạc nhiên các nhà học thuật quốc tế thế giới với nhiều bài học thú vị.

Gian nan hành trình phát triển du lịch cộng đồng

Gian nan hành trình phát triển du lịch cộng đồng

Leader talk -  5 năm

Từ thành công của hai ngôi làng du lịch sinh thái Ta Lang (Quảng Nam) và A Nôr (Huế) có thể thấy, phát triển du lịch cộng đồng đòi hỏi nhiều nỗ lực để khuyến khích người dân bản địa chung tay tạo ra các sản phẩm, dịch vụ du lịch chuyên nghiệp đồng thời hướng đến những giá trị mang tính bền vững.

Hàng ngàn ô tô ngập nước phải cứu hộ sau lũ lụt tại Thái Nguyên

Hàng ngàn ô tô ngập nước phải cứu hộ sau lũ lụt tại Thái Nguyên

Ống kính -  5 ngày

Trận lũ lụt lịch sử sau cơn bão số 11 làm nhiều khu vực tỉnh Thái Nguyên ngập sâu, khiến nhiều ô tô bị ngâm trong nước nhiều ngày.

Người dân Thái Nguyên dọn dẹp sau cơn lũ lịch sử

Người dân Thái Nguyên dọn dẹp sau cơn lũ lịch sử

Ống kính -  6 ngày

Mưa lớn do hoàn lưu bão số 11 đã gây ra trận lũ lụt lịch sử nhiều xã phường tỉnh Thái Nguyên, nhiều tuyến đường ngập sâu gây thiệt hại khá lớn về tài sản.

Giải bơi chải thuyền rồng - ván SUP  Hà Nội mở rộng năm 2025 tại Hồ Tây

Giải bơi chải thuyền rồng - ván SUP Hà Nội mở rộng năm 2025 tại Hồ Tây

Ống kính -  1 tuần

Sự kiện do Vietnam Airlines tổ chức, thu hút sự tham gia sôi nổi của 423 vận động viên đến từ các đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Cận cảnh Vicem Tower khiến loạt cựu lãnh đạo Vicem bị khởi tố

Cận cảnh Vicem Tower khiến loạt cựu lãnh đạo Vicem bị khởi tố

Ống kính -  2 tuần

Dự án Trung tâm điều hành và giao dịch Vicem Tower ‘đắp chiếu’ lãng phí 10 năm qua đã khiến 8 cựu lãnh đạo của Tổng công ty Xi măng Việt Nam bị điều tra, khởi tố.

Bế mạc triển lãm 'thành tựu đất nước 80 năm' - triển lãm của những kỳ tích

Bế mạc triển lãm 'thành tựu đất nước 80 năm' - triển lãm của những kỳ tích

Ống kính -  4 tuần

Tối 15/9, tại Trung tâm Triển lãm Việt Nam, triển lãm với chủ đề “80 năm Hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” bế mạc sau gần 20 ngày diễn ra.

Phó chủ tịch T&T Group giữ trọng trách tại Mạng lưới chuyên gia dữ liệu toàn cầu

Phó chủ tịch T&T Group giữ trọng trách tại Mạng lưới chuyên gia dữ liệu toàn cầu

Nhịp cầu kinh doanh -  3 giờ

Hiệp hội Dữ liệu quốc gia phối hợp cùng UBND thành phố Huế hôm nay đồng tổ chức lễ công bố Mạng lưới chuyên gia dữ liệu toàn cầu do Hiệp hội Dữ liệu quốc gia khởi xướng. Tại sự kiện, Phó chủ tịch HĐQT Tập đoàn T&T Group, Chủ tịch HĐQT Vietravel Airlines Đỗ Vinh Quang vinh dự được bổ nhiệm làm Phó chủ tịch VDEN.

Từ hộ kinh doanh lên doanh nghiệp, TPBank đồng hành chuyển đổi từng chặng

Từ hộ kinh doanh lên doanh nghiệp, TPBank đồng hành chuyển đổi từng chặng

Nhịp cầu kinh doanh -  3 giờ

Chuyển đổi từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp theo Nghị định 70 không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là cơ hội nâng tầm quản trị. Với một lộ trình hỗ trợ toàn diện, TPBank đồng hành cùng hộ kinh doanh từ khâu pháp lý đến vốn vay, để việc chuyển đổi trở thành động lực tăng trưởng.

Hơn 40% hộ dân nông thôn chưa được sử dụng nước đạt chuẩn quốc gia

Hơn 40% hộ dân nông thôn chưa được sử dụng nước đạt chuẩn quốc gia

Phát triển bền vững -  5 giờ

Sau hàng chục năm triển khai chương trình cấp nước nông thôn, vẫn còn hơn 40% hộ dân khu vực nông thôn chưa được sử dụng nước đạt quy chuẩn quốc gia.

Kỷ nguyên công nghệ cao và cuộc đua 'siêu app' ngân hàng thế hệ mới

Kỷ nguyên công nghệ cao và cuộc đua 'siêu app' ngân hàng thế hệ mới

Tài chính -  6 giờ

Nếu như “ngân hàng số” từng là đích đến thì trong kỷ nguyên công nghệ cao hiện nay, đó mới chỉ là điểm khởi đầu. Liệu 5 năm tới, người dùng còn nhận ra đâu là ngân hàng mình đang dùng?

Dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo: Nguy cơ gia tăng gánh nặng cho doanh nghiệp

Dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo: Nguy cơ gia tăng gánh nặng cho doanh nghiệp

Diễn đàn quản trị -  6 giờ

Trách nhiệm tự đánh giá, tự phân loại trong dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo cần được làm rõ để giảm rủi ro với thị trường nội địa, giúp việc giám sát dễ dàng hơn.

3 giải pháp kiềm chế giá bất động sản: Những rủi ro tiềm ẩn

3 giải pháp kiềm chế giá bất động sản: Những rủi ro tiềm ẩn

Leader talk -  6 giờ

Các giải pháp trong dự thảo nghị quyết của Chính phủ về cơ chế kiểm soát, kiềm chế giá bất động sản, bên cạnh những mặt tích cực cũng bộc lộ nhiều kẽ hở, tiềm ẩn rủi ro chính sách và khó khả thi trên thực tế.

Hoàn tất tăng vốn lên hơn 12.000 tỷ đồng, LPBS sẵn sàng đón chu kỳ tăng trưởng mới

Hoàn tất tăng vốn lên hơn 12.000 tỷ đồng, LPBS sẵn sàng đón chu kỳ tăng trưởng mới

Tài chính -  6 giờ

Với việc tăng vốn thành công, LPBS đã gia nhập nhóm các công ty chứng khoán có quy mô vốn điều lệ lớn nhất thị trường.