Công cụ nhận biết rủi ro cho nhà đầu tư trái phiếu

An Chi Thứ tư, 11/05/2022 - 08:30

Các cơ quan quản lý nhà nước cần sớm có cơ chế xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp phát hành trái phiếu, nhằm minh bạch thị trường và tránh những rủi ro cho nhà đầu tư.

Xếp hạng tín nhiệm cần trở thành điều kiện bắt buộc cho việc phát hành trái phiếu

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp tại Việt Nam bùng nổ trong 5 năm qua, tăng trưởng bình quân 42%/năm. Hiện thị trường này chiếm khoảng 12% tổng dư nợ và khoảng 15% GDP. Tuy nhiên, theo TS. Nguyễn Trí Hiếu, trong sự bùng nổ này, còn thiếu những điều căn bản để Việt Nam phát triển một nền trái phiếu doanh nghiệp lành mạnh và bền vững.

Dẫn kinh nghiệm từ thị trường tại các nước phát triển như Mỹ, ông Hiếu cho rằng, những thiếu sót đang diễn ra trên thị trường trái phiếu Việt Nam bao gồm cả thiếu sót về mặt pháp lý, sự thiếu kiểm soát của những cơ quan quản lý và sự thiếu hiểu biết của các nhà đầu tư cá nhân.

Các nhà đầu tư cá nhân tại Mỹ có sự hiểu biết rất sâu rộng về thị trường tài chính và sự tuân thủ luật pháp rất cao. Trường hợp bản thân họ không có kiến thức tài chính, họ thường được hỗ trợ bởi các công ty kinh doanh chứng khoán, các ngân hàng đầu tư và các công ty luật. Các công ty này rất có trách nhiệm khi tư vấn cho khách hàng.

Thị trường trái phiếu cũng có những công cụ để nhà đầu tư nhận biết rủi ro và đưa ra những quyết định hợp lý, hiệu quả. Một trong những công cụ đó là xếp hạng tín nhiệm.

Phần lớn các trái phiếu đều được xếp hạng bởi ba công ty tín nhiệm hàng đầu thế giới là Moody’s, Standard & Poor's và Fitch Ratings. Các trái phiếu được xếp hạng với hai mức tín nhiệm là mức đầu tư hay đáng đầu tư và mức không đầu tư hay không đáng đầu tư. 

Trong mỗi mức này, có nhiều cấp độ khác nhau từ cao xuống thấp, nhưng trái phiếu được xếp hạng không đáng đầu tư được gọi là trái phiếu rác, trái phiếu rủi ro cao (Junk bond). Các nhà đầu tư muốn đầu tư an toàn, ít rủi ro thường không chọn những trái phiếu rác này. Nhưng vẫn có nhiều nhà đầu tư chọn trái phiếu rác vì lãi suất cao và họ đã phân bổ rủi ro trong danh mục đầu tư của họ, có trái phiếu rác và cũng có những trái phiếu tốt để trung hoà được rủi ro và lợi nhuận trong danh mục đầu tư. 

Điều quan trọng của xếp hạng tín nhiệm là nhà đầu tư ý thức được mức độ rủi ro của trái phiếu, tức là khả năng vỡ nợ của doanh nghiệp phát hành để quyết định mua hay bán.

"Tôi cũng như các nhà đầu tư tại Mỹ, khi có kế hoạch mua trái phiếu của một công ty nào đó, tôi thường tra cứu mức xếp hạng tín nhiệm của các trái phiếu muốn mua, nếu là những trái phiếu không xếp hạng hoặc trái phiếu rác, thông thường tôi sẽ bỏ qua trái phiếu đó", ông Hiếu chia sẻ. 

Trong khi đó, theo vị chuyên gia này, điều đáng buồn là ở Việt Nam, nhà đầu tư thường không sử dụng công cụ xếp hạng tín nhiệm. Họ tự thẩm định trái phiếu dựa vào uy tín của doanh nghiệp phát hành, sự hấp dẫn của lãi suất với mức lợi nhuận thường lên gấp đôi, gấp ba so với lãi suất huy động của ngân hàng.

Chính điều này đã dẫn đến rủi ro rất lớn cho các nhà đầu tư hiện nay. Mặt khác, xét trên vĩ mô, thị trường trái phiếu doanh nghiệp của Việt Nam vẫn chưa thể phát triển trở thành “bệ đỡ” cho nền kinh tế.

TS. Nguyễn Trí Hiếu: 'Hệ thống ngân hàng Việt Nam sẽ chuẩn mực hơn nhờ CPTPP'

Trước thực trạng này, ông Hiếu cho rằng, các cơ quan quản lý nhà nước cần sớm có cơ chế xếp hạng tín nghiệm doanh nghiệp phát hành trái phiếu. Qua đó, các nhà đầu tư có thể sử dụng xếp hạng tín nhiệm để có sự thẩm định và đánh giá của bên thứ ba về mức độ rủi ro của trái phiếu.

Bên cạnh đó, Chính phủ cần điều chỉnh ngay những quy định pháp luật về thị trường trái phiếu phát hành riêng lẻ để tạo niềm tin cho giới đầu tư. Nghị định 153 về phát hành trái phiếu riêng lẻ cần quy định rõ ràng xếp hạng tín nhiệm là điều kiện bắt buộc cho việc phát hành trái phiếu.

Đồng quan điểm, PGS.TS Ngô Trí Long, Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính) cũng cho rằng, các cơ quan quản lý nhà nước cần đánh giá hạn mức tín nhiệm doanh nghiệp phát hành trái phiếu. 

Hạn mức tín nhiệm sẽ cho phép nhà đầu tư có cái nhìn đủ khách quan để đánh giá những rủi ro có thể gặp phải khi đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp.

Còn theo TS. Lê Xuân Sang, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, việc có ý nghĩa dài hạn cho phát triển trái phiếu doanh nghiệp là Chính phủ cần có quyết tâm cao hơn trong xây dựng môi trường pháp lý cũng như thành lập các công ty đánh giá/xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp có tính độc lập và hiệu quả hoạt động cao. Qua đó, nâng cao tính hiệu quả, độ an toàn cho phát hành và giao dịch trái phiếu doanh nghiệp.

Ngoài ra, cơ quan quản lý cần tăng cường, đẩy mạnh xây dựng, hoàn thiện và áp dụng các chuẩn mực quốc tế về tài chính, báo cáo tài chính đối với trái phiếu bất động sản cũng như các quỹ REIT để bảo đảm tính công bằng, đánh giá hữu hiệu, đồng nhất hơn về chất lượng quản trị và kết quả hoạt động của doanh nghiệp và các quỹ.

Về dài hạn, để phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp, ông Long cho rằng, việc siết trái phiếu nên thực hiện có lộ trình, từ từ, từng bước một. "Nếu phanh quá gấp thị trường trái phiếu, sẽ gây ra các cú sốc cho thị trường, không mang lại lợi ích cho nền kinh tế".

"Cơ quan quản lý nhà nước chỉ nên đưa ra các quy định để ngăn chặn các hiện tượng tiêu cực trên thị trường trái phiếu, chứ không nên đưa ra các quy định siết quá chặt việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp. Ngược lại, vẫn cần khuyến khích các doanh nghiệp tốt tiếp tục phát hành trái phiếu doanh nghiệp và coi đây là kênh huy động vốn trung, dài hạn quan trọng, làm giảm áp lực lên hệ thống ngân hàng", ông Long nhận định.

Xếp hạng tín nhiệm là 'lớp phòng thủ' trong đầu tư trái phiếu

Xếp hạng tín nhiệm là 'lớp phòng thủ' trong đầu tư trái phiếu

Tài chính -  3 năm
TS. Lê Xuân Nghĩa cho rằng, để kiểm soát thị trường trái phiếu doanh nghiệp, Chính phủ nên tập trung vào các quy định công bố tài chính, kiểm toán định kỳ và đặc biệt là xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp. Các cơ quan quản lý nhà nước cần đẩy nhanh, tạo điều kiện cho các tổ chức, doanh nghiệp tham gia xếp hạng để dẫn dắt cho thị trường.
Xếp hạng tín nhiệm là 'lớp phòng thủ' trong đầu tư trái phiếu

Xếp hạng tín nhiệm là 'lớp phòng thủ' trong đầu tư trái phiếu

Tài chính -  3 năm
TS. Lê Xuân Nghĩa cho rằng, để kiểm soát thị trường trái phiếu doanh nghiệp, Chính phủ nên tập trung vào các quy định công bố tài chính, kiểm toán định kỳ và đặc biệt là xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp. Các cơ quan quản lý nhà nước cần đẩy nhanh, tạo điều kiện cho các tổ chức, doanh nghiệp tham gia xếp hạng để dẫn dắt cho thị trường.
Có nên siết thị trường trái phiếu doanh nghiệp?

Có nên siết thị trường trái phiếu doanh nghiệp?

Tài chính -  3 năm

Sau các sự cố, hàng loạt biện pháp chấn chỉnh theo hướng siết chặt thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã được đưa ra. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều ý kiến trái chiều xung quanh động thái này của các cơ quan chức năng.

Những công ty nổi lên trong làn sóng trái phiếu doanh nghiệp

Những công ty nổi lên trong làn sóng trái phiếu doanh nghiệp

Tài chính -  3 năm

Ra mắt thị trường đúng thời điểm trái phiếu doanh nghiệp tăng trưởng nóng, các công ty đóng vai trò trung gian môi giới thành công nhanh chóng khi thu hút hàng nghìn nhà đầu tư tham gia thị trường trái phiếu.

Bộ Tài chính yêu cầu rà soát doanh nghiệp còn dư nợ trái phiếu riêng lẻ

Bộ Tài chính yêu cầu rà soát doanh nghiệp còn dư nợ trái phiếu riêng lẻ

Tài chính -  3 năm

Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ký ban hành Chỉ thị 01/CT-BTC về việc tăng cường kiểm tra, giám sát và chấn chỉnh hoạt động phát hành, đầu tư, cung cấp dịch vụ trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ.

Dòng vốn trái phiếu sẽ tìm tới những doanh nghiệp tốt, minh bạch và hiệu quả

Dòng vốn trái phiếu sẽ tìm tới những doanh nghiệp tốt, minh bạch và hiệu quả

Tài chính -  3 năm

Trong ngắn hạn, theo VNDirect, thị trường trái phiếu doanh nghiệp có thể trầm lắng trong 1-2 quý tới. Trong dài hạn, dòng vốn sẽ được hướng tới những doanh nghiệp tốt có tài sản đảm bảo chất lượng, có dòng tiền ổn định, kế hoạch sử dụng vốn minh bạch và hiệu quả.

Tăng cường hướng dẫn hộ kinh doanh dùng hóa đơn điện tử

Tăng cường hướng dẫn hộ kinh doanh dùng hóa đơn điện tử

Tài chính -  21 giờ

Thủ tướng giao nhiệm vụ hướng dẫn hộ kinh doanh hiểu rõ lợi ích cũng như trách nhiệm sử dụng hóa đơn điện tử, đặc biệt là loại hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền.

Sáu năm liên tiếp Lotte Finance tăng vốn điều lệ

Sáu năm liên tiếp Lotte Finance tăng vốn điều lệ

Tài chính -  1 ngày

Năm nay, vốn điều lệ của Lotte Finance đã tăng hơn 726 tỷ đồng so với năm 2024, từ 4.186 tỷ đồng lên hơn 4.912 tỷ đồng để thúc đẩy cho vay tiêu dùng.

Ngân hàng 'toát mồ hôi' khi hộ kinh doanh nhận tiền mặt để 'né thuế'

Ngân hàng 'toát mồ hôi' khi hộ kinh doanh nhận tiền mặt để 'né thuế'

Tài chính -  2 ngày

Hệ thống ngân hàng cũng như toàn nền kinh tế có thể đối mặt với áp lực thanh khoản lớn hơn, ảnh hưởng đến sự ổn định tài chính tổng thể.

Luật hóa quyền thu giữ tài sản đảm bảo cần cơ chế kiểm soát lạm quyền

Luật hóa quyền thu giữ tài sản đảm bảo cần cơ chế kiểm soát lạm quyền

Tài chính -  2 ngày

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết, các nội dung trong dự thảo cơ bản đã được xây dựng một cách đầy đủ và rõ ràng trên cơ sở thực tiễn triển khai thí điểm Nghị quyết 42.

Ngân hàng chuyển giao bắt buộc có thể bị giảm hết vốn điều lệ

Ngân hàng chuyển giao bắt buộc có thể bị giảm hết vốn điều lệ

Tài chính -  2 ngày

Trong quy định mới, Ngân hàng Nhà nước sẽ giảm toàn bộ vốn của ngân hàng được chuyển giao bắt buộc nếu lỗ lũy kế lớn hơn 100% vốn điều lệ và quỹ dự trữ.

100 chuyện nghề: Lưu giữ ký ức và tiếp lửa nghề báo

100 chuyện nghề: Lưu giữ ký ức và tiếp lửa nghề báo

Tủ sách quản trị -  49 phút

“100 chuyện nghề” không chỉ là một tuyển tập kỷ niệm 100 năm Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925–21/6/2025), mà còn là nơi lưu giữ ký ức và tiếp nối ngọn lửa nghề báo.

Ưu đãi cực hời chờ “Gai con” tại Ocean City

Ưu đãi cực hời chờ “Gai con” tại Ocean City

Nhịp cầu kinh doanh -  50 phút

Diễn ra trong 2 ngày 14 và 15/6 tại Ocean City - “thành phố lễ hội” phía Đông Hà Nội, concert “Anh trai vượt ngàn chông gai” không chỉ là sự trở lại hoành tráng của dàn nghệ sĩ hot hit với đại tiệc âm nhạc mãn nhãn - mãn nhĩ mà còn là cơ hội vàng để săn loạt ưu đãi cực hời đến từ hệ sinh thái Vingroup. Từ di chuyển, ăn uống, vui chơi cho đến mua sắm hay thậm chí... mua xe, tất cả đều đang “trải thảm” ưu đãi dành riêng cho hội “Gai con”.

Quốc hội 'chốt' tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với nước ngọt và rượu bia

Quốc hội 'chốt' tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với nước ngọt và rượu bia

Tiêu điểm -  55 phút

Quốc hội thông qua luật mới, áp thuế tiêu thụ đặc biệt với nước ngọt có đường và tăng mạnh mức thuế với rượu bia theo lộ trình đến 2031.

Giá vàng hôm nay 14/6: 'Tăng sốc' nhưng vẫn khan hiếm

Giá vàng hôm nay 14/6: 'Tăng sốc' nhưng vẫn khan hiếm

Vàng -  1 giờ

Giá vàng hôm nay 14/6 tăng tiếp 200-300 nghìn đồng/lượng đối với cả vàng miếng và vàng nhẫn SJC, chỉ trong tuần này đã tăng hơn 3 triệu đồng/lượng.

Kỳ vọng làn sóng đầu tư mới từ Thụy Điển

Kỳ vọng làn sóng đầu tư mới từ Thụy Điển

Tiêu điểm -  3 giờ

Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định Việt Nam gỡ bỏ rào cản thủ tục từ 1/7, kỳ vọng thúc đẩy làn sóng đầu tư mới từ Thụy Điển.

Hải Phòng - Thành phố cảng vươn tầm quốc tế, đâu là tâm điểm tiếp theo?

Hải Phòng - Thành phố cảng vươn tầm quốc tế, đâu là tâm điểm tiếp theo?

Nhịp cầu kinh doanh -  4 giờ

Hải Phòng đang từng bước khẳng định vị thế trên bản đồ quốc tế với các thế mạnh về cảng biển - logistics - công nghiệp xanh. Trong hành trình ấy, việc mở rộng phát triển ra những đô thị vệ tinh có lợi thế vị trí, hạ tầng, quỹ đất và quy hoạch hoàn chỉnh là xu hướng tất yếu.

FPT trở thành đối tác công nghệ chiến lược toàn cầu của Airbus

FPT trở thành đối tác công nghệ chiến lược toàn cầu của Airbus

Nhịp cầu kinh doanh -  19 giờ

Thỏa thuận này mở ra cơ hội để FPT tham gia các dự án của Airbus trong các lĩnh vực dịch vụ khách hàng, dữ liệu lớn và điện toán đám mây.

Đọc nhiều