Muốn kinh tế bứt phá, không thể chỉ dựa vào sản xuất và xuất khẩu

Việt Nam đã nâng mục tiêu tăng trưởng 2025 lên “ít nhất 8%” và hướng tới mục tiêu tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026 – 2030 trong khi dự báo chính thức vẫn ở mức 6,5 – 7%.

Ngân hàng UOB trong phân tích mới nhất nhận định, dù mức tăng trưởng 8% hoặc cao hơn là khả thi, nhưng chỉ với xuất khẩu và sản xuất sẽ không đủ để thúc đẩy nền kinh tế Việt Nam đạt mức tăng trưởng vượt trội như vậy.

Theo đó, nhóm phân tích của ngân hàng này cho rằng, Việt Nam sẽ cần tăng cường đầu tư vốn, đặc biệt từ khu vực đầu tư công. Điều này không chỉ để mở rộng tăng trưởng mà còn để giảm thiểu tác động tiêu cực nếu thương mại gặp suy thoái.

Tỷ lệ đầu tư vốn của Việt Nam đã duy trì quanh mức 30% GDP trong ít nhất một thập kỷ qua. Trong khi đó, tổng vốn đầu tư của Trung Quốc vẫn luôn duy trì trên 40% GDP trong cùng giai đoạn. 

Điều này cho thấy Việt Nam đang đầu tư ở mức thấp hơn so với nước láng giềng lớn. “Rõ ràng có cơ sở để đẩy mạnh đầu tư công, nhất là khi Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng hai con số trong tương lai”, UOB nhấn mạnh.

Thực tế cho thấy, cả lĩnh vực sản xuất và dịch vụ đều là động lực chính của tăng trưởng trong khi hoạt động ngoại thương vẫn duy trì tốc độ mạnh mẽ, đơn cử như trong quý gần nhất – quý cuối năm ngoái. Sự gia tăng doanh số ngành bán dẫn kể từ giữa năm 2023 cũng góp phần thúc đẩy xuất khẩu.

Tuy nhiên, lịch sử cũng cho thấy sự phụ thuộc lớn của Việt Nam vào thương mại quốc tế, thể hiện rõ qua những biến động mạnh của tăng trưởng kinh tế trong giai đoạn 2023 – 2024. 

Sự sụt giảm xuất khẩu năm 2023 đã kéo tăng trưởng GDP chậm lại đáng kể, trong khi đà bứt phá của xuất khẩu năm ngoái giúp nền kinh tế đạt kết quả tốt nhất kể từ năm 2022. 

Bản chất nền kinh tế có độ mở cao của Việt Nam được thể hiện qua giá trị xuất khẩu chiếm khoảng 90% GDP vào năm ngoái – mức cao thứ hai trong ASEAN, chỉ sau Singapore (174%). 

Điều này đồng nghĩa với việc Việt Nam dễ bị tổn thương trước những gián đoạn và xung đột trong thương mại quốc tế, đặc biệt trong bối cảnh Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tập trung các biện pháp giải quyết vấn đề mất cân bằng thương mại.

Nhóm phân tích của ngân hàng này duy trì quan điểm lạc quan nhưng thận trọng về triển vọng của Việt Nam.

“Chúng tôi giữ nguyên dự báo tăng trưởng GDP cả năm 2025 ở mức 7%, với giả định GDP quý I/2025 đạt 7,1%. Đến năm 2026, tốc độ tăng trưởng dự kiến sẽ tăng lên 7,4%, nhờ vào các biện pháp cải thiện hiệu quả của Chính phủ”, báo cáo viết.

Duy trì chính sách lãi suất ổn định

Với nền kinh tế tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ trong năm ngoái và kéo dài sang năm nay, cùng với việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có xu hướng giữ nguyên chính sách, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam không chịu áp lực phải nới lỏng chính sách trong ngắn hạn, UOB đánh giá.

Trong khi đó, lạm phát đã tăng lên 3,6% trong năm ngoái từ mức 3,26% của năm trước nữa, dù vẫn thấp hơn mục tiêu 4,5%. 

Tuy nhiên, với nguy cơ căng thẳng thương mại gia tăng trên toàn cầu trong nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump và sức mạnh của đồng USD trở thành mối lo ngại mới, Ngân hàng Nhà nước dự kiến sẽ theo dõi chặt chẽ các áp lực giảm giá đối với VND. Do đó, quyết định hợp lý nhất ở thời điểm hiện tại là duy trì lãi suất tái cấp vốn ở mức 4,5%.