Phát triển bền vững

Thách thức từ 'luật chơi xanh' ngành hàng hải

Phạm Sơn Chủ nhật, 16/03/2025 - 13:50
Nghe audio
0:00

Ngành hàng hải đối diện với bài toán chuyển đổi xanh để đáp ứng yêu cầu của đối tác cũng như quy định pháp lý của thị trường quốc tế.

Ngành hàng hải đứng trước bài toán xanh hóa. Ảnh: Hoàng Anh

Từng bước triển khai hệ thống điện bờ là một trong những giải pháp được Tổng công ty Tân cảng Sài Gòn (thuộc Bộ Quốc phòng) thực hiện nhằm xanh hóa hệ thống cảng biển của doanh nghiệp này.

Bởi lẽ, điện bờ là yêu cầu của nhiều hãng tàu lớn trên thế giới đến năm 2030. Với hệ thống điện bờ, việc cung ứng năng lượng cho tàu cập bến để xếp dỡ, chiếu sáng, làm mát sẽ do cảng biến đảm nhiệm, tránh tàu phải chạy máy phụ bằng dầu diesel, vừa thải carbon, ô nhiễm tiếng ồn, vừa tốn chi phí nhiên liệu.

Cấp thiết xanh hóa

Việc nhiều hãng tàu biển yêu cầu đến năm 2030 các cảng phải có hệ thống điện bờ phản ánh nhu cầu xanh hóa của ngành hàng hải. Bởi lẽ, chiếm 80% tổng khối lượng hàng hóa lưu chuyển toàn cầu, hàng hải là mắt xích không thể thiếu của đa số doanh nghiệp đa quốc gia, những doanh nghiệp đang đứng trước bài toán xanh hóa, khử carbon trong chuỗi cung ứng.

Mục tiêu của Tổ chức Hàng hải quốc tế (IMO) là giảm 20 – 30% khí thải trong ngành vận tải biển đến năm 2030 đã phần nào thể hiện “luật chơi xanh” của ngành hàng hải toàn cầu. Sau năm 2030, IMO sẽ tiếp tục cập nhật mục tiêu, đi kèm với đó là những “luật chơi” nghiêm ngặt, khắt khe hơn nhiều.

Một số quốc gia như Hoa Kỳ, Singapore, Trung Quốc thậm chí đã liên kết và thiết lập “vành đai hàng hải xanh” để kết nối các hãng tàu với các cảng biển đạt tiêu chí bền vững. Điều này có nghĩa, nếu không thuận theo xu thế, ngành hàng hải Việt Nam sẽ đánh mất khách hàng.

Là một thành viên của IMO, từ năm 2022, Việt Nam đã ban hành tiêu chí cảng xanh, với nhiều khía cạnh nhằm hướng dẫn doanh nghiệp triển khai giải pháp bền vững tại cảng biển. Một số tiêu chuẩn pháp lý cũng đang được nghiên cứu và ban hành trong thời gian tới để giảm nhẹ cường độ phát thải của ngành vận tải biển.

Ông Trương Vĩnh Khang, Trưởng bộ phận phát triển bền vững, Viện tiêu chuẩn Anh quốc (BSI) tại Việt Nam, cho biết, chuyển đổi xanh vừa là yêu cầu mang tính ràng buộc pháp lý, vừa là bài toán “sống còn” của doanh nghiệp hàng hải nhưng đồng thời cũng mở ra cơ hội mới.

Đó là cơ hội đạt được lợi ích về kinh tế thông qua tiết giảm chi phí, đáp ứng nhu cầu khách hàng, lợi ích về xã hội, đồng thời nắm bắt được những xu thế công nghệ mới của ngành hàng hải.

Đơn cử như tại Tân cảng Sài Gòn, việc chuyển đổi từ sử dụng dầu diesel sang điện tại các cảng biển đã giúp tiết giảm 1/3 chi phí vận hành hàng năm, từ khoảng 200 tỷ đồng xuống còn khoảng 66 tỷ đồng.

Lộ trình nào cho doanh nghiệp hàng hải

Việc xây dựng hệ thống điện bờ nhằm đáp ứng yêu cầu của các hãng tàu lớn không đơn giản đối với các doanh nghiệp vận hành cảng biển bởi những đòi hỏi khắt khe, chẳng hạn như phải có bộ biến tần do điện áp trên các loại tàu thủy có thể khác với điện áp trên lưới điện, hay hệ thống dây cáp đạt chuẩn.

Thực tế, không chỉ lắp đặt hệ thống điện bờ, nhiều giải pháp khác hướng đến xanh hóa ngành hàng hải cũng không hề đơn giản. Như tính toán của Tân cảng Sài Gòn, riêng hai dự án bến 7 và 8 của cảng Lạch Huyện có thể đội vốn gấp ba lần, lên mức 40 nghìn tỷ đồng nếu muốn xanh và tự động hóa ở mức cao nhất.

Điều này cho thấy việc chuyển đổi xanh ngành công nghiệp lâu đời như hàng hải là rất lớn, chưa kể đến những khó khăn về đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật cũng như kiểm đếm, đo đạc các dữ liệu liên quan.

Trong bối cảnh doanh nghiệp Việt Nam gặp khó khăn về nguồn vốn cũng như kiến thức, kinh nghiệm chuyển đổi xanh ngành hàng hải, ông Khang khuyến nghị cần xây dựng một kế hoạch bài bản để chuyển đổi từng bước.

Trong đó, cần xác định những chiến lược cụ thể để cắt giảm khí thải carbon ở từng khâu. Chẳng hạn, đối với cảng biển, bên cạnh giải pháp điện bờ, còn có những giải pháp như áp dụng hệ thống năng lượng mặt trời, ứng dụng số hóa, trí tuệ nhân tạo để tối ưu hóa hoạt động và giảm chi phí, sử dụng nhiên liệu thay thế hoặc dùng xe điện thay cho xe xăng.

Hoặc đối với tàu biển, ngoài việc sử dụng nhiên liệu thay thế, có thể tính đến giải pháp công nghệ động cơ hybrid (tức là dùng kết hợp xăng và điện), cải tiến hiệu quả sử dụng năng lượng thông qua thiết kế thân, vỏ tàu, chân vịt, hệ thống lái, sử dụng công nghệ kiểm soát khí thải.

Bên cạnh các giải pháp kỹ thuật, khâu quản trị cũng đặc biệt quan trọng. Một mô hình quản trị vận hành thông suốt, minh bạch sẽ giúp tối ưu hoạt động của cảng biển và tàu biển, qua đó tiết kiệm năng lượng, tài nguyên và cắt giảm khí thải.

Tùy thuộc vào điều kiện thực tế, mỗi doanh nghiệp có thể triển khai một hoặc nhiều giải pháp theo lộ trình phù hợp, qua đó vừa cân đối chi phí, vừa từng bước xanh hóa.

Các giải pháp đem lại hiệu quả ngay với chi phí không quá cao hoặc có khả năng ngay lập tức giúp giảm chi phí có thể được doanh nghiệp ưu tiên để đảm bảo chiến lược xanh hóa được tiến hành thông suốt.

Mặt khác, ngành hàng hải là lĩnh vực gắn bó mật thiết với chuỗi cung ứng, kết nối liên tục với nhiều lĩnh vực vận tải và ngành kinh tế khác. Do đó, xanh hóa hàng hải không thể thiếu những cơ chế hợp tác, chia sẻ thông tin, liên kết về công nghệ, dữ liệu và nhân lực trong chuỗi cung ứng.

Siêu cảng logistics của liên danh T&T Group - YCH hợp tác với Tổng công ty Hàng hải Việt Nam

Siêu cảng logistics của liên danh T&T Group - YCH hợp tác với Tổng công ty Hàng hải Việt Nam

Tiêu điểm -  2 năm
Công ty cổ phần T&Y SuperPort Vĩnh Phúc (T&Y) và Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (VIMC) sẽ hợp tác phát triển các sản phẩm và dịch vụ tổng hợp cho cảng cạn (ICD) và kho thu gom hàng lẻ (CFS).
Siêu cảng logistics của liên danh T&T Group - YCH hợp tác với Tổng công ty Hàng hải Việt Nam

Siêu cảng logistics của liên danh T&T Group - YCH hợp tác với Tổng công ty Hàng hải Việt Nam

Tiêu điểm -  2 năm
Công ty cổ phần T&Y SuperPort Vĩnh Phúc (T&Y) và Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (VIMC) sẽ hợp tác phát triển các sản phẩm và dịch vụ tổng hợp cho cảng cạn (ICD) và kho thu gom hàng lẻ (CFS).
Những bài học kinh doanh của ông vua hàng hải Việt Nam thế kỷ 20

Những bài học kinh doanh của ông vua hàng hải Việt Nam thế kỷ 20

Khởi nghiệp -  6 năm

Bài học của doanh nhân Bạch Thái Bưởi vẫn còn đó như một lời nhắc nhở các doanh nhân trẻ Việt Nam muốn thành công thì phải học, nghĩ mới, làm khác, chấp nhận dấn thân, bản lĩnh thương trường, không ngừng học hỏi, không có thất bại mà chỉ có những bài học lớn.

Đội tàu biển Việt Nam thăng hạng

Đội tàu biển Việt Nam thăng hạng

Tiêu điểm -  2 năm

Thống kê của Diễn đàn Thương mại và phát triển Liên hợp quốc (UNCTAD) cho thấy, đội tàu Việt Nam đã tăng từ hạng 4 năm 2019 lên đứng thứ 3 trong khu vực ASEAN, và thứ 22 trên thế giới năm 2022.

100% tàu biển nội địa sử dụng năng lượng xanh vào 2050

100% tàu biển nội địa sử dụng năng lượng xanh vào 2050

Tiêu điểm -  2 năm

Theo kế hoạch, Việt Nam sẽ đầu tư phương tiện, trang thiết bị sử dụng điện, năng lượng xanh, hoặc có các biện pháp tương đương tại các cảng đầu tư mới, đầu tư bổ sung, sau đó thực hiện chuyển đổi để đạt mục tiêu 100% sử dụng năng lượng xanh vào 2050.

'Chiến binh xanh' và hành trình Vì một Việt Nam văn minh với rác

'Chiến binh xanh' và hành trình Vì một Việt Nam văn minh với rác

Phát triển bền vững -  3 ngày

"Chiến binh xanh" là những người đồng nát, ve chai sẵn sàng chung tay cùng VietCycle xây dựng ngành công nghiệp tái chế đạt chuẩn, vì môi trường xanh sạch đẹp.

Trung hòa hàng chục nghìn tấn carbon mỗi năm: Lời khẳng định XANH của Tập đoàn TH

Trung hòa hàng chục nghìn tấn carbon mỗi năm: Lời khẳng định XANH của Tập đoàn TH

Phát triển bền vững -  3 ngày

Với việc hai đơn vị sản xuất chủ lực vừa được cấp chứng nhận trung hòa carbon, Tập đoàn TH một lần nữa tái khẳng định phát triển bền vững là cam kết mà tập đoàn kiên tâm theo đuổi trong suốt hành trình, coi đó là con đường tất yếu để doanh nghiệp tồn tại, phát triển và cống hiến cho xã hội.

Giải pháp cho những nút thắt trên hệ thống đường sắt

Giải pháp cho những nút thắt trên hệ thống đường sắt

Phát triển bền vững -  4 ngày

Nâng cấp cơ sở hạ tầng, hiện đại hóa công nghệ và kết nối đường sắt tới các cảng biển, cửa khẩu, khu công nghiệp chính là câu trả lời cho doanh nghiệp đường sắt.

Chủ động sớm, doanh nghiệp vẫn chật vật giữa thị trường carbon

Chủ động sớm, doanh nghiệp vẫn chật vật giữa thị trường carbon

Phát triển bền vững -  1 tuần

Khi ngay cả những doanh nghiệp lớn còn vấp váp trên hành trình xanh, con đường vào thị trường carbon với khối doanh nghiệp vừa và nhỏ lại càng thêm gập ghềnh.

Quản trị “nút thắt cổ chai” trong hạ tầng logistics

Quản trị “nút thắt cổ chai” trong hạ tầng logistics

Phát triển bền vững -  1 tuần

Chuyển đổi số quản trị, hợp tác vận tải liên doanh và đầu tư trung tâm logistics vệ tinh kết nối nhanh đô thị chính là chìa khóa gỡ nút thắt hạ tầng logistics

Standard Chartered được tạp chí Global Finance vinh danh

Standard Chartered được tạp chí Global Finance vinh danh

Nhịp cầu kinh doanh -  8 giờ

Ngân hàng Standard Chartered vừa được Global Finace vinh danh "Ngân hàng cung cấp dịch vụ tài trợ thương mại tốt nhất Việt Nam" lần thứ hai liên tiếp.

Mailisa đặt cả trái tim vào từng căn nhà nơi vùng cao lạnh giá

Mailisa đặt cả trái tim vào từng căn nhà nơi vùng cao lạnh giá

Nhịp cầu kinh doanh -  9 giờ

40 căn nhà tình thương thuộc “Làng tình nghĩa Khánh Mailisa” chính thức được bàn giao cho 40 hộ gia đình bị mất trắng sau vụ sạt lở ở Cao Bằng.

Vietinbank dẫn đầu 'big 4' trong làn sóng tinh gọn, cắt giảm hàng trăm phòng giao dịch

Vietinbank dẫn đầu 'big 4' trong làn sóng tinh gọn, cắt giảm hàng trăm phòng giao dịch

Tài chính -  11 giờ

Tại đại hội cổ đông thường niên 2025, ban lãnh đạo Vietinbank đã chia sẻ kế hoạch tinh gọn hệ thống quy mô lớn.

Việt Nam trước 'suối nguồn' tài chính xanh toàn cầu, cần khai thông những gì?

Việt Nam trước 'suối nguồn' tài chính xanh toàn cầu, cần khai thông những gì?

Tài chính -  11 giờ

Tài chính xanh được coi là “nguồn nước” nuôi dưỡng hành trình chuyển đổi, song một số nước đang phát triển như Việt Nam vẫn gặp khó khăn trong việc tiếp cận dòng vốn này.

Bắt 2 cán bộ kiểm định kỹ thuật tại TP.HCM làm giả chứng nhận an toàn thiết bị

Bắt 2 cán bộ kiểm định kỹ thuật tại TP.HCM làm giả chứng nhận an toàn thiết bị

Tiêu điểm -  11 giờ

Công an tỉnh Phú Thọ vừa bắt giữ hai cán bộ, lãnh đạo thuộc Trung tâm Kiểm định kỹ thuật an toàn khu vực II tại TP.HCM vì cấp giấy hợp quy khống cho công trình, gây nguy hiểm đến tính mạng người dân.

Công viên nước Hà Nam ưu đãi giá 135 ngàn đồng mỗi vé dịp 30/4

Công viên nước Hà Nam ưu đãi giá 135 ngàn đồng mỗi vé dịp 30/4

Nhịp cầu kinh doanh -  11 giờ

Mùa hè 2025 tại Hà Nam hứa hẹn sẽ “nóng” hơn bao giờ hết với sự kiện mở cửa đón khách đúng vào dịp lễ 30/4 và khai trương chính thức vào ngày 10/5 của Công viên nước Sun World Hà Nam.

Hành trang cần thiết cho doanh nghiệp Việt trong đàm phán thuế quan với Mỹ

Hành trang cần thiết cho doanh nghiệp Việt trong đàm phán thuế quan với Mỹ

Leader talk -  12 giờ

Cân bằng giữa việc đưa thông tin để ổn định tâm lý nhà đầu tư, doanh nghiệp nhưng vẫn giữ được vị thế khi đàm phán thuế với Hoa Kỳ.

Đọc nhiều