Bảo mật dữ liệu người dùng chính là rào cản chuyển đổi số

Việt Nam là 1 trong 20 quốc gia có tỷ lệ sử dụng Internet nhiều nhất thế giới với 68,17 triệu người dùng (chiếm 70% dân số). Khoảng 94% người dùng Việt Nam sử dụng Internet một cách thường xuyên với thời gian sử dụng trung bình lên tới 6 tiếng mỗi ngày.

Theo Hiệp hội Internet Việt Nam, Internet đã trở thành một dịch vụ thiết yếu đối với tất cả mọi người. Người Việt Nam có rất nhiều triển vọng trên môi trường Internet.

Báo cáo EGDI của Liên hợp quốc cho thấy, về Chỉ số phát triển chính phủ điện tử, Việt Nam hiện xếp thứ 86, tăng 2 bậc và có điểm số cao hơn mức trung bình của Châu Á và Thế giới. Tại khu vực Đông Nam Á, Việt Nam hiện xếp thứ 6 về chỉ số phát triển chính phủ điện tử, sau Philippines, Brunei, Thái Lan, Malaysia và Singapore.

Về chỉ số hạ tầng viễn thông, trong năm qua Việt Nam đã tăng 31 bậc, đứng thứ 69 thế giới. Với chỉ số xếp hạng nguồn nhân lực, Việt Nam tăng 3 bậc và xếp hạng 117. Ở chỉ số dịch vụ trực tuyến, Việt Nam bị tụt 22 bậc trên bảng xếp hạng.

Ông Nguyễn Huy Dũng - Thứ trưởng Bộ TT&TT cho biết, cách đây hơn 20 năm, khi Việt Nam lần đầu tiên kết nối Internet, chúng ta đã đặt những dấu chân số đầu tiên trên không gian mạng. Kể từ đó đến nay, Internet đã có những đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội nói chung của đất nước.

Năm 2020 là năm khởi động chuyển đổi số quốc gia. Thay vì chỉ đơn giản là số hóa tài liệu, số hóa quy trình như trước đây, công nghệ số phát triển cho phép chúng ta đưa toàn bộ hoạt động của mình lên không gian mạng. Cuộc dịch chuyển này sẽ diễn ra với tốc độ nhanh, tạo ra tác động lớn lên cả 3 trụ cột là chính phủ số, kinh tế số và xã hội số.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Huy Dũng, muốn hiện thực hoá khát vọng phát triển đất nước, Việt Nam phải nhanh chóng nắm bắt thời cơ, thực hiện công cuộc chuyển đổi số nhanh hơn nữa, mạnh hơn nữa, rộng hơn nữa.

Để làm được điều đó, Bộ TT&TT sẽ thực hiện một số định hướng lớn, trong đó có việc tiếp tục mở rộng khả năng tiếp cận Internet, hướng tới phổ cập Internet toàn dân. Mục tiêu của Chương trình Chuyển đổi số quốc gia là mỗi người dân có một điện thoại thông minh, mỗi hộ gia đình có một đường Internet cáp quang tốc độ cao.

Một định hướng quan trọng khác là phát triển hạ tầng số quốc gia để đáp ứng các yêu cầu mới về bùng nổ thiết bị thông minh IoT và giao tiếp máy - máy. Chuyển đổi hoàn toàn Internet Việt Nam sang không gian địa chỉ IPv6 và đưa Việt Nam trở thành điểm trung chuyển (Hub Internet) của khu vực.

Song song với việc phát triển hạ tầng, dịch vụ Internet, Việt Nam cũng đã và đang đối mặt với nhiều vấn đề và một trong những thách thức hiện nay là bảo mật dữ liệu cá nhân người dùng trong bối cảnh chuyển đổi số đã và đang diễn ra mạnh mẽ.

Ông Lê Hồng Minh, Chủ tịch VNG cho rằng, ở Việt Nam hiện tại dữ liệu, đặc biệt là dữ liệu cá nhân chưa được tôn trọng và bảo mật. Theo ông Minh, dữ liệu hiện nay có vai trò vô cùng quan trọng.

Khối lượng dữ liệu khổng lồ được con người tạo ra mỗi ngày, nhưng việc thu thập, xử lý và phân tích dữ liệu mới có thể tạo ra giá trị. Tuy nhiên, theo thống kê, chỉ 1% dữ liệu được xử lý để mang lại giá trị. Phần lớn, các dữ liệu này được xử lý bởi các công ty công nghệ đa quốc gia.

Điều đáng nói tại Việt Nam hiện nay, có rất nhiều người không thực sự hiểu rằng, tất cả các dữ liệu quan trọng của mình đang được các doanh nghiệp, tổ chức sử dụng với mục đích gì. Cũng theo ông Minh, để nền kinh tế số phát triển, việc đầu tiên là người dùng phải tin tưởng dữ liệu của mình được tôn trọng.

Do vậy, cần thiết phải đưa ra quy định riêng về bảo vệ quyền riêng tư của dữ liệu cho người dùng, bởi dù đã có một số quy định liên quan nhưng chưa thực sự được đề cao để có thể thúc đẩy nền kinh tế số.

“Người dùng có quyền biết dữ liệu của mình đang được các đơn vị tổ chức nước ngoài và trong nước sử dụng như thế nào. Quyền dữ liệu cần được tôn trọng. Người dùng cần được biết, ai đang thu thập dữ liệu của mình và mục đích thu thập để làm gì. Có quyền đồng ý và không đồng ý sử dụng dữ liệu đó”, ông Minh nêu ý kiến.

Khẳng định dữ liệu được xem là tài nguyên quý giá và là nền tảng cho chuyển đổi số, nhiều ý kiến cho rằng, cùng với nhiệm vụ bảo vệ dữ liệu cá nhân người dùng thì việc xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia để phục vụ chia sẻ, kết nối liên thông các hệ thống thông tin cần được xem là vấn đề quan trọng trong quá trình thực hiện khát vọng chuyển đổi số.