Các vụ lừa đảo trực tuyến ngày càng tinh vi, lan rộng tới mọi tầng lớp. Việt Nam cần một chiến dịch truyền thông quy mô toàn dân để nâng cao nhận thức, giúp người dân nhận diện, phản ứng và tự bảo vệ mình trong không gian số.
Trong nhiều năm qua, truyền thông về an toàn mạng tại Việt Nam chủ yếu dừng ở mức cảnh báo và khuyến nghị. Những thông điệp quen thuộc như “không nhấp vào link lạ” hay “không cung cấp thông tin cá nhân” xuất hiện thường xuyên, nhưng chưa đủ mạnh để nâng cao “hệ miễn dịch số” cho cộng đồng.
Các chuyên gia an toàn thông tin cho rằng, truyền thông cần vượt qua tính tuyên truyền một chiều, trở thành công cụ phòng ngừa tội phạm chủ động. Nghĩa là thay vì chỉ dừng ở việc chia sẻ thông tin, các chiến dịch cần hướng dẫn hành động cụ thể, giúp mỗi công dân được huấn luyện để nhận diện và phản ứng trước các tình huống lừa đảo, như một “người gác cổng kỹ thuật số” thực thụ.
Tại Việt Nam, với thiệt hại lên tới 18.900 tỷ đồng năm 2024 như khảo sát của Hiệp hội An ninh mạng quốc gia - lừa đảo trực tuyến không chỉ là vấn đề an ninh mạng mà đã trở thành vấn đề an ninh kinh tế - xã hội.
“An toàn số cho mọi người” không chỉ còn là khẩu hiệu, đó phải là cam kết quốc gia bảo vệ người dân trong không gian số", Tiến sĩ Bùi Quốc Liêm, giảng viên ngành Truyền thông chuyên nghiệp, Đại học RMIT Việt Nam nhấn mạnh.
Ông cho rằng Việt Nam cần một chiến dịch quốc gia để biến truyền thông thành lá chắn phòng ngừa tội phạm mạng, giúp người dân nhận diện, phản ứng và tự bảo vệ mình trong không gian số.
"Khi mỗi tin nhắn lừa đảo có thể gây ra tổn thất hàng tỷ đồng, khi nạn nhân không chỉ mất tiền mà còn mất niềm tin vào chuyển đổi số, thì truyền thông không thể đứng ngoài cuộc. Truyền thông phải trở thành tuyến phòng thủ đầu tiên, nơi mỗi bài báo, mỗi video, mỗi cảnh báo đều góp phần ngăn chặn một vụ việc có thể xảy ra", ông nói.
Theo ông Liêm, không phải ngẫu nhiên mà nhiều quốc gia đã nâng tầm truyền thông chống lừa đảo thành chiến dịch quốc gia.
Tại Mỹ, “Stop. Think. Connect.” do Bộ An ninh nội địa khởi xướng đã thành công nhờ thông điệp cực kỳ đơn giản: “Dừng lại. Suy nghĩ. Rồi kết nối.” Nhờ đó, 96% người Mỹ cảm thấy có trách nhiệm cá nhân với an toàn mạng, và 93% tin rằng hành động của họ có thể bảo vệ không chỉ bạn bè, gia đình mà còn giúp cho mạng Internet an toàn hơn trên toàn thế giới.
Còn Singapore lại chọn cách tiếp cận “pháp lý hóa và công nghệ hóa” vấn đề. Chiến dịch “I can ACT against scams” (Tôi có thể hành động chống lừa đảo) khuyến khích người dân ACT (Add - thêm ứng dụng ScamShield, Check - kiểm tra dấu hiệu lừa đảo qua nguồn chính thức và Tell - báo cáo với cơ quan chức năng, gia đình và bạn bè).
Ứng dụng ScamShield của Chính phủ Singapore giúp chặn cuộc gọi và tin nhắn lừa đảo, trong khi cơ chế “kill-switch” cho phép người dân tạm thời khóa tài khoản ngân hàng khi nghi ngờ bị chiếm đoạt.
Còn Australia lại chọn hướng giáo dục sớm với chương trình “CyberSmart”, đưa an toàn số vào trường học như một kỹ năng sống. Trẻ em được dạy cách nhận diện tin giả, bảo vệ dữ liệu và giữ thái độ bình tĩnh khi gặp rủi ro trên mạng.
Chính phủ nước này thậm chí lập hẳn một cơ quan độc lập, eSafety Commissioner, chuyên xử lý nội dung độc hại và điều phối giáo dục kỹ năng số toàn dân.
Tiến sỹ Liêm gợi ý Việt Nam nên có một chiến dịch quốc gia tương tự, có thể đặt tên chiến dịch là “An toàn số cho mọi người”. Thông qua chiến dịch này, Chính phủ không chỉ đưa ra thông điệp cảnh báo người dân, mà còn thúc đẩy hành động để tạo "rào chắn" thực sự.
Mô hình hợp tác tối ưu là liên minh công - tư, nơi Bộ Công an (Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao) chịu trách nhiệm chuyên môn và kịch bản tội phạm, còn ngân hàng, công ty viễn thông và các nền tảng mạng xã hội đóng vai trò “tuyến đầu kỹ thuật số”.
"Nếu Singapore có ASCom, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một 'Anti-Scam Vietnam Command' - trung tâm phản ứng nhanh giữa cơ quan công an và ngân hàng để phong tỏa giao dịch đáng ngờ trong vài phút, thay vì vài ngày", ông Liêm kiến nghị.
Theo vị chuyên gia này, một chiến dịch chống lừa đảo hiệu quả phải biết “tận dụng được nhiều tiếng nói”. Đầu tiên, báo chí là trụ cột cung cấp thông tin chính thống và xác thực từ cơ quan công an, giúp người dân nhận biết tin giả và kênh chính thức. Tiếp đến, người ảnh hưởng là “bộ khuếch đại cảm xúc”, đưa thông điệp an toàn số đến giới trẻ bằng ngôn ngữ đời thường, gần gũi và lan tỏa.
"Có thể xây dựng một “ngân hàng kịch bản tội phạm” để các KOL, nhà báo và doanh nghiệp sử dụng khi sản xuất nội dung cảnh báo, đảm bảo tính thống nhất và chính xác của thông tin", ông Liêm đề xuất.
Và để chiến lược trở nên bền vững, “An toàn số cho mọi người” nên được thể chế hóa như một phần của Chiến lược quốc gia về phát triển kinh tế số và xã hội số định hướng đến năm 2030, thay vì chỉ là phong trào ngắn hạn.
Cần có khung pháp lý với phản ứng nhanh, cho phép ngân hàng và cơ quan chức năng phong tỏa tài khoản trong trường hợp khẩn cấp. Đồng thời, Việt Nam nên cân nhắc thành lập một cơ quan an toàn số quốc gia tương tự eSafety Commissioner của Australia, chịu trách nhiệm quản lý nội dung nguy hại, lừa đảo và giáo dục kỹ năng số cho người dân.
Cuối cùng, điều cốt lõi vẫn là giáo dục kỹ năng số toàn dân, đặc biệt với người cao tuổi và học sinh, những nhóm dễ bị tổn thương nhất. Khi người dân hiểu rằng an toàn mạng là trách nhiệm của từng cá nhân, không chỉ là việc của cơ quan nhà nước, lá chắn cộng đồng mới thật sự hình thành và phát huy hiệu quả.
"Chiến dịch 'An toàn số cho mọi người' được dẫn dắt bởi nhà nước, có sự đồng hành của doanh nghiệp, báo chí và cộng đồng, chính là bước đi cần thiết để Việt Nam trở thành một quốc gia an toàn số, nhân văn và vững mạnh trong kỷ nguyên dữ liệu", tiến sĩ Liêm khẳng định.
Tags:
Tags:
Ngành ngân hàng đang tiếp tục bứt phá trong chuyển đổi số, phản ánh xu hướng thanh toán không dùng tiền mặt lan tỏa mạnh mẽ.
Chuyển đổi số không còn là cuộc đua công nghệ, mà là hành trình thay đổi tư duy, nơi doanh nghiệp Việt học cách chuyển mình từ bắt buộc đến chủ động.
Trong bối cảnh thị trường còn nhiều thách thức, TPBank tiếp tục duy trì tăng trưởng lợi nhuận tích cực và đẩy mạnh chuyển đổi số. Việc tăng vốn, mở rộng hệ sinh thái tài chính và đồng hành cùng cộng đồng giúp ngân hàng củng cố nền tảng cho giai đoạn phát triển tiếp theo.
Quyết định chuyển hai khu “đất vàng” thành công viên công cộng của TP.HCM được ví như tuyên ngôn về tư duy phát triển đô thị mới, chuyển từ 'thành phố kinh tế' sang 'thành phố đáng sống'.
Công ước Hà Nội thiết lập cơ chế chia sẻ dữ liệu minh bạch, kịp thời, góp phần ngăn chặn hiệu quả các hành vi xâm phạm quyền con người trên không gian mạng.
Trân trọng giới thiệu toàn văn phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm với các đại biểu tham dự Hội thảo quốc tế Việt Nam học lần thứ 7.
Phát triển kinh tế tư nhân Việt Nam lớn mạnh là bước đi cần thiết nhằm xây dựng một nền kinh tế vững vàng, độc lập và tự chủ.
Bà Jessica Nga Trần, Giám đốc điều hành Quỹ Clime Capital tại Việt Nam, tin rằng, chọn đúng người, làm đúng việc, theo cách đúng đắn sẽ mang lại những kết quả bền vững.
Các vụ lừa đảo trực tuyến ngày càng tinh vi, lan rộng tới mọi tầng lớp. Việt Nam cần một chiến dịch truyền thông quy mô toàn dân để nâng cao nhận thức, giúp người dân nhận diện, phản ứng và tự bảo vệ mình trong không gian số.
Việc thu hồi và xử lý dứt điểm các khoản tồn đọng không chỉ giúp ngân hàng giải phóng tài sản “đóng băng” nhiều năm, mà còn tăng cường dòng tiền trong năm 2025.
Đào tạo và phát triển (L&D) đang thoát khỏi vai trò một phòng ban hỗ trợ để trở thành bộ phận chiến lược mang tính tinh gọn, thông minh và gắn liền với hiệu quả kinh doanh.
Các chỉ tiêu sản lượng, doanh thu và lợi nhuận của Vietnam Airlines trong quý III đều đạt và vượt kế hoạch, khẳng định năng lực tài chính vững vàng và tạo nền tảng cho chiến lược phát triển giai đoạn 2026-2030.
Sự kiện là một phần trong chuỗi “Made For Trade Live” – diễn đàn toàn cầu do DMCC triển khai thường niên, quy tụ các doanh nghiệp, nhà đầu tư và chuyên gia từ nhiều quốc gia nhằm thúc đẩy thương mại và đầu tư quốc tế.
Hãng hàng không quốc gia Việt Nam sẵn sàng tiếp nhận và vận chuyển miễn phí hàng hóa hỗ trợ tới các sân bay Huế, Đà Nẵng và Chu Lai.
Giải thưởng “Vì tương lai xanh 2025” được xem là dấu mốc đáng ghi nhận trong định hướng phát triển của KSB, khi từng bước điều chỉnh hướng đi theo tinh thần “bền vững từ gốc”, bước chuyển đổi nhằm đồng hành cùng xu thế phát triển thịnh vượng và bền vững.
