Sở hữu trí tuệ

Nhóm nhạc BTS: Xây dựng đế chế riêng nhờ sở hữu trí tuệ

Quốc Cường Thứ ba, 02/08/2022 - 09:00

Nhóm nhạc nam Hàn Quốc BTS là một trong những nhóm nhạc thành công nhất mọi thời đại. Kể từ khi ra mắt album đầu tiên “2 Cool 4 Skool” vào năm in 2013, BTS đã thu hút được lượng người hâm mộ hùng hậu trên toàn cầu. Vốn xuất thân từ dòng nhạc hip hop không chính thống ở Hàn Quốc, BTS đã xóa bỏ thành công rào cản về ngôn ngữ và văn hóa bằng các bài hát như Blood, Sweat and Tears, Fake Love và IDOL.

BTS là một trong những nhóm nhạc thành công nhất mọi thời đại (Ảnh: Sipa USA / Alamy Stock Photo)

Hiện tại, họ đã biểu diễn và giành được nhiều giải thưởng âm nhạc trên khắp thế giới với các bài hát bằng tiếng Hàn và tiếng Anh (ngoài ra còn một số bài được ghi âm bằng tiếng Nhật). BTS từng hai lần phát biểu trước Đại Hội Đồng Liên Hợp Quốc và đã cùng tổ chức này phát động một chiến dịch chống bắt nạt mạnh mẽ mang tên Love Myself.

BTS đã trở thành một thế lực kinh tế ở Hàn Quốc, họ đã góp phần thúc đẩy ngành du lịch, sự quan tâm đến ngành thời trang, ẩm thực, phim điện ảnh và chương trình truyền hình của nước này. Theo ước tính của Viện Văn Hóa và Du Lịch Hàn Quốc, BTS đang đóng góp khoảng 5 tỷ USD cho nền kinh tế quốc dân.

BTS đã tạo ra một vũ trụ âm nhạc ngập tràn sự vui tươi, tương tác đa dạng và đa kênh với người hâm mộ, chính vì vậy số lượng "fan" của nhóm nhạc này ngày một tăng lên. Ngoài vai trò chủ đạo của âm nhạc, nhóm nhạc này cũng lấn sân sang nhiều lĩnh vực giải trí khác, khiến cho số lượng tài sản sở hữu trí tuệ (SHTT) của họ ngày một tăng lên. HYBE – công ty quản lý giải trí hàng đầu Hàn Quốc – là đơn vị quản lý BTS cùng SHTT của họ. Các tài sản trí tuệ của BTS chủ yếu thuộc về lĩnh vực âm nhạc, giáo dục và giải trí, và việc quản lý SHTT hiệu quả những tài sản này là điểm mấu chốt tạo ra thành công của BTS.

Bản quyền

Bản quyền là quyền SHTT then chốt của các nhạc sĩ, nó bảo vệ những yếu tố quan trọng nhất trong sự nghiệp của họ: các sáng tác âm nhạc, hoạt động biểu diễn và bản ghi âm. Khi nghệ sĩ có những sáng tác âm nhạc có bản quyền, họ có thể tạo được doanh thu đáng kể từ tiền tác quyền (thu được mỗi khi tác phẩm đó được sao chép), tiền bản quyền biểu diễn và tiền thu được từ giấy phép đồng bộ hóa (khi bài hát được phát trong một bộ phim, chương trình truyền hình hoặc quảng cáo) cùng những quyền phát hành khác.

Ngoài thành công về âm nhạc, danh sách bản quyền của BTS còn có sách, truyện tranh, video âm nhạc, chương trình tạp kỹ, phim tài liệu, trò chơi di động, đĩa DVD và nội dung phát trực tiếp. BTS còn tạo ra vũ trụ giả tưởng của riêng mình mang tên “the Bangtan Universe” (còn gọi là BU).

BU là mấu chốt trong chiến lược đa phương tiện truyền thông của nhóm nhạc này, với mục đích phát triển và cung cấp nội dung trên nhiều nền tảng để mang đến cho người hâm mộ một trải nghiệm nhất quán. BTS đã kể câu chuyện của mình thông qua những bài đăng ngắn trên mạng xã hội và các tấm thẻ đính kèm đĩa nhạc. BTS đã sử dụng BU để thực hiện các video âm nhạc và sáng tác hai cuốn sách (The Notes 1 và The Notes 2) cùng loạt truyện tranh mạng Save Me (2019).

BTS đi vào lịch sử pháp lý về quyền hình ảnh

Quyền hình ảnh (quyền kiểm soát việc sử dụng danh tính cho mục đích thương mại) rõ ràng có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với các nghệ sĩ và nhạc sĩ nổi tiếng. Vào năm 2020, khi Tòa án Tối cao Hàn Quốc phán quyết rằng quyền nhân thân (hình ảnh) thuộc về người nổi tiếng cùng công ty quản lý, họ đã đặt ra một tiền lệ khiến BTS đi vào lịch sử pháp lý Hàn Quốc. Phán quyết này có thể sẽ góp phần ngăn chặn tình trạng các bên thứ ba trục lợi miễn phí và trái phép từ sự thành công của những nhóm nhạc như BTS. Quyết định này hiện đã tạo cơ sở pháp lý cho các công ty giải trí khởi kiện những nhà sản xuất sử dụng trái phép sản phẩm mang tên và hình ảnh của nhóm.

Vào năm 2014, BTS cho ra mắt bộ truyện tranh kỹ thuật số HSHTT Hop Monster rồi kế đến là trò chơi di động BTS World vào năm 2019, cùng với hàng loạt sách ảnh lấy cảm hứng từ những ca khúc của họ. Đến tháng 01/2022, họ tiếp tục phát hành tiểu thuyết hình ảnh kỹ thuật số mới có tựa đề 7Fates: CHAKHO – một loạt tiểu thuyết giả tưởng đô thị dựa trên truyện dân gian Hàn Quốc – trên các nền tảng Webtoon và Wattpad. Chiến lược nội dung cực kỳ đa dạng của BTS cũng tạo ra thêm cho họ những cơ hội sáng tác nhạc, chẳng hạn như nhạc cho trò chơi BTS World cùng đĩa đơn Stay Alive, soạn bởi Jungkook và SUGA, cho loạt tiểu thuyết CHAKHO.

Mạng lưới những sáng tác đa phương tiện đồ sộ của BTS đã mang lại cho họ rất nhiều cơ hội để kết nối với người hâm mộ cũng như tạo ra sản phẩm sáng tạo mới.

Nhãn hiệu

Vũ trụ sáng tạo của BTS có nhiều thương hiệu, và những thương hiệu này đều đã được đăng ký nhãn hiệu. Nhãn hiệu là một dấu hiệu để người dùng có thể phân biệt hàng hóa và dịch vụ của công ty này với một công ty khác. Việc đăng ký nhãn hiệu là nền tảng vững chắc cho việc xây dựng thương hiệu.

Nhóm nhạc BTS: Xây dựng đế chế riêng nhờ sở hữu trí tuệ
Biểu tượng của BTS mang ý nghĩa đó là “một cánh cửa đưa các bạn trẻ đến với thế giới mới” và đây là hình ảnh trọng tâm đối với thương hiệu của nhóm nhạc. (Ảnh: Nhãn hiệu số 7020190001145, Dịch vụ Thông tin Quyền Sở hữu Trí tuệ Hàn Quốc)

Trong số các nhãn hiệu của nhóm, trọng tâm chính là cái tên BTS – viết tắt của "방탄소년단" (“Chống Đạn Thiếu Niên Đoàn” trong tiếng Hàn). Vì cái tên và biểu trưng của nhóm nhạc này được dùng để nhận diện nhiều hàng hóa chứ không chỉ đơn thuần là âm nhạc của họ nên cả hai đều được đăng ký làm nhãn hiệu cho không ít sản phẩm, bao gồm mỹ phẩm, đồ nội thất, dịch vụ viễn thông, phần mềm giáo dục và giải trí... tại Hàn Quốc.

Chiến lược đa dạng hóa thương hiệu của BTS còn bao gồm cả việc đăng ký nhãn hiệu cho các sự kiện cùng với dự án của nhóm như BANGBANGCON, ARMYPEDIA, BU, 7FATES và BTS UNIVERSE STORY.

Theo dữ liệu của Quốc hội Hàn Quốc, trong năm 2021, số lượng nhãn hiệu mà BTS đăng ký tại Cơ Quan Sở Hữu Trí Tuệ Hàn Quốc (KSHTTO) nhiều hơn bất kỳ nhóm nhạc pop nào khác.

Bằng sáng chế

Trong nỗ lực nâng cao trải nghiệm giải trí cho người hâm mộ BTS, HYBE đang hợp tác với nhiều công ty khởi nghiệp công nghệ cao và đầu tư mạnh vào việc phát triển công nghệ mới được cấp bằng sáng chế.

Nhóm nhạc BTS: Xây dựng đế chế riêng nhờ sở hữu trí tuệ 1
Cộng đồng người hâm mộ của nhóm nhạc – ARMY - là một trong những cộng đồng trực tuyến hoạt động sôi nổi nhất, có ảnh hưởng lớn nhất và thậm chí đã trở thành một nhãn hiệu được đăng ký bảo hộ. (Ảnh: Erik Pendzich / Alamy Stock Photo)

Vào năm 2021, HYBE đã đầu tư vào Supertone – một công ty khởi nghiệp về trí tuệ nhân tạo (AI) đã phát triển công nghệ Tổng Hợp Giọng Hát (SVS) có thể tạo bản sao giọng nói của các thành viên BTS. Hãng này cũng đã hợp tác cùng Neosapience, một công ty khởi nghiệp về AI khác, để phát triển nội dung giáo dục cho bộ công cụ học tập Learn! Korean, trong đó có sử dụng hình ảnh của BTS cùng với các nhân vật TinyTAN để dạy cho người hâm mộ tiếng Hàn cơ bản. 

Bộ công cụ này có một chiếc bút điện tử (Motipen) trang bị công nghệ sao chép giọng nói đa ngôn ngữ đã được cấp bằng sáng chế của Neosapience. Khi di bút đến một đoạn văn bản, nó sẽ phát ra giọng nói tiếng Hàn, Anh, Nhật và Tây Ban Nha giống với giọng của các thành viên BTS.

Thiết kế

Thiết kế cũng đóng vai trò quan trọng trong việc trải nghiệm thương hiệu BTS nên BTS cũng rất chú trọng bảo hộ những thiết kế này. Đối với giới nghệ sĩ, sản phẩm ăn theo thường là một nguồn doanh thu quan trọng. Thời gian và tiền bạc đầu tư cho việc thiết kế sản phẩm ăn theo cũng có thể tạo ra những tài sản SHTT mới được bảo hộ bởi các quyền thiết kế.

Nhóm nhạc BTS: Xây dựng đế chế riêng nhờ sở hữu trí tuệ 2
Các sản phẩm ăn theo cái tên BTS vô cùng đa dạng. (Ảnh: Walter Cicchetti / Alamy Stock Photo)

Gậy cổ vũ ARMY Bomb là một trong những ví dụ điển hình của các sản phẩm ăn theo. Đây là biểu tượng quan trọng nhất để người hâm mộ thể hiện tình yêu dành cho BTS và đã được ra mắt với nhiều phiên bản khác nhau. HYBE hiện đang nắm quyền sở hữu 3 thiết kế của ARMY Bomb theo thông tin trong hệ thống KIPRIS. Bất kỳ nhóm nhạc K-pop nào cũng có phiên bản gậy cổ vũ chính thức của mình, với thiết kế và tên gọi riêng. Gậy ARMY Bomb của BTS chạy bằng pin và khi được ghép nối với ứng dụng chính thức của nhóm nhạc này qua Bluetooth, nó sẽ thay đổi màu sắc theo giai điệu của bài hát mà họ thể hiện trong các buổi hòa nhạc.

Kết hợp với những chiến lược sở hữu trí tuệ khác

Nhờ tận dụng hiệu quả các quyền SHTT, BTS đang tạo ra nhiều cơ hội để mở rộng vũ trụ của mình và tạo nguồn doanh thu mới, trong đó có cả hoạt động cấp phép. Để phục vụ mục đích này, BTS đã sáng tạo ra vô số nhân vật giả tưởng và dòng sản phẩm. Ví dụ như BT21, một dự án đậm chất tương lai hợp tác sáng tạo cùng nền tảng LINE FRIENDS CREATOR, bao gồm những linh vật có vẻ ngoài giống các thành viên trong nhóm và xuất hiện trong những video hoạt hình, cùng với nhiều sản phẩm thời trang, văn phòng phẩm, mỹ phẩm và thực phẩm đa dạng. Thông qua BT21, BTS đã hợp tác với nhiều thương hiệu toàn cầu như Converse, Reebok, Hello Kitty, UNIQLO, Melissa, Olive Young, Jandaia, Riachuelo, MediHeal...

Sức mạnh của sở hữu trí tuệ

Thông qua việc bảo hộ các tác phẩm nghệ thuật của mình và vun đắp sự kết nối độc đáo với người hâm mộ, BTS đang chứng minh rằng việc sử dụng SHTT với tầm nhìn dài hạn có thể nâng cao trải nghiệm thương hiệu, tạo ra thu nhập và cơ hội sáng tạo mới. Đổi mới kinh doanh và SHTT rõ ràng là những động lực quan trọng dẫn đến thành công của nhóm nhạc này. Cùng với đó, những yếu tố này đóng vai trò then chốt trong việc xây dựng và giữ gìn di sản của họ.

Những vấn đề về sở hữu trí tuệ khi thiết kế và xây dựng trang web công ty

Những vấn đề về sở hữu trí tuệ khi thiết kế và xây dựng trang web công ty

Sở hữu trí tuệ -  2 năm

Một trong số những yếu tố cơ bản của thương mại điện tử là thiết kế và chức năng của trang web. Khi thiết kế và xây dựng trang web, điều đầu tiên doanh nghiệp cần phải lưu ý là liệu doanh nghiệp này có sở hữu nội dung, hình thức trình bày và những vấn đề liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ trên trang web hay không. Nhưng đây chưa phải là vấn đề quan trọng nhất.

Sở hữu trí tuệ và thương mại điện tử

Sở hữu trí tuệ và thương mại điện tử

Sở hữu trí tuệ -  2 năm

Sở hữu trí tuệ là một trong những yếu tố quan trọng trong thương mại điện tử. Không giống như những hệ thống thương mại khác, thương mại điện tử thường liên quan đến việc bán các sản phẩm và dịch vụ dựa vào quyền sở hữu trí tuệ và li-xăng quyền sở hữu trí tuệ.

Huy động vốn dựa vào sở hữu trí tuệ

Huy động vốn dựa vào sở hữu trí tuệ

Sở hữu trí tuệ -  2 năm

Tài sản trí tuệ có thể giúp doanh nghiệp huy động tài chính từ các nhà đầu tư. Để đánh giá yêu cầu hỗ trợ về vốn hoặc vay vốn, các nhà đầu tư (có thể là ngân hàng, quỹ chính phủ, nhà tư bản liên doanh hoặc một người cấp vốn kinh doanh) sẽ đánh giá xem liệu sản phẩm hoặc dịch vụ của doanh nghiệp thực sự có tiềm năng thị trường hay không.

Thời trang kỹ thuật số: Ai thật sự nắm quyền sở hữu trí tuệ?

Thời trang kỹ thuật số: Ai thật sự nắm quyền sở hữu trí tuệ?

Sở hữu trí tuệ -  2 năm

Metaverse là một vũ trụ kỹ thuật số mà ở đó, trong tương lai, mọi người có thể sẽ sử dụng các thiết bị như tai nghe, kính và thiết bị đeo tay thực tế ảo (VR) để làm nhiều việc rất thú vị. Và khi một “vũ trụ mới” xuất hiện, đương nhiên thời trang trong vũ trụ đó cũng sẽ là một chủ đề nóng.

Champagne: Cuộc chiến về sở hữu trí tuệ giữa Nga và Pháp

Champagne: Cuộc chiến về sở hữu trí tuệ giữa Nga và Pháp

Sở hữu trí tuệ -  2 năm

Xưa nay, khi nhắc đến champagne, rất nhiều người trong chúng ta vẫn hay mặc định rằng đây là tên gọi của một loại rượu vang chất lượng cao. Nhưng trên thực tế, tên của loại rượu này bắt nguồn từ vùng Champagne của Pháp.

Xây dựng nhãn hiệu chứng nhận 'Cà rốt Lương Tài'

Xây dựng nhãn hiệu chứng nhận 'Cà rốt Lương Tài'

Sở hữu trí tuệ -  10 tháng

Vừa qua, huyện Lương Tài (Bắc Ninh) đã phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ để xây dựng nhãn hiệu chứng nhận “Cà rốt Lương Tài”.

Nhiều thành tựu trong quản lý nhà nước về sở hữu trí tuệ

Nhiều thành tựu trong quản lý nhà nước về sở hữu trí tuệ

Sở hữu trí tuệ -  10 tháng

Trong năm 2023 vừa qua, hoạt động quản lý nhà nước về sở hữu trí tuệ tại Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận.

Động lực tăng trưởng mới từ tài sản trí tuệ

Động lực tăng trưởng mới từ tài sản trí tuệ

Sở hữu trí tuệ -  11 tháng

Doanh nghiệp Việt cần đầu tư vào đổi mới sáng tạo để tăng sức đề kháng và thoát khỏi bẫy tăng trưởng âm.

Tích hợp quản trị tài sản trí tuệ vào thực hành ESG

Tích hợp quản trị tài sản trí tuệ vào thực hành ESG

Sở hữu trí tuệ -  11 tháng

Việt Nam xếp thứ 46 về đổi mới sáng tạo toàn cầu

Việt Nam xếp thứ 46 về đổi mới sáng tạo toàn cầu

Sở hữu trí tuệ -  1 năm

Xếp hạng thứ 46, Việt Nam tiếp tục là một trong 3 quốc gia giữ kỷ lục về tốc độ đổi mới sáng tạo trong 13 năm liên tiếp.

Vàng mang biểu tượng năm Tỵ hút khách ngày vía thần tài

Vàng mang biểu tượng năm Tỵ hút khách ngày vía thần tài

Ống kính -  7 giờ

Ngày 10 tháng giêng (tức ngày vía thần tài), khá đông người dân tới mua vàng lấy may trong dịp đầu xuân năm mới.

Nhà phân phối Mercedes lớn nhất Việt Nam lãi lớn nhờ bán thêm xe Trung Quốc

Nhà phân phối Mercedes lớn nhất Việt Nam lãi lớn nhờ bán thêm xe Trung Quốc

Doanh nghiệp -  7 giờ

MG đã giúp doanh số của Haxaco tăng lên 34% vào năm 2024 và được dự báo sẽ trở thành động lực tăng trưởng chính của Haxaco trong năm nay.

Bắc Giang, Ninh Thuận dẫn đầu chỉ tiêu tăng trưởng 2025: GRDP từ 13%

Bắc Giang, Ninh Thuận dẫn đầu chỉ tiêu tăng trưởng 2025: GRDP từ 13%

Tiêu điểm -  7 giờ

Bắc Giang, Ninh Thuận... được giao chỉ tiêu tăng trưởng GRDP cao nhất năm 2025, phản ánh kỳ vọng bứt phá mạnh mẽ.

Kinh tế tuần hoàn có thể trở thành động lực tăng trưởng mới?

Kinh tế tuần hoàn có thể trở thành động lực tăng trưởng mới?

Phát triển bền vững -  8 giờ

Kinh tế tuần hoàn nhằm tiết kiệm tài nguyên, tối ưu hóa hiệu suất của doanh nghiệp, có thể trở thành động lực tăng trưởng theo lý thuyết kinh tế học.

Lao động ngoài trời gánh chịu biến đổi khí hậu

Lao động ngoài trời gánh chịu biến đổi khí hậu

Phát triển bền vững -  9 giờ

Lao động ngoài trời, yếu tố giúp thành phố vận hành trơn tru, phải chịu ảnh hưởng lớn từ biến đổi khí hậu nhưng lại bị bỏ qua trong lưới an sinh xã hội.

Xe đạp Thống Nhất: Từ hào quang lụi tàn đến màn trở lại bùng nổ

Xe đạp Thống Nhất: Từ hào quang lụi tàn đến màn trở lại bùng nổ

Leader talk -  13 giờ

Quyết tâm trẻ hoá thương hiệu đã đưa Thống Nhất từ một hãng xe đạp vắng bóng nhiều năm trên thị trường, dần trở lại mạnh mẽ, từng bước lấy lại niềm tin và tăng sự hiện diện trong từng ngôi nhà Việt.

Doanh nghiệp vật liệu, xây dựng sẵn sàng 'vào sóng'

Doanh nghiệp vật liệu, xây dựng sẵn sàng 'vào sóng'

Doanh nghiệp -  13 giờ

Sau kết quả có phần chững lại năm vừa qua, doanh nghiệp xây dựng, đầu tư công được kỳ vọng sớm bứt phá trở lại, trở thành động lực dẫn dắt tăng trưởng năm 2025.