Theo số liệu của GSMA Intelligence, tính đến thời điểm đầu năm 2023, Việt Nam có khoảng 78 triệu người dùng Internet tương ứng với 80% dân số cả nước, với tần suất sử dụng Internet gần 7 tiếng mỗi ngày, theo Statista.
Trong đó, số lượng người dùng mạng xã hội là khoảng 70 triệu người, tương ứng với mỗi người sử dụng ít nhất một tài khoản mạng xã hội. Những dữ liệu này cho thấy, cuộc sống của người Việt đang dần dịch chuyển lên môi trường số.
Từng dòng tin nhắn, trạng thái, thảo luận, cho tới các cộng đồng, hội nhóm trên các nền tảng mạng xã hội phổ biến như Facebook, Youtube hay TikTok đang tạo nên một xã hội số mô phỏng lại chính xã hội "thật" ngoài đời.
Từ đây, nhiều ngành nghề đã bắt đầu thay đổi nhằm bắt kịp xu hướng số hóa của thị trường. Đơn cử như hoạt động bán buôn, bán lẻ đang chuyển dịch sang thương mại điện điện tử. Thanh toán tiền mặt, gọi taxi đang dần được thay thế bởi ví điện tử và ứng dụng taxi công nghệ.
Điều tương tự cũng diễn ra với ngành tiếp thị và quảng cáo. Thay vì cập nhật thông tin qua sách báo, TV, hay biển quảng cáo, người tiêu dùng tìm tới mạng xã hội nhiều hơn, đồng nghĩa ngân sách tiếp thị kỹ thuật số ở Việt Nam đã tăng qua từng năm.
Theo Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM), tổng chi tiêu cho tiếp thị kỹ thuật số tại Việt Nam năm 2022 đạt khoảng 2,5 tỷ USD và có tốc độ tăng trưởng 19%. Trong đó, chi tiêu cho tiếp thị mạng xã hội chiếm khoảng 35% ngân sách chung.
Sử dụng ngân sách chi tiêu lớn đòi hỏi các doanh nghiệp cần có công cụ báo cáo, đánh giá, đo lường về các chiến dịch quảng bá của mình trên mạng xã hội. Và đó là lúc thị trường "social listening" được hình thành.
Hiểu đơn giản, nghiệp vụ social listening (tạm dịch: lắng nghe mạng xã hội) hoạt động như "đôi tai" của một doanh nghiệp, thu thập các thông tin, dữ liệu người dùng liên quan tới doanh nghiệp trên các mạng xã hội.
Từ cách đây khoảng 10 năm, những doanh nghiệp social listening đầu tiên đã ra đời tại Việt Nam là Andi, Boomerang (nay là Isentia), YouNet, BuzzMetrics, CommSights hay Monitaz.
Đến nay, khi thị trường social listening đã phát triển hơn, số lượng doanh nghiệp đời đầu cũng được rút gọn. Boomerang đổi tên và nhà sáng lập mở ra công ty mới là Kompa Group. BuzzMetrics về chung một nhà với YouNet.
Theo ông Nguyễn Anh Hòa - nhà sáng lập và CEO YouNet Group, ước tính quy mô thị trường social listening tại Việt Nam rơi vào khoảng 18 triệu USD. Tuy quy mô này khiêm tốn so với thị trường tiếp thị kỹ thuật số nói chung, nhưng đây lại là sân chơi rất sôi động và tiềm năng.
Ông Nguyễn Anh Hòa - nhà sáng lập và CEO YouNet GroupNếu như trước đây, những khách hàng sử dụng dịch vụ social listening chủ yếu là doanh nghiệp có nguồn gốc nước ngoài do đã quen với việc đo lường, đánh giá hiệu quả các chiến dịch tiếp thị, thì vài năm trở lại đây số lượng khách hàng là các doanh nghiệp trong nước đã tăng lên đáng kể.
Chẳng hạn, YouNet hiện là đơn vị đang dẫn đầu thị trường social listening, phục vụ nhiều doanh nghiệp lớn trong nước như: Novaland, VinFast, VNPT, Nguyễn Kim, Trung Nguyên... Theo sau là Kompa với các khách hàng nổi bật như: Vingroup, One Mount, GHN, Vietjet Air...
Ngoài ra, các dịch vụ social listening cũng dần được chuyên nghiệp hóa, không chỉ đóng vai trò đơn thuần là "đôi tai", mà được nâng cấp thành "bộ não" của mỗi chiến dịch tiếp thị với nhiệm vụ phân tích chuyên sâu, đánh giá chỉ số sức khỏe thương hiệu, khuyến nghị phương án tối ưu để đạt được hiệu quả tiếp thị.
CEO YouNet Group cho biết, dịch vụ social listening tới đây có thể tiến vào thị trường thương mại điện tử (TMĐT) - nơi được xem là tương lai của ngành bán lẻ. Việc kết hợp "lắng nghe" mạng xã hội kết hợp với TMĐT sẽ đem tới cho doanh nghiệp một góc nhìn tổng quan và toàn diện hơn khi triển khai các chiến dịch tiếp thị.
Cá biệt, một số doanh nghiệp social listening đặc thù như Monitaz (Công ty TNHH Màn hình cộng) đi sâu vào việc lắng nghe thương hiệu trên các kênh truyền thống như TV, báo chí, và cung cấp giải pháp phát hiện và xử lý khủng hoảng truyền thông.
Monitaz phục vụ các khách hàng như: Traphaco, Vietnam Airlines, HD Bank hay KienlongBank... Đứng sau Monitaz cũng là một doanh nghiệp có tiếng trong lĩnh vực công nghệ là Công ty Cổ phần Bạch Minh (Vega Corporation) với đa dạng dịch vụ như: Waka (đọc sách), Fintech, ClipTV (truyền hình), nghe nhạc và dữ liệu lớn...
