M&A chia tách doanh nghiệp: 'cây đũa thần’ của chủ đầu tư bất động sản

Trần Anh Thứ hai, 06/01/2020 - 08:24

Thông qua các hoạt động chia tách và sáp nhập doanh nghiệp, nhiều dự án bất động sản quy mô lớn trở thành các dự án thành phần quy mô nhỏ hơn và do nhiều công ty khác nhau nắm giữ.

Hoạt động mua bán và sáp nhập doanh nghiệp (M&A) tại Việt Nam gần đây chứng kiến nhiều thương vụ đầu tư trị giá hàng tỷ USD. Thương vụ lớn nhất là ThaiBev chi gần 5 tỷ USD để kiểm soát Sabeco, VinGroup nhận 1,3 tỷ USD từ GIC (Singapore) đầu tư vào VinHomes, SK Group của Hàn Quốc rót 1,5 tỷ USD vào Masan Group và Vincommerce hay KEB Hanna Bank đầu tư vào BIDV...

Ở trong nước, Tập đoàn Ô tô Trường Hải đã đầu tư hơn 1 tỷ USD vào các mảng kinh doanh của HAGL trong thời gian ngắn. Mới đây, Masan Group và VinGroup bắt tay xây dựng một tập đoàn hàng tiêu dùng bán lẻ với việc sáp nhập hai công ty tỷ USD là MCH và VCM.

Những thương vụ M&A diễn ra mang lại nhiều lợi ích cho các doanh nghiệp trong nước, giúp mở rộng quy mô hoạt động, tăng cường nguồn lực tài chính đồng thời nâng cao năng lực quản trị điều hành.

Tuy nhiên, hoạt động M&A không chỉ bao gồm các thương vụ góp vốn, thâu tóm hay sáp nhập giữa các doanh nghiệp với nhau. Ở chiều ngược lại, việc chia tách doanh nghiệp từ lâu cũng rất phổ biến tại Việt Nam và trở thành một thủ thuật tài chính quan trọng, đặc biệt là trong lĩnh vực bất động sản.

Trong một công thức điển hình, nhiều dự án bất động sản quy mô lớn hàng trăm triệu USD ban đầu được phê duyệt với chủ đầu tư là tập đoàn lớn hoặc một liên doanh với cổ đông là nhà đầu tư nước ngoài có tiềm lực tài chính, nhưng sau một vài lần chia tách và sáp nhập, dự án lớn trở thành nhiều dự án thành phần quy mô nhỏ hơn và do nhiều công ty khác nhau nắm giữ.

Cuối năm 2017, UBND TP.HCM công bố chấp thuận chủ trương đầu tư Dự án Tòa nhà Căn hộ - Văn phòng dịch vụ - Thương mại dịch vụ HH5-1 Khu phức hợp Sài Gòn - Ba Son cho Công ty TNHH Hưng Phát Invest Hà Nội. Đây là một trong các lô đất được tách ra từ dự án Khu trung tâm phức hợp Sài Gòn – Ba Son, nằm trên nền nhà máy đóng tàu Ba Son cũ tại TP.HCM. 

Được biết, 6 công ty khác nhau đã được giao hơn 32.000 m2 đất hỗ hợp thuộc các khu đất ký hiệu HH1, HH2, HH3, HH4 và HH5-1, chiếm đến 63% tổng diện tích đất hỗn hợp theo quy hoạch của dự án này sau khi chủ đầu tư thực hiện chia tách doanh nghiệp năm 2017.

Sau khi được giao đất, các công ty trên đều đã có những động thái thay đổi chủ sở hữu (thông qua việc sáp nhập doanh nghiệp, mua bán cổ phần) làm xuất hiện những ông chủ mới tại dự án Ba Son, dù đến nay phần lớn các khu đất này vẫn để trống và chưa có dấu hiệu xây dựng theo quy hoạch.

Cụ thể, Công ty Đầu tư và Phát triển Đô thị Phương Nam, được giao gần 9.000 m2 (khu đất HH1) đã sáp nhập vào Công ty DPV Hà Nội. Sau đó, Thành Hưng Land, một công ty mới được thành lập trở thành chủ sở hữu của Công ty DPV Hà Nội.

Công ty Phát triển và Đầu tư kinh doanh Bình Minh đã sáp nhập vào Công ty Trường Việt Invest sau khi được giao 7.141 m2 (khu đất HH4_3). Còn hai khu HH4_1 và HH4_2 có tổng diện tích 6.167 m2 được giao cho công ty Công ty Đầu tư Phát triển và KDTM Phúc Thành. Doanh nghiệp này sau đó được sở hữu bởi Công ty Đại Phát Invest Hà Nội.

Khu đất HH3 có diện tích 2.899 m2 được giao cho Công ty Phát triển thương mại và Đô thị Nam Thanh. Sau đó doanh nghiệp này đã sáp nhập vào Công ty VIKHA REAL, thuộc sở hữu của Công ty Đầu tư Vĩnh Khải.

Tại Đồng Nai, hai dự án bất động sản lớn là Waterfront City và Aqua City cũng được chia tách ra thành các dự án nhỏ sau gần 10 năm các liên doanh chủ đầu tư dự án được thành lập.

Với dự án Waterfront City, một liên doanh với số vốn đăng ký 750 triệu USD được thành lập với tỷ lệ nắm giữ là Donacoop (30%), Công ty An Phú Long (20%) và Keppel Land (Singapore) sở hữu 50% để phát triển dự án rộng 366 ha.

Sau nhiều năm dự án không được triển khai, năm 2017 liên doanh này đã thực hiện chia tách doanh nghiệp sau khi giảm vốn điều lệ xuống còn một nửa. Keppel Land sau đó sở hữu 100% cổ phần của công ty này nhưng quy mô dự án cũng giảm một nửa so với ban đầu.

Đến đầu năm 2019, Công ty Đầu tư Nam Long công bố chi ra 2.300 tỷ đồng để sở hữu 70% vốn tại Công ty TNHH Thành phố Waterfront Đồng Nai để phát triển dự án Dong Nai Waterfront City rộng 170 ha. 

Phần diện tích còn lại thuộc về các bên Donacoop và An Phú Long trong liên doanh hiện nay được đổi tên thành dự án Waterfront Dona (rộng 160 ha). Một phần lớn của dự án này gần đây được công ty Công ty TNHH Bất động sản Đà Lạt Valley sử dụng làm tài sản bảo đảm cho việc huy động vốn bằng trái phiếu.

M&A chia tách doanh nghiệp: 'cây đũa thần’ của chủ đầu tư bất động sản 1
Hình ảnh dự án Waterfront Đồng Nai trong Báo cáo thường niên của Nam Long

Tương tự, dự án Aqua City rộng 305 ha, tổng vốn đầu tư 519 triệu USD do liên doanh DonaCoop, An Phú Long và VinaCapital làm chủ đầu tư với công thức sở hữu như dự án Warterfront City.

Đến tháng 3/2017, liên doanh Công ty thành phố Aqua đã thực hiện thủ tục tách doanh nghiệp thành Công ty TNHH Thành phố Aqua Dona và Công ty Cổ phần thành phố Aqua. Sau chia tách, nhóm VinaCapital thông qua Công ty Cổ phần thành phố Aqua thực hiện dự án AquaCity rộng 110,5ha.

Giữa năm 2018, VinaCapital đã tiến hành thoái vốn khỏi dự án Aqua City, thu về khoản tiền 45,2 triệu USD. Dự án này hiện do Tập đoàn Novaland phát triển.

Dấu ấn doanh nghiệp Việt trong các thương vụ M&A tỷ đô

Dấu ấn doanh nghiệp Việt trong các thương vụ M&A tỷ đô

Tiêu điểm -  6 năm
Vingroup, Kido, Masan, PAN Group là những doanh nghiệp Việt điển hình trong thực hiện chiến lược M&A chủ động.
Dấu ấn doanh nghiệp Việt trong các thương vụ M&A tỷ đô

Dấu ấn doanh nghiệp Việt trong các thương vụ M&A tỷ đô

Tiêu điểm -  6 năm
Vingroup, Kido, Masan, PAN Group là những doanh nghiệp Việt điển hình trong thực hiện chiến lược M&A chủ động.
VietJet Air duy trì vị thế 'ông vua bầu trời' tại Việt Nam

VietJet Air duy trì vị thế 'ông vua bầu trời' tại Việt Nam

Doanh nghiệp -  4 giờ

Chứng khoán SHS đánh giá VietJet đạt được thành công nhờ mô hình hàng không chi phí thấp nhưng vẫn duy trì chất lượng dịch vụ cao.

Thaco 'bắt tay' Hyundai Rotem sản xuất tàu điện và tàu cao tốc tại Việt Nam

Thaco 'bắt tay' Hyundai Rotem sản xuất tàu điện và tàu cao tốc tại Việt Nam

Doanh nghiệp -  2 ngày

Hyundai Rotem sẽ chuyển giao công nghệ công nghiệp đường sắt để sản xuất nội địa tàu điện đô thị, tàu cao tốc mang thương hiệu Thaco.

Vietjet đón 22 tàu bay mới, tiếp tục bứt phá với đội tàu bay hàng đầu khu vực

Vietjet đón 22 tàu bay mới, tiếp tục bứt phá với đội tàu bay hàng đầu khu vực

Doanh nghiệp -  3 ngày

Vietjet vừa đón thêm 22 tàu bay mới trong dịp Noel, đây là đợt tăng cường đội tàu bay lớn nhất từ trước đến nay của hãng.

Doanh nghiệp phân bón đồng loạt báo lãi khủng

Doanh nghiệp phân bón đồng loạt báo lãi khủng

Doanh nghiệp -  5 ngày

Giá ure tăng mạnh trong quý III/2025, cùng chính sách áp thuế VAT 5% với phân bón đã tạo lực đẩy giúp nhiều doanh nghiệp ghi nhận kết quả kinh doanh “rực sáng”.

MCH: Từ sản phẩm thương hiệu quốc dân đến ứng viên “cổ phiếu quốc dân”

MCH: Từ sản phẩm thương hiệu quốc dân đến ứng viên “cổ phiếu quốc dân”

Doanh nghiệp -  5 ngày

Gần ba thập kỷ qua, thị trường hàng tiêu dùng nhanh (FMCG) tại Việt Nam đã trải qua nhiều giai đoạn chuyển đổi mạnh mẽ: từ thời kỳ khan hiếm hàng hóa, đến giai đoạn bùng nổ nguồn cung, và hiện tại là kỷ nguyên của trải nghiệm, chất lượng và giá trị gia tăng. Sự phát triển của nền kinh tế và mức sống đã thay đổi sâu sắc hành vi tiêu dùng. Nếu trước đây mục tiêu chính là “ăn no”, thì nay người tiêu dùng ưu tiên “ăn ngon”, “ăn sạch” và hướng đến lối sống tiện lợi, lành mạnh hơn.

Giải mã động lực tăng trưởng của thị trường bất động sản Nghệ An

Giải mã động lực tăng trưởng của thị trường bất động sản Nghệ An

Bất động sản -  11 phút

Hàng loạt dự án giao thông được triển khai, kinh tế địa phương phát triển, kéo theo nhu cầu đầu tư, mua nhà gia tăng đang khiến bất động sản Nghệ An tăng nhiệt.

VinFuture 2025 vinh danh 4 công trình khoa học 'Cùng vương mình - Cùng thịnh vượng'

VinFuture 2025 vinh danh 4 công trình khoa học 'Cùng vương mình - Cùng thịnh vượng'

Nhịp cầu kinh doanh -  2 giờ

Quỹ VinFuture chính thức công bố các chủ nhân Giải thưởng VinFuture 2025. Bốn công trình khoa học công nghệ xuất sắc được vinh danh đã khẳng định nhất quán chủ điểm năm nay là “Cùng vươn mình – Cùng thịnh vượng”, thể hiện vai trò hợp tác khoa học xuyên biên giới để cùng giải quyết các thách thức toàn cầu về y tế, môi trường và sinh kế cho nhân loại.

Cụm dự án APEC: Động lực để Phú Quốc phát triển như Singapore

Cụm dự án APEC: Động lực để Phú Quốc phát triển như Singapore

Nhịp cầu kinh doanh -  2 giờ

Trang ASEAN Urbanist với gần nửa triệu người theo dõi vừa “ngả mũ” thán phục trước “tốc độ thi công ánh sáng” của cụm dự án chào mừng APEC 2027 mà Sun Group đang đầu tư, thi công tại đảo ngọc Phú Quốc.

VietJet Air duy trì vị thế 'ông vua bầu trời' tại Việt Nam

VietJet Air duy trì vị thế 'ông vua bầu trời' tại Việt Nam

Doanh nghiệp -  4 giờ

Chứng khoán SHS đánh giá VietJet đạt được thành công nhờ mô hình hàng không chi phí thấp nhưng vẫn duy trì chất lượng dịch vụ cao.

Triết lý cho hành trình tăng trưởng mới của tân tổng giám đốc KienlongBank

Triết lý cho hành trình tăng trưởng mới của tân tổng giám đốc KienlongBank

Hồ sơ quản trị -  4 giờ

Triết lý tư duy mới được tân tổng giám đốc chia sẻ dần trỏ thành tiêu chí quan trọng trong đánh giá sự phát triển lâu dài của mỗi nhân sự.

Ngành thuế đổi mới mô hình quản lý, giảm chi phí tuân thủ

Ngành thuế đổi mới mô hình quản lý, giảm chi phí tuân thủ

Tiêu điểm -  4 giờ

Ngành thuế xác định tái thiết kế quy trình quản lý thuế gắn với ứng dụng công nghệ để quản trị rủi ro và giảm chi phí tuân thủ cho người đóng thuế.

CEO FAIRVIET Hồ Nhung: 'Làm tốt những điều căn bản đã là khác biệt bền vững cho doanh nghiệp SME'

CEO FAIRVIET Hồ Nhung: 'Làm tốt những điều căn bản đã là khác biệt bền vững cho doanh nghiệp SME'

Nhịp cầu kinh doanh -  6 giờ

Từ vùng cao Hà Giang đến vai trò đồng hành cùng các doanh nghiệp SME, chị Hồ Nhung - CEO FAIRVIET mang khát vọng kiến tạo giá trị thực tiễn, giúp doanh nghiệp vận hành hiệu quả, phát triển bền vững và sẵn sàng cho M&A hay chuyển giao thế hệ.

Đọc nhiều