Về công tác quản lý, sử dụng đất đai của tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2010 đến hết năm 2018, Thanh tra Chính phủ xác định, việc giao đất thực hiện một số dự án khu dân cư, khu đô thị - thương mại – dịch vụ không qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất diễn ra thời gian dài nhưng chậm được phát hiện để khắc phục, sửa sai.
Điển hình một số dự án như: Khu đô thị hồ điều hòa Xương Rồng (Công ty CP Sông Đà 2 làm chủ đầu tư), khu dân cư sinh thái kiểu mẫu tại TP. Thái Nguyên (Công ty TNHH xuất nhập khẩu và đầu tư Thái Nguyên), khu dân cư số 5 tại TP. Thái Nguyên (Công ty CP Đầu tư APEC Thái Nguyên làm chủ đầu tư), khu nhà ở kết hợp thương mại, dịch vụ phường Quang Trung, TP. Thái Nguyên…
Đặc biệt, ở một số dự án, bên cạnh lỗi chung về vấn đề giao đất không qua đấu giá, đấu thầu, còn ghi nhận nhiều vi phạm khác về quản lý đất đai, đầu tư của ngành chức năng địa phương.
Đối với khu đô thị hồ điều hòa Xương Rồng, việc UBND tỉnh Thái Nguyên giao Công ty CP Sông Đà 2 thực hiện dự án theo hình thức giao đất có thu tiền sử dụng đất không đúng chỉ đạo của Thủ tướng đã chấp thuận thực hiện dự án theo hình thức BT. Thực hiện từ tháng 8/2010 nhưng đến tháng 9/2013 dự án mới được thẩm tra, cấp chứng nhận đầu tư (vi phạm Luật Đầu tư 2005). Tiền đầu tư xây dựng cơ bản và tiền lãi vay ngân hàng (hơn 442 tỷ đồng) do chủ đầu tư ứng trước để thực hiện dự án, được đối trừ vào tiền sử dụng đất là không có căn cứ pháp lý.
Khu dân cư sinh thái kiểu mẫu tại phường Túc Duyên (TP. Thái Nguyên) bị chỉ rõ những vi phạm như: Công ty TNHH xuất nhập khẩu và đầu tư Thái Nguyên (chủ đầu tư) không đăng ký ngành, nghề kinh doanh bất động sản (vi phạm Nghị định 02/2006/NĐ-CP về ban hành quy chế quản lý khu đô thị mới); được giao thừa hơn 7.400m2 so với diện tích thực hiện dự án nhưng cả chủ đầu tư và Sở Tài nguyên và môi trường tỉnh chưa xác định được vị trí, mục đích sử dụng của diện tích đất này…
Trước những vi phạm, tồn tại trong công tác quản lý đất đai của tỉnh Thái Nguyên, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo UBND tỉnh Thái Nguyên thực hiện một số nội dung liên quan.
Trong đó, đối với các dự án khu đô thị, khu dân cư không thực hiện đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư hoặc đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất, UBND tỉnh Thái Nguyên rà soát, xác định lại tiền sử dụng đất, tiền thuê đất để truy thu phần chênh lệch giá, đảm bảo đúng quy định pháp luật, sát giá thị trường, không để thất thoát tài sản Nhà nước.
Thanh tra Chính phủ kiến nghị giao UBND tỉnh Thái Nguyên chỉ đạo Giám đốc Công an tỉnh làm rõ dấu hiệu vi phạm pháp luật của Công ty CP Đầu tư APEC Thái Nguyên và xử lý theo quy định.
Khu dân cư số 5 tại TP. Thái Nguyên (Công ty CP Đầu tư APEC Thái Nguyên làm chủ đầu tư) có tổng mức đầu tư khoảng 293 tỷ đồng, quy mô khoảng 4,5ha. Công ty CP Đầu tư APEC Thái Nguyên ra đời năm 2009, vốn điều lệ 100 tỷ đồng, với các cổ đông sáng lập gồm Công ty CP Đầu tư Châu Á - Thái Bình Dương (APEC Group) nắm 84%, APEC Securites cùng 2 cá nhân thuộc HĐQT của 2 doanh nghiệp trên.
APEC Group trong vài năm gần đây đang nổi lên trong giới tạo lập bất động sản nghỉ dưỡng – du lịch với hàng loạt dự án ở nhiều tỉnh thành như: Tổ hợp trung tâm thương mại, khách sạn và condotel APEC Mandala Wyndham Thái Nguyên (hơn 200 căn hộ khách sạn), APEC Mandala Wyndham Phú Yên, Aqua Park Bắc Giang, APEC Dubai Towers và APEC Golden Palace Lạng Sơn...
