FiinGroup: Có thể xuất hiện doanh nghiệp mất thanh khoản do áp lực đáo hạn trái phiếu

Sau nhiều tháng chờ đợi thì Nghị định 65 sửa đổi bổ sung Nghị định 153 về chào bán trái phiếu riêng lẻ đã được chính thức ban hành vào ngày 16/9/2022. Văn bản này sẽ có hiệu lực ngay từ ngày ban hành.

Đánh giá về Nghị định 65, Bộ phận phân tích của FiinGroup nhận thấy những thay đổi chính bao gồm việc nâng cao tiêu chuẩn về nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, tăng cường minh bạch thông tin, không siết các điều kiện chào bán và quy định xếp hạng tín nhiệm.

Cụ thể, Nghị định 65 bổ sung quy định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp bên cạnh việc nắm giữ danh mục ít nhất 2 tỷ đồng còn cần phải duy trì con số này bình quân trong 180 ngày liền kề. Điều này sẽ gây ảnh hưởng lớn tới cơ cấu nhà đầu tư trái phiếu doanh nghiệp hiện nay.

Các quy định mới cũng hướng tới việc báo cáo và công bố thông tin minh bạch và rõ ràng. FiinGroup đặc biệt đánh giá cao quy định liên quan đến quyền biểu quyết và tỷ lệ thông qua tối thiểu 65% tổng số trái phiếu đang lưu hành giúp các trái chủ chủ động nắm bắt thông tin về doanh nghiệp và dự án mà mình đang đầu tư.

Mặt khác, Nghị định 65 không siết điều kiện chào bán, nhưng yêu cầu chặt chẽ hơn về hồ sơ chào bán và phương thức phát hành. Quy định mới giải tỏa nỗi lo của thị trường khi các doanh nghiệp được phát hành trái phiếu để cơ cấu lại nợ, FiinGroup cho rằng đây là một hướng đi đúng đắn và phù hợp với thông lệ quốc tế về trái phiếu. 

Mặc dù vậy, hồ sơ chào bán và phương thức phát hành được yêu cầu cao hơn, do đó nhà phát hành phải thực sự có năng lực và hồ sơ minh bạch thì mới có thể tham gia hoạt động phát hành trái phiếu.

Cuối cùng, một điểm mới là yêu cầu xếp hạng tín nhiệm bắt buộc trong một số trường hợp. FiinGroup cho rằng đây là một quy định thích hợp và phù hợp với bối cảnh thị trường Việt Nam, cũng như hướng tới hoạt động thị trường hiệu lực và hiệu quả. Việc áp dụng xếp hạng tín nhiệm bắt buộc với một số trường hợp sẽ đem lại nhiều lợi ích cho không chỉ nhà đầu tư mà với chính nhà phát hành và thị trường nói chung.

Thị trường TPDN đã trải qua giai đoạn trầm lắng kể từ đầu quý II đến nay sau sự kiện trái phiếu Tân Hoàng Minh, do đó sự ra mắt của Nghị định 65 được kỳ vọng sẽ phần nào giúp giải tỏa cơn khát vốn cho thị trường trong thời gian tới.

Mặc dù vậy, thị trường cần có đủ thời gian để làm quen với quy định và khẩn trương thực hiện các hoạt động phát hành nhằm đáp ứng nhu cầu vốn. Do đó FiinGroup dự báo quy mô phát hành trái phiếu sẽ chỉ tăng mạnh trở lại kể từ năm sau, đặc biệt là trong giai đoạn nửa cuối năm 2023.

Với các quy định hồ sơ chào bán và phương thức phát hành chặt chẽ hơn trước rất nhiều, FiinGroup cho rằng chỉ những doanh nghiệp có năng lực và hồ sơ minh bạch mới có thể đáp ứng. Ở chiều ngược lại, vẫn sẽ có hiện tượng doanh nghiệp khó khăn trong việc cơ cấu lại nợ và dẫn đến mất khả năng thanh toán. Tuy nhiên, đây là vấn đề thị trường và thông lệ quốc tế mà thị trường Việt Nam cần phải chấp nhận để phát triển lành mạnh và bền vững.