Những siêu dự án nhiều tỷ đô 'bỏ hoang' ở Trung Quốc

Nguyễn Vũ Mộc Thiêng* - 18/12/2019 10:52 (GMT+7)

Theo Tổng công ty lưới điện Trung Quốc, cả nước hiện có khoảng 64,5 triệu căn hộ bỏ hoang. Nếu tính bình quân mỗi hộ chỉ 3 người thì tương đương hơn 200 triệu chỗ ở (gần 15% dân số Trung Quốc) đang để không.

Trung quốc, nền kinh tế thứ 2 thế giới về tổng GDP quốc gia. Dù dân số gần 1,4 tỷ người, gấp 10 lần Nhật Bản (xếp thứ 3 về tổng GDP) nhưng có thể gọi là kỳ tích bởi nhiều thập niên trước đó, Trung Quốc là nước nghèo khổng lồ.

Với chủ trương “Mèo trắng mèo đen gì cũng được, miễn là bắt được chuột”, Trung Quốc đoạn tuyệt với chủ nghĩa lý lịch, làm nên kỳ tích Trung Quốc chưa đầy 30 năm, vượt ngoài dự đoán của mọi người. 

Trong mấy chục năm qua, Trung Quốc đã có những bước phát triển nhảy vọt về kinh tế lẫn khoa học kỹ thuật, làm thay đổi toàn bộ diện mạo đất nước. Không còn nhìn ra một Trung Quốc lạc hậu và đói nghèo thời bao cấp. 

Trung Quốc, cường quốc mới đang tìm mọi cách để bành trướng ảnh hưởng. Từ văn hóa, kinh tế, ngoại giao cho đến quân sự mà “Nhất đới, nhất lộ” (Một vành đai, một con đường) là minh chứng.

Tuy nhiên, cuộc sống luôn có hai mặt. Cái gì cũng phải đánh đổi. Mấy thập niên tăng trưởng nóng, năm nào cũng trên dưới hai con số; Trung Quốc hiện đang đối mặt với nhiều hệ lụy. Nan giải nhất là ô nhiễm môi trường, phân hóa giàu nghèo, đạo đức xã hội… 

Đặc biệt là việc thể hiện những tham vọng kinh tế. Giữa ước mơ và hiện thực luôn có khoảng cách lớn. Muốn là một chuyện, làm được là một chuyện khác, dù rất khó. Làm được theo mong muốn của mình nhưng hiệu quả không phải lúc nào cũng tốt đẹp.

“Những thành phố ma” là thuật ngữ chỉ những khu dân cư; được đầu tư bài bản, hoành tráng nhằm giãn dân và hình thành những khu đô thị mới, hiện đại nhưng thất bại. 

Trung Quốc và những bài học quản trị nhân tâm
Toà nhà có kiến trúc hình đống phân bò khổng lồ, hiện là bảo tàng Ordos rất vắng vẻ

Gọi là thành phố ma (Ghost Town) có lẽ không chính xác. Ma - là loài không cụ thể, nhiều khi là sản phẩm trí tưởng tượng của con người. 

Trung Quốc và những bài học quản trị nhân tâm 1
Thư viện Kangbashi có kiến trúc là những cuốn sách kỳ vĩ nhưng nhân viên nhiều gấp mấy lần khách

Thành phố ma thì phải có ma hoặc ẩn hiện khôn lường. Còn những thành phố này rất thật, rất đẹp. Chỉ khác là rất ít, thậm chí không ai ở, vắng vẻ đến rợn người. Gọi là thành phố hoang thì đúng hơn.

Trung Quốc và những bài học quản trị nhân tâm 2
Những cao ốc hoang bên kia hồ nhân tạo Ulan Mộc Luân ở Kangbashi.

Theo Tổng công ty lưới điện Trung Quốc, cả nước hiện có khoảng 64.500.000 căn hộ bỏ hoang. Nếu tính bình quân mỗi hộ chỉ 3 người thì tương đương hơn 200.000.000 chỗ ở, gần 15% dân số Trung Quốc. Những hộ này không sử dụng điện 6 tháng liền. 

Trung Quốc và những bài học quản trị nhân tâm 3
Trên hồ nhân tạo Ulan Mộc Luân là sân khấu nhạc nước dài gần 1.000m, được xem là lớn nhất châu Á, không một bóng người.

Công ty tư vấn J Capital Research mở hẳn trang web để thông báo về những căn hộ vô chủ. Kinh nghiệm quy hoạch đô thị và phát triển nhà ở thành công của đặc khu Thẩm Quyến, được nhân rộng cho các vùng nông thôn những tỉnh khác, nhưng kết quả hoàn toàn ngược lại.

Những dự án này thường bao gồm các tòa chung cư cao cấp cho hàng trăm nghìn người, trung tâm mua sắm khổng lồ, quảng trường và thậm chí là mô hình bản sao của các thành phố châu Âu. 

Chưa ai có số liệu thống kê tổng số vốn đầu tư vào các thành phố đang bị đông cứng. Nhiều nhất là ở các khu tự trị, đất rộng, người thưa như Nội Mông mà Kangbashi, còn gọi là Khang Thành, Khang Ba Thập là điển hình.

Trung Quốc và những bài học quản trị nhân tâm 5
Tại trung tâm Kangbashi, những tòa nhà mặt tiền bỏ hoang, tầng trệt toàn khóa ngoài như trong hình là phổ biến.

Kangbashi là đơn vị hành chính cấp thị xã, nơi đặt tỉnh lỵ Ordos (Ngạc Nhĩ Đa Tư) của khu tự trị Nội Mông; rộng 355 km2, dân số chừng vài chục ngàn người. 

Tiểu trấn Kangbashi từng là điểm dừng chân sầm uất, nhộn nhịp trên hành trình viễn thương “Con đường tơ lụa” một thời vàng son. Vì nhiều lý do theo dòng lịch sử, tiểu trấn hoang tàn và bị xóa sổ, hiện đã được phục dựng cho du khách tham quan.

Trung Quốc và những bài học quản trị nhân tâm 6
Trung tâm Hội nghị và họp báo có hình chiếc nón truyền thông Mông Cổ, nón nam lớn, nón nữ nhỏ; quanh năm vắng lặng.

Từ đầu những năm 2000, Chính phủ Trung Quốc mời Công ty Herzog & De Meuron (Thụy Sĩ) thiết kế đại dự án “Ordos 100” với sự tham gia của 100 kiến trúc sư lừng danh từ 27 quốc gia. Dự án như thế giới thu nhỏ về lịch sử kiến trúc nhân loại, một thành phố hiện đại, thông minh với dân số khoảng 1.000.000 người. 

Theo Wikipedia, tổng chi cho dự án là 161 tỷ USD, bằng 67% GDP cả nước Việt Nam năm 2018. Dân số Nội Mông hiện nay là gần 26.000.000 người, nhưng người Mông Cổ chỉ chiếm 17%. Kangbashi, thủ phủ Nội Mông sẽ là thành phố kiểu mẫu thông minh để dãn dân từ các đô thị lớn.

Trung Quốc và những bài học quản trị nhân tâm 7
Tháp Eiffel nhái cao 180m và nhiều công trình sao y kiến trúc của châu Âu tại thành phố hoang Thiên Đô, Hàng Châu.

Tham vọng chính đáng và có cơ sở được khởi đầu bởi các khối nhà chung cư cao cấp đồ sộ. Các tòa nhà độc lạ về kiểu dáng lẫn chất liệu được quy hoạch chỉn chu giữa vùng hoang mạc được thảo nguyên hóa. 

Có điều kinh ngạc là sự vắng vẻ đến khó hiểu ở đây. Rất nhiều chung cư và tòa nhà bỏ hoang, vô chủ. Các nhà mặt tiền cửa kính cường lực, dùng để buôn bán cứ khóa trái bên ngoài hoặc treo bảng cho thuê. Một số rất ít thì hoạt động cầm chừng và lác đác người ở. Nhiều công trình cỏ mọc um tùm hoặc xây dựng dở dang, trơ gan với tuế nguyệt.

Trung Quốc và những bài học quản trị nhân tâm 8
Các biệt thư vô chủ và cao ốc hoang ở đảo Hoạt Lực, Tô Châu.

Dự tính khu đô thị mẫu mực mới ở Kangbashi rộng 35 km2 sẽ đón 1.000.000 dân cư. Sau hơn 15 năm vận động, thuyết phục với nhiều chính sách ưu đãi, chỉ có chưa đầy 100.000 dân đến ở. 

Đi khắp các tỉnh lỵ Nội Mông, chỗ nào cũng gặp những chung cư ngay tại trung tâm nhưng vắng lặng đến kinh ngạc. Cái gọi là siêu thị (super market), có bảng hiệu hoành tráng, thật ra là cửa hàng tạp hóa bé tẹo, chỉ chục người vào mua là chật cứng.

Trung Quốc và những bài học quản trị nhân tâm 9
Khu dân cư một thời sầm uất giờ hoang lạnh, đổ nát ở Lãnh Hồ, Thanh Hải.

Qua những thành phố hoang ở Nội Mông, tôi cứ liên tưởng đến sáng kiến Một vành đai – Một con đường” (Nhất đới, nhất lộ) của nhà nước Trung Quốc hiện nay. Trung Quốc đã làm được điều mà họ muốn. Đó là đầu tư hàng trăm tỷ USD vào các quốc gia trong vành đai, đặc biệt là những nước kém phát triển. Tuy nhiên, hiệu quả còn xa mới được như mong muốn. Đằng sau sự liên kết và viện trợ là những ý đồ chính trị, không khó để nhận ra.

Trung Quốc và những bài học quản trị nhân tâm 10
Đầu từ gần 1,5 tỉ USD cho 397 biệt thự (căn đắt nhất giá 335 tỉ đồng) hoang vắng và dở dang ở Hồ Hồng nhạn, Trịnh Châu, Hà Nam.

Nhiều người cho rằng chiến tranh thương mại Mỹ - Trung không phải là vấn đề nổi cộm hàng đầu hiện nay khiến Chính phủ Trung Quốc đau đầu, mà chính là giá nhà đang ngày một bị thổi phồng, thị trường bất động sản đầy bất trắc và những đô thị hoang ở nhiều nơi trên đất nước. 

Trung Quốc và những bài học quản trị nhân tâm 11
Tòa nhà nửa Mỹ, nửa Trung Quốc, phỏng theo mô hình Thiên Đàn (Bắc Kinh) tại Thạch Gia Trang, Hà Bắc.

Công bằng mà nói, cũng có những ý kiến lạc quan, tích cực. Nhiếp ảnh gia Raphael Olivier (Pháp) viết "Rất nhiều tin tức đã miêu tả thành phố như một nơi chốn kỳ lạ, thất bại, nhưng nó là một kỳ quan lớn và người dân không hẳn đã bất hạnh. Nơi đây vẫn có nhiều hy vọng, và bạn phải kính nể nó ở một mức độ nào đấy". 

Những thành phố hoang của Trung Quốc trở thành điểm du lịch ngoài kế hoạch và chụp ảnh cưới thì trên cả tuyệt vời. Bên cạnh việc tham quan các hình mẫu kiến trúc độc lạ, còn được trải nghiệm và hiểu hơn về những bài học đắt giá trong quy hoạch phát triển, đầu tư, tầm nhìn và quản trị xã hội.

Trung Quốc và những bài học quản trị nhân tâm 13
Một góc thành phố hoang Kangbashi, Ordos, Nội Mông.

Mưu sự tại nhân, thành sự cũng tại nhân. Quyết định mọi thành bại là ở khách hàng, ở nhân dân chứ không phải do nhà nước hay các chủ đầu tư. “Tề gia, trị quốc, bình thiên hạ”. Từ câu chuyện thuyết phục người dân trong nước ở Trung Quốc qua thực tế này cho thấy bài học về quản trị nhân tâm của Trung Quốc vẫn nóng bỏng thời sự.

(*) Bài viết và ảnh do tác giả cung cấp, thể hiện quan điểm của tác giả Nguyễn Vũ Mộc Thiêng 

Ý kiến ( 0)
Mỹ hoãn thuế quan áp lên Trung Quốc dịp Giáng sinh

Mỹ hoãn thuế quan áp lên Trung Quốc dịp Giáng sinh

Quốc tế -  5 năm

Washington sẽ hoãn thuế quan dự kiến ngày 15/12 áp lên 160 tỷ USD giá trị hàng xuất khẩu Bắc Kinh và đổi lại bằng việc gia tăng mua hàng nông sản của Bắc Kinh.

6 nút thắt khiến Việt Nam chưa sẵn sàng đón dòng vốn tỷ đô từ Trung Quốc

6 nút thắt khiến Việt Nam chưa sẵn sàng đón dòng vốn tỷ đô từ Trung Quốc

Tiêu điểm -  5 năm

Dòng vốn đầu tư từ Trung Quốc được cho rằng sẽ chuyển đến Việt Nam do thương chiến Mỹ - Trung, nhưng Việt Nam rất không sẵn sàng phát huy cơ hội trung hạn này, TS. Hàn Mạnh Tiến, Chủ tịch Hội các Nhà quản trị doanh nghiệp Việt Nam nhận định.

Nhiều mặt hàng Trung Quốc ‘đột lốt’ hàng Việt xuất khẩu

Nhiều mặt hàng Trung Quốc ‘đột lốt’ hàng Việt xuất khẩu

Tiêu điểm -  5 năm

Nhiều mặt hàng có sự gia tăng xuất nhập khẩu đáng kể, tạo ra nguy cơ gian lận xuất xứ cao trong bối cảnh căng thẳng thương mại chưa có hồi kết.

Chuyên gia nói gì về dấu ấn Trung Quốc trong điện mặt trời Việt Nam?

Chuyên gia nói gì về dấu ấn Trung Quốc trong điện mặt trời Việt Nam?

Tiêu điểm -  5 năm

Sự tham gia của các doanh nghiệp Trung Quốc với vai trò nhà cung cấp trong thị trường năng lượng tái tạo giúp Việt Nam có thể nhận được lợi ích đầu tư cũng như tiếp cận công nghệ không quá tốn kém.

Chuyến đi cuộc đời không tìm thấy trên Google bằng du thuyền từ Hạ Long đến Nha Trang

Chuyến đi cuộc đời không tìm thấy trên Google bằng du thuyền từ Hạ Long đến Nha Trang

Ống kính -  22 giờ

Tôi đã có hai chuyến đi dọc ven biển Việt Nam. Một khi còn là cậu bé mười tuổi và một khi đã là doanh nhân, nhà đầu tư và lữ khách của chính cuộc đời mình.

Doanh nhân đến Đà Nẵng, nghỉ đâu cho xứng tầm?

Doanh nhân đến Đà Nẵng, nghỉ đâu cho xứng tầm?

Ống kính -  1 ngày

Courtyard by Marriott Danang Han River là khách sạn cao nhất tại trung tâm Đà Nẵng bắt đầu đón khách từ cuối tháng 5.

Tầm nhìn triệu đô từ căn hộ xa xỉ cao nhất Đà Nẵng

Tầm nhìn triệu đô từ căn hộ xa xỉ cao nhất Đà Nẵng

Ống kính -  6 ngày

Căn hộ hạng sang M Landmark Residences ở trung tâm thành phố biển Đà Nẵng có tầm nhìn bao trọn thành phố biển xinh đẹp.

Ngắm pháo hoa rực rỡ từ tầng cao Km00 của Đà Nẵng

Ngắm pháo hoa rực rỡ từ tầng cao Km00 của Đà Nẵng

Ống kính -  1 tuần

Những màn pháo hoa ấn tượng, lung linh sắc màu được chiêm ngưỡng tại tầng 45 toà nhà M Landmark Residences với góc nhìn mới lạ.

Tháp đôi cao nhất Đà Nẵng bất ngờ hồi sinh sau nhiều năm 'đắp chiếu'

Tháp đôi cao nhất Đà Nẵng bất ngờ hồi sinh sau nhiều năm 'đắp chiếu'

Ống kính -  1 tuần

Sau một thời gian dài nằm phơi nắng phơi mưa và thay đổi thiết kế, hai tòa tháp CT1 & CT2 thuộc dự án Đà Nẵng Times Square đã được tái khởi động xây dựng.

Lãnh đạo Techcombank và hệ sinh thái sang Mỹ, châu Âu tìm kiếm nhân tài người Việt

Lãnh đạo Techcombank và hệ sinh thái sang Mỹ, châu Âu tìm kiếm nhân tài người Việt

Tài chính -  31 giây

Techcombank kỳ vọng không chỉ kết nối với những cá nhân xuất sắc, mà còn khơi lên lòng tự tôn dân tộc, khát khao cống hiến và mong muốn trở về, chung tay đóng góp cho một Việt Nam đang bước vào kỷ nguyên tăng trưởng và chuyển đổi toàn diện.

Giá vàng hôm nay 11/6: Trong nước 'nổi sóng' khi quốc tế 'nghe ngóng'

Giá vàng hôm nay 11/6: Trong nước 'nổi sóng' khi quốc tế 'nghe ngóng'

Vàng -  12 phút

Giá vàng hôm nay 11/6 tăng 300 - 500 nghìn đồng/lượng đối với cả vàng miếng và vàng nhẫn SJC, đà tăng có dấu hiệu mạnh hơn, trong khi thị trường quốc tế vẫn 'nghe ngóng'.

Thế Giới Di Động có thể lấn sân siêu ứng dụng đối đầu Grab, Shopee

Thế Giới Di Động có thể lấn sân siêu ứng dụng đối đầu Grab, Shopee

Doanh nghiệp -  1 giờ

Thế Giới Di Động sẽ có những "vũ khí" gì trong cuộc đua siêu ứng dụng, vốn đang là sân chơi của các tập đoàn đa quốc gia?

Chọn 'nhân tài làm việc nước' từ góc nhìn GS. Trần Văn Thọ

Chọn 'nhân tài làm việc nước' từ góc nhìn GS. Trần Văn Thọ

Leader talk -  16 giờ

Theo GS. Trần Văn Thọ, đội ngũ cán bộ hành chính cần được thi tuyển, đào tạo bài bản, cải thiện chế độ để nâng cao hiệu quả công việc, tránh nhũng nhiễu, tham nhũng.

Địa ốc Hoàng Quân thay tổng giám đốc

Địa ốc Hoàng Quân thay tổng giám đốc

Hồ sơ quản trị -  17 giờ

Ông Nguyễn Long Triều vừa được bổ nhiệm Tổng giám đốc Công ty CP Tư vấn - Thương mại - Dịch vụ địa ốc Hoàng Quân thay ông Nguyễn Thanh Phong.

Chủ xe VinFast VF 8: Mua về ai cũng khen, hàng tháng tiết kiệm 4-5 triệu đồng tiền xăng

Chủ xe VinFast VF 8: Mua về ai cũng khen, hàng tháng tiết kiệm 4-5 triệu đồng tiền xăng

Nhịp cầu kinh doanh -  17 giờ

Đang sở hữu 3 chiếc Audi, anh Nguyễn Quang Huy (Đồng Nai) giữ tâm thế “thử cho biết” khi mang về chiếc VF 8. Mọi thứ thay đổi 180 độ ngay sau đó khi VF 8 trở thành kép chính còn những mẫu xe giá nhiều tỷ đồng “trùm mền”. Anh thậm chí còn tính bán bớt xe xăng, để mua thêm xe điện VinFast.

Thủ tướng chỉ ra nghịch lý: Biển rộng nhưng đầu tư ít

Thủ tướng chỉ ra nghịch lý: Biển rộng nhưng đầu tư ít

Tiêu điểm -  17 giờ

Thủ tướng Phạm Minh Chính cảnh báo đại dương chiếm 70% diện tích Trái đất nhưng lại nhận ít đầu tư nhất trong 17 mục tiêu phát triển bền vững.