Đầu tư châu Âu vào Việt Nam: Chật vật giữa những điểm nghẽn hệ thống

Kiều Mai Thứ tư, 02/07/2025 - 08:56
Nghe audio
0:00

Các rào cản hành chính làm suy giảm khả năng cạnh tranh của Việt Nam trong khi khu vực đang chạy đua để thu hút đầu tư nước ngoài, theo EuroCham.

Trong bối cảnh căng thẳng thương mại toàn cầu tiếp tục leo thang và chuỗi cung ứng đối mặt với nhiều áp lực rủi ro, cộng đồng doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam vẫn ghi nhận rõ năng lực phục hồi của Việt Nam, duy trì niềm tin vững vàng vào Việt Nam.

Tuy nhiên, dù Việt Nam đã đạt được những tiến bộ đáng ghi nhận trong cải cách kinh tế vĩ mô, thực tế vận hành hàng ngày của nhiều doanh nghiệp vẫn đang chịu ảnh hưởng đáng kể từ các thủ tục hành chính rườm rà, theo báo cáo Chỉ số Niềm tin kinh doanh (BCI) mới nhất do Hiệp hội doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam công bố.

Theo kết quả khảo sát doanh nghiệp, thủ tục hành chính rườm rà tiếp tục là rào cản lớn nhất đối với hoạt động kinh doanh, khi có tới 63% doanh nghiệp được hỏi xác nhận. Đây là một xu hướng nhất quán đã được ghi nhận suốt nhiều năm qua.

Theo EuroCham, tình trạng này phản ánh một điểm nghẽn mang tính hệ thống. Qua nhiều kỳ khảo sát BCI, hiệu quả hành chính thấp luôn nổi lên như một lực cản chính trong môi trường kinh doanh. 

Bên cạnh đó, việc thực thi pháp luật thiếu nhất quán, quy trình hải quan còn phức tạp và sự không chắc chắn trong khuôn khổ pháp lý tiếp tục cản trở doanh nghiệp trong việc xây dựng chiến lược dài hạn tại Việt Nam.

Những trở ngại hàng đầu với các nhà đầu tư châu Âu tại Việt Nam. Nguồn: Báo cáo BCI

Trong số các rào cản hành chính hiện hữu, thủ tục xin giấy phép lao động cho lao động nước ngoài tiếp tục là vấn đề nổi cộm, được 1/3 doanh nghiệp tham gia khảo sát nêu rõ. 

Bên cạnh đó, các quy định về phòng cháy chữa cháy, đăng ký đầu tư và doanh nghiệp, hoạt động xuất nhập khẩu, thuế, quy định thị thực và quyền sở hữu đất đai cũng là những thủ tục hành chính đang gây khó khăn trong thực tiễn triển khai.

Những vướng mắc chồng chéo này không chỉ kéo dài thời gian xử lý, làm gián đoạn hoạt động kinh doanh, mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình ra quyết định đầu tư và hoạch định chiến lược dài hạn của doanh nghiệp.

“Các rào cản này làm suy giảm khả năng cạnh tranh của Việt Nam trong bối cảnh khu vực đang chạy đua để thu hút dòng vốn FDI chất lượng cao”, Chủ tịch EuroCham – ông Bruno Jaspaert nhận định. 

Ông nhấn mạnh, tháo gỡ những điểm nghẽn này không chỉ dừng lại ở cải cách hành chính, mà cần hướng tới việc xây dựng một khuôn khổ pháp lý minh bạch, một định hướng chính sách nhất quán và có thể dự đoán, cùng với sự phân công rõ ràng và trách nhiệm giải trình đầy đủ từ các cơ quan chức năng. 

Việc triển khai số hóa thủ tục hành chính thông qua hệ thống VNeID dành cho doanh nghiệp là một bước tiến tích cực, hướng tới mô hình ‘một cửa’ hiệu quả cho cả nhà đầu tư và cộng đồng doanh nghiệp. 

Tuy nhiên, giai đoạn chuyển giao công nghệ ban đầu đã ghi nhận một số vướng mắc kỹ thuật. Đơn cử, đối với khối doanh nghiệp FDI, các đại diện pháp lý nước ngoài chưa thể đăng ký tài khoản VNeID vì chưa có cơ chế phù hợp. 

Thực tế này cho thấy tầm quan trọng của việc thử nghiệm kỹ lưỡng, tham vấn đầy đủ các bên liên quan và áp dụng lộ trình triển khai phù hợp, nhất là đối với các hệ thống số hóa quy mô toàn quốc.

Chỉ số BCI mới nhất đã một lần nữa khẳng định vị thế của Việt Nam như một điểm đến hàng đầu cho đầu tư châu Âu. Tuy nhiên, để duy trì đà phát triển này, theo EuroCham, cần có một cam kết cải cách liên tục và thực chất, đồng thời phản hồi kịp thời đối với các kiến nghị cụ thể của doanh nghiệp.

Theo chủ tịch EuroCham, “Các doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam biết rõ họ cần gì: thủ tục đơn giản hóa, quy định hài hòa, quy trình cấp giấy phép lao động thuận tiện hơn, hoàn thuế và thủ tục hải quan minh bạch, cũng như tạo thuận lợi thương mại xuyên biên giới”. 

“Đây không chỉ là mong muốn chính đáng của doanh nghiệp, mà là điều kiện tiên quyết để thu hút dòng vốn FDI chất lượng cao và bền vững. Với các quy tắc rõ ràng hơn và cam kết cải cách mạnh mẽ hơn, Việt Nam đang đứng trước ngưỡng cửa trở thành trung tâm đầu tư chiến lược của khu vực”, ông Bruno nhấn mạnh.

Tâm lý thận trọng

Những nỗ lực tạo thuận lợi thương mại của Việt Nam đang từng bước củng cố nền tảng niềm tin cho nhà đầu tư. Rõ ràng, niềm tin dài hạn đang được nâng cao khi gần 80% số doanh nghiệp tham gia khảo sát kỳ vọng điều kiện kinh doanh sẽ cải thiện trong vòng năm năm tới, tăng so với kỳ khảo sát trước. 

Mức tăng này cho thấy sự tin tưởng bền bỉ vào triển vọng tăng trưởng có cấu trúc của Việt Nam, ngay cả khi bối cảnh ngắn hạn vẫn còn nhiều bất định.

Khi các cải cách tiếp tục được triển khai, các doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam duy trì sự kỳ vọng tích cực – nhưng với một cái nhìn thực tế. 

Dữ liệu BCI mới nhất cho thấy sự lạc quan đang ở mức chừng mực hơn, phản ánh một giai đoạn "tạm dừng chiến lược" giữa bối cảnh kinh tế đang chuyển mình nhanh chóng.

Ông Thue Quist Thomasen, CEO của Decision Lab, đơn vị thực hiện báo cáo, cho biết, tỷ lệ doanh nghiệp tin tưởng vào sự ổn định kinh tế trong quý III/2025 đã giảm nhẹ xuống còn 50%, giảm 8 điểm phần trăm so với quý trước. 

Tuy nhiên, ông lưu ý rằng, sự điều chỉnh này không đồng nghĩa với xu hướng bi quan gia tăng. Thay vào đó, sự thay đổi phản ánh kỳ vọng thận trọng của doanh nghiệp trong bối cảnh quốc tế phức tạp và biến động khó lường.

Phần lớn doanh nghiệp không dự đoán tình hình sẽ xấu đi và chỉ 11% dự báo triển vọng ảm đạm, cho thấy đây là một giai đoạn tạm dừng để quan sát. 

Tâm lý chờ đợi và quan sát cũng được thể hiện rõ qua dữ liệu khảo sát khi gần 40% doanh nghiệp giữ quan điểm trung lập trong ngắn hạn, trong khi 43% đánh giá triển vọng kinh doanh là “tốt” hoặc “xuất sắc”.

Dù môi trường kinh doanh vẫn tồn tại những bất ổn, khả năng phục hồi tiếp tục là điểm sáng. Tăng trưởng kinh tế ổn định, lực lượng lao động trẻ và năng động, cùng mạng lưới các hiệp định thương mại tự do đang mở rộng, tiếp tục củng cố niềm tin vào sức hút dài hạn của Việt Nam.

Kỳ vọng làn sóng đầu tư mới từ Thụy Điển

Kỳ vọng làn sóng đầu tư mới từ Thụy Điển

Tiêu điểm -  1 tháng

Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định Việt Nam gỡ bỏ rào cản thủ tục từ 1/7, kỳ vọng thúc đẩy làn sóng đầu tư mới từ Thụy Điển.

Sắp bỏ cấp giấy phép xây dựng với khu vực có quy hoạch 1/500

Sắp bỏ cấp giấy phép xây dựng với khu vực có quy hoạch 1/500

Tiêu điểm -  2 tháng

Bộ Xây dựng sắp miễn cấp phép xây dựng ngay tại những khu vực đã có quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 được phê duyệt hoặc nơi đã có thiết kế đô thị theo Luật quy định chung.

Vướng mấy cũng phải gỡ để biến thể chế thành lợi thế cạnh tranh

Vướng mấy cũng phải gỡ để biến thể chế thành lợi thế cạnh tranh

Tiêu điểm -  2 tháng

Thể chế và pháp luật tiếp tục là mũi nhọn cải cách. Thủ tướng nêu rõ, các vướng mắc dù khó đến đâu cũng phải tháo gỡ để biến thể chế thành lợi thế cạnh tranh.

Tinh thần khởi nghiệp lên cao từ Nghị quyết 68

Tinh thần khởi nghiệp lên cao từ Nghị quyết 68

Tiêu điểm -  43 phút

Tinh thần khởi nghiệp đang chứng kiến những chuyển biến rất tích cực từ sau khi Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân được ban hành.

Hiệu quả đóng góp của doanh nghiệp tư nhân là thước đo của Nghị quyết 68

Hiệu quả đóng góp của doanh nghiệp tư nhân là thước đo của Nghị quyết 68

Tiêu điểm -  1 giờ

Thủ tướng nhấn mạnh thước đo cuối cùng là hiệu quả đóng góp của kinh tế tư nhân vào tăng trưởng kinh tế, đột phá phát triển khoa học công nghệ, tăng năng suất lao động, đổi mới sáng tạo.

Sầu riêng được chuẩn hóa quy trình kiểm soát an toàn thực phẩm

Sầu riêng được chuẩn hóa quy trình kiểm soát an toàn thực phẩm

Tiêu điểm -  3 giờ

Bộ Nông nghiệp và môi trường ban hành Quyết định số 3015/QĐ-BNNMT về "Quy trình kiểm soát an toàn thực phẩm đối với quả sầu riêng tươi xuất khẩu".

Thủ tướng đặt mục tiêu 2027 phải có chip Make in Vietnam

Thủ tướng đặt mục tiêu 2027 phải có chip Make in Vietnam

Tiêu điểm -  22 giờ

Thủ tướng nhấn mạnh mục tiêu chậm nhất tới 2027 phải thiết kế, chế tạo, kiểm thử một số chip bán dẫn cần thiết.

LG Energy Solution muốn xây nhà máy pin xe điện tại Phú Thọ

LG Energy Solution muốn xây nhà máy pin xe điện tại Phú Thọ

Tiêu điểm -  23 giờ

LG Energy Solution, nhà sản xuất pin xe điện lớn thứ hai thế giới, muốn xây nhà máy sản xuất pin xe điện và các trạm sạc, đổi pin tại Phú Thọ.

Tinh thần khởi nghiệp lên cao từ Nghị quyết 68

Tinh thần khởi nghiệp lên cao từ Nghị quyết 68

Tiêu điểm -  43 phút

Tinh thần khởi nghiệp đang chứng kiến những chuyển biến rất tích cực từ sau khi Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân được ban hành.

Vietravel Airlines sở hữu thêm máy bay A320 trong dịp cao điểm hè 2025

Vietravel Airlines sở hữu thêm máy bay A320 trong dịp cao điểm hè 2025

Nhịp cầu kinh doanh -  46 phút

Ngày 4/8/2025, hãng hàng không Vietravel Airlines chính thức đón tàu bay Airbus A320 thuộc sở hữu của hãng, tăng cường năng lực khai thác và phát triển bền vững.

VinFast bàn giao lô xe Limo Green đầu tiên cho khách hàng

VinFast bàn giao lô xe Limo Green đầu tiên cho khách hàng

Nhịp cầu kinh doanh -  47 phút

VinFast chính thức bàn giao những chiếc xe MPV 7 chỗ Limo Green đầu tiên cho khách hàng, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong hành trình chuyển đổi xanh của ngành vận tải. Mẫu xe đa dụng thuần điện 7 chỗ được xem là tiền đề quan trọng để các doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh dịch vụ chuyển đổi sang xe điện, đồng thời cũng là lựa chọn phương tiện xanh lý tưởng cho các gia đình Việt.

HDBank giữ vị trí thứ 3 top ngân hàng niêm yết uy tín và hiệu quả nhất Việt Nam

HDBank giữ vị trí thứ 3 top ngân hàng niêm yết uy tín và hiệu quả nhất Việt Nam

Nhịp cầu kinh doanh -  48 phút

Trong bảng xếp hạng top 10 công ty đại chúng uy tín và hiệu quả nhất Việt Nam năm 2025, HDBank giữ vị trí thứ 3 nhóm các ngân hàng niêm yết, tiếp tục ghi dấu ấn mạnh mẽ với hiệu quả kinh doanh vượt trội, năng lực quản trị vững vàng và uy tín ngày càng được củng cố trên thị trường.

Hiệu quả đóng góp của doanh nghiệp tư nhân là thước đo của Nghị quyết 68

Hiệu quả đóng góp của doanh nghiệp tư nhân là thước đo của Nghị quyết 68

Tiêu điểm -  1 giờ

Thủ tướng nhấn mạnh thước đo cuối cùng là hiệu quả đóng góp của kinh tế tư nhân vào tăng trưởng kinh tế, đột phá phát triển khoa học công nghệ, tăng năng suất lao động, đổi mới sáng tạo.

Danh mục chứng khoán nghìn tỷ của Viconship

Danh mục chứng khoán nghìn tỷ của Viconship

Doanh nghiệp -  1 giờ

Viconship rót thêm 700 tỷ đồng đầu tư vào chứng khoán trong quý II/2025, nâng tổng danh mục đầu tư chứng khoán lên 1.400 tỷ đồng.

Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo giảm lãi suất cho vay

Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo giảm lãi suất cho vay

Tài chính -  1 giờ

Các tổ chức cần triển khai các giải pháp ổn định và phấn đấu giảm lãi suất tiền gửi giúp ổn định thị trường tiền tệ, tạo dư địa giảm lãi suất cho vay.

Đọc nhiều