Bà Nà một thập kỷ tìm lại huy hoàng

Nằm cách Đà Nẵng 25 km về phía Tây Nam, Bà Nà từng là khu nghỉ dưỡng nổi tiếng không chỉ ở miền Trung mà còn trên toàn khu vực Đông Dương những năm trước 1945.

Tiếp nối sự khám phá và xây dựng Đà Lạt, vào tháng 2-1900, Toàn quyền Đông Dương Paul Doumer cử đại úy Debay thám sát vùng núi lân cận khu vực Đà Nẵng - Huế để tìm kiếm thêm điểm nghỉ mát, dưỡng sức và chữa bệnh. 

Sau nhiều đợt thăm dò, đến tháng 11-1901, đoàn thám hiểm của Debay đã tìm ra núi Chúa, tức Bà Nà, nơi có độ cao 1.487m sovới mực nước biển, trên đỉnh địa hình khá bằng phẳng, khí hậu tương tự như Đà Lạt. 

Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, người Pháp đẩy mạnh xây dựng khu nghỉ mát Bà Nà, hoàn tất con đường nối Bà Nà với đường thuộc địa số 1 (sau này là Quốc lộ 1) trong năm 1919, tạo điều kiện dễ dàng cho những công sở, quan chức và kiều dân Pháp đầu tư xây dựng khu nghỉ dưỡng, kinh doanh ở Bà Nà. 

Tháng 5 năm 1919, luật sư Beisson trở thành người đầu tiên xây dựng nhà nghỉ ở Bà Nà. Tính đến 23/7/1921, tại Bà Nà đã có 39 lô đất được cấp phép xây dựng của 36 chủ đầu tư, phân bố trải đều theo cụm.

Dưới tay người Pháp, Bà Nà sở hữu gần như đầy đủ các loại dịch vụ từ khách sạn, nhà hàng, hầm rượu, rạp chiếu bóng đến bưu điện, bệnh viện, sân tennis. 240 công trình nhà nghỉ hiện tại, sang trọng, đầy đủ tiện nghi thời đó đã được đưa vào sử dụng những năm 1920 - 1930.

Và Bà Nà khi đó được xem là một thị trấn nghỉ dưỡng rất quan trọng của quan chức, binh lính và kiều dân người Pháp ở Trung kỳ, có sức thu hút du khách khắp cả Đông Dương.

Thống kê của Pháp năm 1925 cho biết, chỉ có chừng 120 du khách chọn Bà Nà để nghỉ ngơi. Năm 1928, đường lên đỉnh núi được hoàn tất, số du khách mới tăng dần, đến năm 1937 đã đạt được con số hơn 1.000 người, phần lớn là người Pháp và quan chức người Việt. Các dịch vụ như điện, nước, bệnh viện, bưu điện, ngân hàng, khách sạn... đã được đưa vào phục vụ du khách. Bà Nà dần trở thành một khu nghỉ dưỡng nổi tiếng không chỉ ở Trung Kỳ mà ở toàn khu vực Đông Dương.

Năm 1938, Bà Nà đã được Phòng Du lịch Đông Dương đưa vào tour du lịch 8 ngày bằng xe hơi tuyến Sài Gòn - Đà Lạt - Nha Trang - Quy Nhơn - Đà Nẵng - Huế - Vinh - Hà Nội - Hải Phòng và ngược lại. Kiệu ghế được xem là một phương tiện di chuyển đầy lý thú và rất điển hình cho du lịch Bà Nà xưa với lượng du khách ngang với những khu nghỉ mát thời đó như Le Bockor (Campuchia), Mũi Saint Jacques (Vũng Tàu), Tam Đảo, Sapa,..

Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, Bà Nà dần vắng bóng người. Khi Pháp quay trở lại xâm lược Việt Nam lần thứ 2, nhân dân địa phương thực hiện chủ trương tiêu thổ kháng chiến nên đã triệt hạ các công trình xây dựng ở Bà Nà. Từ đấy, khu nghỉ mát hoang phế dần và bị cây rừng che phủ trong quên lãng gần nửa thế kỷ.

Những công trình còn lại của khu nghỉ dưỡng nổi tiếng một thời tiếp tục bị phá hủy dưới các nòng súng tầm xa của Mỹ khi quân đội Mỹ chọn đỉnh núi Bà Nà làm nơi quan sát quân sự sau này.

Hòa bình lặp lại, Bà Nà chỉ tồn tại trong nhận thức của những người dân làm lâm nghiệp quanh vùng, men theo đường mòn lên núi tìm kiếm một số đồ đạc còn sót lại. Huyền thoại nghỉ dưỡng một thời dưới tay người Pháp rơi dần vào quên lãng.

Đầu năm 1997, UBND Đà Nẵng đã quyết định xây dựng lại Bà Nà thành khu du lịch sinh thái với hệ thống nhà nghỉ, nhà hàng, khu bảo tồn nhưng sau đó chuyển giao lại toàn bộ khu du lịch cho Tập đoàn Sun Group quản lý năm 2007.

Ngày 25/3/2009, tuyến cáp treo Bà Nà - Suối Mơ được đưa vào hoạt động, mở đầu cho nỗ lực đưa Bà Nà trở lại thời kỳ nghỉ dưỡng huy hoàng.

Ngoài tuyến cáp treo hiện đại bậc nhất thế giới tại thời điểm ấy, Bà Nà còn sở hữu nhiều công trình mới nổi bật như khu vui chơi giải trí trong nhà 21.000m2, tuyến cáp treo bốn kỷ lục thế giới L’Indochine - Thác Tóc Tiên, Tàu hỏa leo núi hay Làng Pháp.

Giữa năm 2018, Bà Nà gây bất ngờ với công trình Cầu Vàng do TA Landscape & Architecture thiết kế và Sun Group đầu tư xây dựng. Đỉnh Bà Nà nhiều thập kỷ chìm trong quên lãng đã bừng tỉnh, lột xác trở thành một Sun World Ba Na Hills đẳng cấp, thu hút hàng triệu du khách mỗi năm.

Nếu như năm 2001, Đà Nẵng chỉ đón về gần 490 ngàn lượt khách trong và ngoài nước, thì năm 2009, con số này đã lên hơn 1,3 triệu lượt và đạt gần 7,7 triệu lượt năm 2018, tăng trưởng tới 463% so với 2009. Trong đó, lượng du khách đến Bà Nà cũng tăng hơn 160 lần so với 2009 - năm đầu tiên khu du lịch đi vào hoạt động.

Trong 10 năm qua, sân bay Đà Nẵng chứng kiến lượng khách tăng trưởng vượt bậc, từ 2,1 triệu khách năm 2009 lên 13,3 triệu khách năm 2018. Đặc biệt, kể từ sau “hiện tượng Cầu Vàng”, số chuyến bay quốc tế tới Đà Nẵng từ các thị trường mới như Thái Lan, Hàn Quốc, Ấn Độ… tăng đột biến.

Chỉ riêng hai tháng đầu năm 2019, số chuyến bay từ Thái Lan tới Đà Nẵng đã tăng tới 56 chuyến/tuần, trong đó, cứ ba khách quốc tế liên hệ đặt tour tới Đà Nẵng thì có tới hai khách yêu cầu đến Cầu Vàng tại Sun World Ba Na Hills.

Ông Lê Trung Chinh, Phó chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng nhận định sự ra đời của tuyến cáp treo Bà Nà năm 2009, và tiếp sau đó là những sản phẩm du lịch đổi mới không ngừng, trong đó có “tuyệt phẩm” Cầu Vàng được cả thế giới ca ngợi, là động lực quan trọng tạo nên những con số tăng trưởng ấn tượng của du lịch Đà Nẵng.

“Bà Nà Hills là một trong những minh chứng rõ nét cho vai trò của kinh tế tư nhân trong sự phát triển của du lịch Đà Nẵng nói riêng và kinh tế Đà Nẵng nói chung”, ông Chinh nhấn mạnh.

Hành trình 10 năm đó mới chỉ là sự khởi đầu của Bà Nà Hills. Du khách sẽ không bao giờ thấy một Bà Nà Hills mà họ đã từng gặp bởi khu du lịch vẫn đang được tiếp tục hoàn thiện, thay đổi từng ngày, góp phần đưa du lịch Đà Nẵng vươn xa hơn nữa trên bản đồ du lịch thế giới.