Quốc hội thông qua cơ chế đặc thù thí điểm cho TP. Buôn Ma Thuột

Với 94,4% đại biểu tán thành, Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk đã được Quốc hội thông qua sáng nay (15/11) và có hiệu lực trong 5 năm từ 1/1/2023. Đây là lần đầu thí điểm cơ chế đặc thù cho một thành phố trực thuộc tỉnh.

Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo nghị quyết trước khi Quốc hội biểu quyết thông qua, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường cho biết có ý kiến đề nghị cân nhắc về việc ban hành nghị quyết về thí điểm cơ chế đặc thù.

Tuy nhiên, theo ông Cường, việc ban hành nghị quyết là để thực hiện chủ trương, định hướng phát triển TP. Buôn Ma Thuột theo đúng Kết luận số 67 của Bộ Chính trị, phù hợp với điều kiện, thế mạnh của thành phố và chủ trương của Bộ Chính trị, đồng thời cũng góp phần thể chế hóa Nghị quyết số 23.

Tại các nghị quyết Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù, Quốc hội đều giao Chính phủ có trách nhiệm tổ chức sơ kết 3 năm và tổng kết 5 năm thực hiện nghị quyết và báo cáo Quốc hội.

Vừa qua, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 23. Theo đó, các cơ chế, chính sách đặc thù cho vùng sẽ được xây dựng trong thời gian tới, và cùng với Nghị quyết này sẽ tạo khung chính sách ưu đãi tương đối toàn diện để Buôn Ma Thuột phát triển thành cực tăng trưởng, kích hoạt cho cả vùng phát triển.

Việc xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù cho một đơn vị hành chính cấp huyện là vấn đề mới, chưa có tiền lệ; mặt khác, các chính sách cần tương thích với khả năng hấp thụ và tổ chức thực hiện.

"Vì vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin được giữ phạm vi chính sách thí điểm như Dự thảo Nghị quyết. Sau thời gian thí điểm sẽ tổng kết, đánh giá và tiếp tục hoàn thiện. Về các chính sách ưu đãi thuế, thu hút chuyên gia, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin tiếp thu, giải trình", ông Cường báo cáo.

Như vậy, sau khi nghị quyết được thông qua, tỉnh Đắk Lắk được vay thông qua phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, vay từ các nguồn tài chính khác trong nước và từ nguồn vay nước ngoài của Chính phủ vay về cho tỉnh vay lại với tổng mức dư nợ vay không vượt quá 40% số thu ngân sách tỉnh được hưởng theo phân cấp.

Tổng mức vay và bội chi ngân sách tỉnh hằng năm do Quốc hội quyết định theo quy định của Luật Ngân sách Nhà nước. Phần dư nợ vay tăng thêm được dành toàn bộ để đầu tư các dự án trên địa bàn thành phố. HĐND tỉnh Đắk Lắk phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi phù hợp để Buôn Ma Thuột được hưởng và sử dụng toàn bộ phần dư nợ vay tăng thêm.

Tỉnh Đắk Lắk được phân bổ thêm 45% số chi tính theo định mức dân số đối với dân số của Buôn Ma Thuột theo các nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước năm 2022 khi xây dựng dự toán chi thường xuyên ngân sách Nhà nước năm 2023 và trong thời gian thực hiện Nghị quyết này.

HĐND tỉnh Đắk Lắk phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi phù hợp để Buôn Ma Thuột được hưởng và sử dụng toàn bộ phần được bổ sung tăng thêm.

Bên cạnh đó, dự án đầu tư sản xuất, chế biến cà phê trên địa bàn TP. Buôn Ma Thuột được áp dụng thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp 10% trong thời gian 30 năm, miễn thuế thu nhập doanh nghiệp 4 năm và giảm 50% số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp trong 9 năm tiếp theo.

Còn dự án lĩnh vực sản xuất, bảo quản chế biến nông sản; du lịch văn hóa, du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái; y tế, giáo dục và đào tạo; sản xuất sản phẩm tiết kiệm năng lượng, sản phẩm phục vụ ngành công nghiệp năng lượng tái tạo; đầu tư kinh doanh trung tâm logistics, cảng cạn, kho hàng hóa được áp dụng thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp 10% trong thời gian 15 năm, miễn thuế thu nhập doanh nghiệp 4 năm và giảm 50% số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp trong 9 năm tiếp theo.

Được biết, hiện các dự án đầu tư mới tại Buôn Ma Thuột được áp dụng ưu đãi thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp là 17%, chỉ giảm 3% so với mức thông thường (20%), chưa khuyến khích đầu tư.

Chuyên gia, nhà khoa học và người có tài năng đặc biệt làm việc tại các cơ quan chuyên môn và đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc thành phố Buôn Ma Thuột được miễn thuế thu nhập cá nhân trong 5 năm đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công tại TP. Buôn Ma Thuột.

Chính sách ưu đãi đầu tư trong nghị quyết chỉ áp dụng đối với dự án mới (được chấp thuận chủ trương đầu tư hoặc được cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư trong thời gian nghị quyết này có hiệu lực thi hành) tại TP. Buôn Ma Thuột.

Trong quá trình thẩm định, xem xét chấp thuận chủ trương đầu tư của dự án, UBND tỉnh Đắk Lắk chịu trách nhiệm chỉ đạo lấy ý kiến thẩm định đầy đủ của các cơ quan liên quan; đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát việc chấp hành quy định pháp luật, tránh lợi dụng chính sách.

Tuy nhiên, để bảo đảm chặt chẽ, tránh lợi dụng pháp luật để gian lận, trốn thuế, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội xin bổ sung khoản 1 Điều 7 trong dự thảo nghị quyết nội dung:“Giao Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, cơ quan trung ương và địa phương theo dõi, kiểm tra, giám sát việc chấp hành pháp luật đối với hoạt động của các doanh nghiệp, dự án được hưởng ưu đãi về thuế theo quy định tại Nghị quyết này để có các giải pháp ngăn chặn việc lợi dụng chính ưu đãi”.

Trước TP. Buôn Ma Thuột, 9 tỉnh, thành phố lớn đã áp dụng thí điểm cơ chế đặc thù, gồm Hà Nội, TP.HCM, Cần Thơ, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Khánh Hoà, Hải Phòng, Thanh Hoá, Nghệ An.