Khởi nghiệp

Nữ CEO Nextrans: Startup gọi được nhiều vốn có thực sự tuyệt vời?

Việt Hưng Thứ hai, 26/04/2021 - 15:47

Sau khoảng 2 năm thẩm định, đầu tư vào nhiều startup tên tuổi, Lê Hàn Tuệ Lâm - nữ CEO quỹ đầu tư Nextrans tại Việt Nam đã đúc rút ra các quy tắc cho startup trong gọi vốn, tiêu tiền.

Được sáng lập năm 2007 bởi ông Eddy Hong, Nextrans là quỹ đầu tư mạo hiểm hướng đến các startup giai đoạn đầu của Hàn Quốc. Quỹ này gia nhập thị trường Việt Nam từ năm 2014, đến nay Nextrans đã rót vốn vào 15 startup Việt gồm nhiều tên tuổi nổi bật như: Base.vn, TopCV, Ecotruck, Ecomobi, Luxstay, eDoctor, bTaskee, Citics, GoDee...

Base.vn là nền tảng SAAS cho doanh nghiệp hàng đầu Việt Nam, với hơn 1000 khách hàng trải dài trên nhiều lĩnh vực. eDoctor đã phục vụ gần 100.000 lượt khám sức khỏe cho cá nhân, gia đình và các doanh nghiệp. TopCV là nền tảng việc làm lớn thứ 2 tại Việt Nam. Luxstay từng có màn gọi vốn 6 triệu USD kỷ lục trên Shark Tank Việt Nam.

Ít ai biết rằng, đằng sau sự "mát tay" của quỹ đầu tư mạo hiểm Hàn Quốc này là một nữ giám đốc năm nay mới 26, chính là cái tên Lê Hàn Tuệ Lâm. Cô đồng thời cũng là một trong ba gương mặt trẻ tiêu biểu của Việt Nam được vinh danh trong Top "30 Under 30 Asia 2021" do Tạp chí Forbes danh tiếng bình chọn.

Sau khi tốt nghiệp Đại học Ngoại thương, Lê Hàn Tuệ Lâm từng đầu quân cho Citibank và một số công ty khác. Tới năm 2017, cô gái sinh năm 1995 về làm việc tại Base.vn. Nữ giám đốc của Nextrans Việt Nam coi đó là một thử thách hoàn toàn mới, giống như việc bước ra khỏi vùng an toàn để đến một nơi có thể “chết đuối”.

"Thời điểm khi ấy, cả văn phòng có chưa đến 10 người nên điều gì tôi cũng phải học, phải làm. Startup cho chúng ta cơ hội thử sức ở mọi thứ. Tôi vẫn nói vui rằng, ở các tập đoàn lớn việc đảm nhận vị trí cao là rất khó, nhưng ở startup muốn chức danh gì cũng được", Lê Hàn Tuệ Lâm nói.

Sau 2 năm gắn bó với Base.vn, cô gái sinh năm 1995 nhận ra mình cần phải tạo ra nhiều giá trị hơn. Cô quyết định chuyển sang làm việc cho VC (quỹ đầu tư mạo hiểm) và gia nhập quỹ đầu tư Nextrans của Hàn Quốc năm 2019, chịu trách nhiệm cho các khoản đầu tư vào startup giai đoạn đầu ở Đông Nam Á và Mỹ.

Nữ CEO Nextrans: Startup gọi được nhiều vốn có thực sự tuyệt vời?
Lê Hàn Tuệ Lâm - Giám đốc của quỹ Nextrans tại Việt Nam

Sau khoảng 2 năm thẩm định, đầu tư vào nhiều startup tên tuổi, Lê Hàn Tuệ Lâm đúc rút ra kinh nghiệm: "Bao nhiêu tiền không quan trọng bằng đi cùng ai". Theo cô, hơn ai hết, các nhà sáng lập, CEO của startup đều hiểu việc xây dựng một công ty từ con số 0 đến lúc có được vài chục, vài trăm nhân sự, doanh thu được tính bằng triệu đô là con đường vô cùng chông gai. Do đó, gọi vốn không chỉ vì mục tiêu tài chính, mà còn là tìm "partner".

Việc xây dựng, phát triển, tăng trưởng kinh doanh không phải chỉ là của CEO hay nhân sự công ty, mà của tất cả cổ đông sở hữu công ty đó. Sau cùng không ai muốn chứng kiến việc mình làm ngày, làm đêm còn một vài người khác ngồi yên và hưởng thành quả, chỉ vì họ bỏ vào chút tiền lúc ban đầu.

Tất nhiên, gọi được càng nhiều, trả lại cũng càng nhiều. Hẳn nhiên, gọi vốn đồng nghĩa với việc startup đang bán vốn công ty, và hầu hết không công ty nào chỉ bán một lần (trừ một vài ngoại lệ ở đây). Hãy tự trả lời câu hỏi này nếu bạn ở vị trí founder: Mất bao nhiêu năm để bạn có thể xây dựng được công ty đáng giá 100 triệu USD?

Đến lúc đó giả sử bán đứt, các nhà sáng lập sẽ nhận được bao nhiêu tiền? Chẳng ai muốn 3-5 triệu USD cả, nhưng nếu đặt mục tiêu gọi được nhiều tiền thì đó chính xác là bức tranh định sẵn kết cục. Đây còn là trong trường hợp công ty bán được, hoặc IPO, còn trong nhiều tình huống khác, founder không chắc đã nhận được chút gì.

Bên cạnh đó, giá trị cao của vòng này sẽ là gánh nặng lớn của những vòng tiếp theo. Gốc rễ của việc công ty được định giá cao là vì nhà đầu tư kỳ vọng vào tốc độ tăng trưởng tương lai. Họ sẵn sàng cược nếu công ty có mức độ tăng trưởng tính bằng vài lần. Nhưng chúng ta sẽ nhìn ra ngay vấn đề: đi từ doanh thu 100.000 lên 1 triệu (10 lần) có thể chỉ mất 1 năm, nhưng từ 1 triệu lên 10 triệu thì câu chuyện đã rất khác

Và để đi từ 10 triệu đến 20 triệu có thể mất đến cả 5-7 năm, thậm chí có những công ty không thể tăng nữa vì đã đến điểm bão hòa, dù thị trường còn rất lớn.

Nữ CEO Nextrans: Startup gọi được nhiều vốn có thực sự tuyệt vời? 1
Startup gọi được nhiều vốn có thực sự tuyệt vời?

Theo cô, với giá trị cao, bản chất là startup đang "mượn" kỳ vọng tăng trưởng của tương lai để định giá cho hiện tại, nó cũng giống việc vay tiền để mua một căn biệt thự. Mọi thứ vẫn ổn cho đến lúc bạn mất công việc thu nhập cao hiện tại, hoặc chính sách lãi suất thay đổi. Và đó là lúc không còn thời gian.

Nếu startup không giữ được tốc độ tăng trưởng như kỳ vọng thì không thể nào thuyết phục những nhà đầu tư tiếp theo bỏ tiền vào công ty với mức giá trị cao hơn vòng trước. Và hãy chuẩn bị đón nhận tình huống rất tệ: rơi xuống.

Những người đầu tiên bị thiệt hại bởi việc này chính là founder, nhân viên của công ty có ESOP. Có nhiều trường hợp chỉ sau một lần rơi, founder mất đến một nửa tỷ lệ sở hữu. Các nhà đầu tư luôn được bảo vệ bởi điều khoản chống pha loãng nên nếu họ có lỡ sai mà trả giá cao cũng vẫn có bảo hiểm (chống pha loãng), còn founder và công ty sẽ là nạn nhân trực tiếp mà chẳng ai giúp được hết.

"Các nhà sáng lập đã bao giờ nghĩ đến cơ hội thoái vốn không?", nữ giám đốc Nextrans đặt câu hỏi. Hẳn nhiên về mặt con số thì gọi được 10 triệu USD cho giá trị 50 triệu USD nghe lọt tai hơn nhiều so với 5 triệu USD cho giá trị 25 triệu USD (bản chất là bán 20% công ty), nhưng nếu có khả năng M&A, liệu người mua sẽ trả cho công ty giá nào? Đó chính là chi phí cơ hội cho việc gọi được thêm 5 triệu USD.

Giá trị chỉ là thứ gì đó trên danh nghĩa cho đến khi thoái vốn và thu được về bao nhiêu tiền. Đừng quên điều khoản “ưu đãi thanh lý” vì nhà đầu tư sẽ nhận hết phần bánh của họ (theo hướng có lợi nhất), rồi mới đến lượt các nhà sáng lập.

Vậy nên cứ cho là giờ họ đang trả giá “hớ” thì khi thoái vốn tối thiểu họ sẽ nhận lại toàn bộ khoản đầu tư của họ đã, xong nhận các khoản khác theo bảng điều khoản. Xong xuôi hết còn lại mới đến nhà sáng lập và các nhân viên của công ty có ESOP.

Tóm lại là họ có hớ thì sau đó bạn là người trả giá thay, đến khi bạn trả hết phần mình rồi vẫn không đủ mới đến lượt họ. Nghe thật trần trụi nhưng đó chính xác là những gì được thấy rất rõ trong mọi thỏa thuận đầu tư.

Bạn cũng cần phải nhớ tiền bạn đang tiêu (đốt) không phải của bạn, đó là của nhà đầu tư và chừng nào mô hình kinh doanh của bạn chưa hòa vốn và có lợi nhuận thì nhà đầu tư sẽ luôn khắt khe trong việc bạn tiêu tiền ra sao. Bạn tiêu mà không ra thành quả gì thì cũng nên chuẩn bị tinh thần bị “đá ra” bất cứ lúc nào (nếu cổ phần của bạn không còn đủ nhiều, phải luôn là trên 25%).

Trước khi gọi vốn hãy tự hỏi mục đích của việc này là gì. Có rất nhiều lý do nhưng bạn cần thành thật với chính mình. Và đừng bao giờ gọi vốn để “chứng tỏ” điều gì vì không ai quan tâm cho đến khi bạn có thể IPO hoặc thoái vốn thành công.

Gojek cán mốc 200.000 tài xế tại Việt Nam

Gojek cán mốc 200.000 tài xế tại Việt Nam

Khởi nghiệp -  4 năm

Gojek Việt Nam đã đạt được sự tăng trưởng theo cấp số nhân chỉ sau 2 năm. Thị phần của Gojek Việt Nam đã đạt tới 12,3%, theo báo cáo của ABI Research trong nửa đầu năm 2020.

Ba cô gái Việt lọt danh sách 30 Under 30 châu Á 2021

Ba cô gái Việt lọt danh sách 30 Under 30 châu Á 2021

Khởi nghiệp -  4 năm

Châu Bùi, Mai Hồ, Lê Hàn Tuệ Lâm là ba gương mặt trẻ tiêu biểu của Việt Nam được vinh danh trong Top “30 Under 30 Asia 2021” do Forbes bình chọn.

Đằng sau mối lương duyên của startup và người đồng hành

Đằng sau mối lương duyên của startup và người đồng hành

Khởi nghiệp -  4 năm

Việt Nam hiện có khoảng hơn 100 quỹ đầu tư nội và ngoại hoạt động. Không chỉ mang đến nguồn tài chính dồi dào, các quỹ đầu tư còn mang tới cho các startup rất nhiều giá trị khác.

Grab có thể IPO với định giá 40 tỷ USD

Grab có thể IPO với định giá 40 tỷ USD

Khởi nghiệp -  4 năm

Grab gần đây đã công bố kế hoạch phát hành cổ phiếu thông qua sáp nhập với Altimeter Growth của Altimeter Capital.

Startup đồ chơi giáo dục Việt kiếm triệu USD trên đất Mỹ

Startup đồ chơi giáo dục Việt kiếm triệu USD trên đất Mỹ

Khởi nghiệp -  8 tháng

Bắt đầu kinh doanh từ năm 2020 thông qua website công ty và các nền tảng thương mại điện tử như Amazon, Etsy với thị trường chính là Mỹ, Úc và Canada, đến năm 2023, doanh thu Kalotoys là 95 tỷ đồng.

Tiến sĩ hóa học muốn tạo cuộc cách mạng về chất tẩy rửa

Tiến sĩ hóa học muốn tạo cuộc cách mạng về chất tẩy rửa

Khởi nghiệp -  8 tháng

Tiến sĩ hóa học Vũ Thị Tần hiện là giảng viên đại học Bách Khoa Hà Nội, đã sở hữu cho mình 17 sáng chế về vật liệu và xử lý bề mặt.

Startup bán mì ramen cấp đông gọi vốn 2,5 tỷ đồng

Startup bán mì ramen cấp đông gọi vốn 2,5 tỷ đồng

Khởi nghiệp -  8 tháng

Seichou Machi Ramen kêu gọi đầu tư 2,5 tỷ đồng cho 12,5% cổ phần, với hai mô hình kinh doanh là chuỗi bán lẻ và sản xuất sản phẩm đông lạnh.

Thị trường mua trước trả sau đón tay chơi lớn

Thị trường mua trước trả sau đón tay chơi lớn

Khởi nghiệp -  9 tháng

Thị trường mua trước trả sau đang trở nên "nóng" hơn cả, khi gần đây liên tục đón nhận sự tham gia của các tay chơi lớn.

Thị trường Fintech đã hết nóng?

Thị trường Fintech đã hết nóng?

Khởi nghiệp -  9 tháng

Thay vì dồn dập các thương vụ đầu tư góp vốn như vài năm trước, thị trường fintech Việt Nam giờ đây đang trở nên phân hóa, tập trung vào hai mảng sản phẩm đầu tư và mua trước trả sau.

TP.HCM vẫn khan hiếm nguồn cung căn hộ mới

TP.HCM vẫn khan hiếm nguồn cung căn hộ mới

Bất động sản -  1 giờ

Các chủ đầu tư sở hữu quỹ đất có xu hướng ưu tiên phát triển các phân khúc trung và cao cấp để tối đa hóa lợi nhuận, thay vì tập trung vào phân khúc vừa túi tiền với biên lợi nhuận thấp hơn.

Sun Group động thổ 'khu du lịch tâm linh trắng' 35.000 tỷ đồng tại Thanh Hóa

Sun Group động thổ 'khu du lịch tâm linh trắng' 35.000 tỷ đồng tại Thanh Hóa

Tiêu điểm -  3 giờ

Quần thể du lịch tâm linh và di tích lịch sử Am Tiên hơn 350ha, tổng vốn đầu tư 35.000 tỷ đồng vừa được Sun Group động thổ sáng 26/4.

VPBank bổ nhiệm chủ tịch hội đồng thành viên GPBank

VPBank bổ nhiệm chủ tịch hội đồng thành viên GPBank

Hồ sơ quản trị -  5 giờ

Việc bổ nhiệm dàn lãnh đạo mới là một phần trong lộ trình triển khai phương án chuyển giao bắt buộc GPBank cho VPBank đã được Ngân hàng Nhà nước phê duyệt.

Bất động sản mất hút trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp quí I

Bất động sản mất hút trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp quí I

Tài chính -  5 giờ

Nhóm ngân hàng và chứng khoán gần như độc chiếm thị trường phát hành trái phiếu doanh nghiệp trong ba tháng đầu năm.

Ngân hàng Thế giới hạ dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam giữa bất ổn thương mại

Ngân hàng Thế giới hạ dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam giữa bất ổn thương mại

Tiêu điểm -  7 giờ

Dù dự báo tăng trưởng GDP thấp hơn, Việt Nam vẫn là một trong những nền kinh tế dẫn đầu về tốc độ tăng tại Đông Nam Á.

Giá vàng hôm nay trưa 26/4: Trong nước bất ngờ tăng giá

Giá vàng hôm nay trưa 26/4: Trong nước bất ngờ tăng giá

Vàng -  8 giờ

Giá vàng trong nước bất ngờ tăng vào lúc gần trưa nay ở tất cả các nhà bán thêm từ 50.000 – 100.000 đồng/chỉ.

Phá kỷ lục lợi nhuận, Techcombank hướng tới vốn hóa 20 tỷ USD cuối 2025

Phá kỷ lục lợi nhuận, Techcombank hướng tới vốn hóa 20 tỷ USD cuối 2025

Tài chính -  8 giờ

Chủ tịch Hồ Hùng Anh cho biết Techcombank tự tin sẽ lặp lại những kỳ tích như giai đoạn IPO cổ phiếu vào năm 2017.

Đọc nhiều