Trước đó, trước phản ánh của báo chí cho rằng có tình trạng ‘không kiểm soát được việc thu phí BOT’, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã có văn bản vào ngày (4/3) chỉ đạo và yêu cầu Bộ trưởng Bộ GTVT kiểm tra và làm rõ thông tin, đồng thời thực hiện nghiêm việc triển khai hệ thống thu phí điện tử tự động không dừng (ETC).
Các đơn vị được giao chịu trách nhiệm trước Thủ tướng về tiến độ, lộ trình chuyển sang thu phí theo hình thức điện tử tự động không dừng.
Ngoài văn bản trên, trước đó, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng đã có nhiều văn bản chỉ đạo, đôn đốc Bộ GTVT và các bộ ngành có liên quan quyết liệt triển khai thu phí tự động không dừng nhưng việc triển khai vẫn chậm.
Sau 3 năm triển khai lắp trạm thu phí tự động không dừng
Đến thời điểm này, dự án ETC giai đoạn 1 với tổng số 44 trạm đã cơ bản hoàn thành. Trong đó có 26 trạm trên quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên, bổ sung thêm 18 trạm thuộc các tuyến quốc lộ và cao tốc khác.
Giai đoạn 2 thu phí không dừng có 33 trạm gồm 10 trạm trên quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên, 23 trạm thuộc các tuyến quốc lộ và cao tốc khác. Ở giai đoạn này, Bộ GTVT đang đấu thầu rộng rãi để lựa chọn nhà cung cấp dịch vụ thu phí tự động không dừng.
Hiện, cả nước có khoảng hơn 3 triệu xe ô tô, tuy nhiên, mới có khoảng 1 triệu xe dán thẻ sử dụng dịch vụ thu phí không dừng.
Số lượng xe sử dụng dịch vụ ETC qua trạm chiếm khoảng 20- 30% lượng xe. Tại nhiều trạm thu phí triển khai ETC, xe chưa dán thẻ Etag đã đi tràn vào làn dành riêng cho xe dán thẻ, có thời điểm gây ùn ứ giao thông.
Theo thông tin từ cuộc họp kiểm điểm tiến độ thu phí tự động không dừng (ETC) vào chiều 6/3 của Bộ Giao thông Vận tải, ông Nguyễn Danh Huy, Vụ trưởng Vụ Đối tác công tư (PPP) cho biết, việc triển khai lắp ETC trên 5 tuyến cao tốc thuộc Tổng công ty đầu tư và phát triển cao tốc Việt Nam (VEC) đang khá chậm chạp, triển khai không quyết liệt. Điều này làm ảnh hưởng tới tiến độ lắp đặt ETC tại cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ. Đây đang là điểm nghẽn của dự án. Các tuyến cao tốc còn lại của VEC cũng trong tình cảnh tương tự.
Ngoài ra, việc các xe biển xanh, biển đỏ chưa dán thẻ sử dụng dịch vụ thu phí không dừng, ông Huy kiến nghị cũng nên gương mẫu thực hiện.
Về phía nhà cung cấp dịch vụ, Ông Nguyễn Văn Dưỡng, Chủ tịch HĐQT Công ty Thu phí tự động VETC cho biết, nếu theo phương án tài chính, doanh thu đến thời điểm này phải đạt trên 600 tỷ, nhưng đến nay tổng doanh thu dự án đạt khoảng 78 tỷ đồng, đạt khoảng 13% phương án tài chính, nhà đầu tư đang bị lỗ.
Ông Dưỡng đề nghị sớm được ký lại phụ lục hợp đồng với Bộ Giao thông và ký hợp đồng với các nhà đầu tư BOT để đảm bảo tiến độ hoàn thành trong năm 2019.
‘Mạnh tay’ dừng thu phí với các dự án chưa thực hiện
Nếu ở giai đoạn 1 chỉ có một nhà đầu tư tham gia nên đơn vị trúng thầu là liên danh Công ty cổ phần TASCO và VECT (công ty con của TASCO), thì ở giai đoạn 2 sẽ có nhiều nhà thầu hơn, trong đó có các tập đoàn viễn thông lớn. Đây là các doanh nghiệp đã có sẵn hạ tầng, đường truyền mạnh, việc triển khai sẽ nhanh hơn, đảm bảo được tiến độ Thủ tướng đưa ra.
Theo đó, ngày 7/3 bắt đầu mở thầu và từ tháng 4 sẽ triển khai thực hiện. Hiện còn 8 tháng để thực hiện giai đoạn 2. Bộ trưởng Bộ GTVT cho biết Bộ tự tin sẽ hoàn thành dự án vào cuối năm nay đúng theo lộ trình của Thủ tướng đã chỉ đạo. Đồng thời, Bộ cũng tổ chức họp, yêu cầu các địa phương đang quản lý các dự án BOT phải khẩn trương thực hiện.
Để tạo thuận lợi cho người dân, Bộ GTVT sẽ kiến nghị Chính phủ cho phép giữ lại 1-2 làn thu phí thủ công cho những xe không dán thẻ lưu thông. Đặc biệt, để khuyến khích người dân sử dụng thu phí tự động, sau 31/12, những xe không dán thẻ E-tag sẽ không được đi làn ETC, mà phải xếp hàng chờ đi qua làn thủ công.
Ngoài ra, Bộ sẽ làm việc với 14 địa phương có dự án BOT, nghiên cứu theo hướng một thẻ E-tag có thể đi được tất cả các trạm để khuyến khích người dân không trả tiền mặt khi đi qua trạm và đảm bảo minh bạch việc thu phí.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể, hết năm 2019, Bộ GTVT sẽ ‘mạnh tay’ dừng thu phí với các dự án chưa thực hiện thu phí tự động không dừng. Nhà đầu tư chậm trễ sẽ phải chịu trách nhiệm trước Thủ tướng Chính phủ.
