Ông Hải cho biết, do ảnh hưởng của tình hình địa chính trị thế giới, giá nhiên liệu thế giới tăng cao từ cuối quý I/2022, chi phí nhiên liệu Việt Nam phải nhập khẩu để sản xuất điện cũng tăng theo giá thế giới. Những biến động này khiến chi phí mua điện của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tăng cao, ảnh hưởng đến cân đối tài chính và dòng tiền của EVN.
EVN đã đề xuất điều chỉnh tăng giá điện các năm 2022 và 2023 để đảm bảo có dòng tiền thanh toán việc mua điện từ các nhà máy điện, hỗ trợ cải thiện tình hình tài chính cho EVN.
Theo đó, với biến động thông số đầu vào, chủ yếu là giá nhiên liệu, kết quả tính toán cho thấy giá điện cần điều chỉnh tăng ở mức cao để đảm bảo cân đối tài chính và dòng tiền cho EVN.
Trong quá trình xem xét đề xuất điều chỉnh giá điện của EVN các năm 2022 và 2023, Thường trực Chính phủ, Thủ tướng có ý kiến cần phải nghiên cứu điều chỉnh giá điện theo lộ trình từng bước cho phù hợp, tránh giật cục, tránh gây ảnh hưởng lớn đến kinh tế vĩ mô, sản xuất của doanh nghiệp và đời sống của người dân.
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng, trên cơ sở đề xuất của EVN, Bộ Công thương đã nghiên cứu và dự thảo quy định rút ngắn chu kỳ điều chỉnh giá điện xuống còn 3 tháng/lần.
Về thẩm quyền điều chỉnh giá, việc quy định EVN có thẩm quyền điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân ở mức dưới 5% (cụ thể từ 3% đến dưới 5%) đã có từ Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Quy định này nhằm đảm bảo mức độ tự quyết của doanh nghiệp trong khung giá đã được Thủ tướng phê duyệt.
Tuy nhiên, theo ông Hải, do giá điện là mặt hàng quan trọng, nhạy cảm, tác động trực tiếp đến hoạt động sản xuất kinh doanh, đời sống của người dân và các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô nên việc thực hiện điều chỉnh giá điện với mức độ, thời điểm điều chỉnh cần phải báo cáo, xin ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng để đảm bảo việc điều hành kinh tế vĩ mô, ổn định chính trị, kinh tế và xã hội.
Lộ trình thực hiện giá điện 2 thành phần
Về lộ trình thực hiện giá điện 2 thành phần, giảm bù chéo trong giá điện, ông Hải cho biết, trên cơ sở phân tích các đề xuất tại đề án cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện và trên cơ sở phân tích đặc điểm tình hình kinh tế xã hội tại thời điểm hiện nay, Bộ Công thương đề xuất thực hiện cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện theo 2 giai đoạn.
Giai đoạn 1, bộ sẽ sửa đổi giá bán điện cho nhóm khách hàng sử dụng điện ngoài mục đích sinh hoạt ở mức tối thiểu, đảm bảo tránh gây biến động quá lớn trong việc thực hiện cơ cấu biểu giá bán lẻ điện nhưng vẫn giải quyết được những vấn đề cấp thiết mà dư luận và người dân đặt ra trong thời gian qua.
Cụ thể, giá bán điện sẽ bổ sung nhóm khách hàng "cơ sở lưu trú du lịch" để áp dụng giá bán lẻ điện bằng với giá bán lẻ điện cho sản xuất trên cơ sở tách ra từ nhóm khách hàng kinh doanh.
Bên cạnh đó, giá bán điện sẽ gộp theo các cấp điện áp để phù hợp với thực tế phát triển lưới điện tại các tổng công ty điện lực. Giá bán lẻ điện theo các cấp điện áp gồm cao áp - cấp điện áp trên 35kV, trung áp từ 1kV đến 35kV; hạ áp dưới 1kV áp dụng cho các nhóm khách hàng sản xuất, kinh doanh, hành chính sự nghiệp, cơ sở lưu trú du lịch.
Giá bán điện cũng bổ sung cơ cấu giá bán lẻ điện cho nhóm khách hàng sử dụng điện cho sản xuất tại cấp điện áp 220kV trở lên để phù hợp với thực tế phát triển khách hàng và đảm bảo giá điện phản ánh chi phí sản xuất kinh doanh điện với việc hiệu chỉnh kết quả tính toán giá bán điện cho cấp 220kV trên cơ sở chênh lệch giá điện của cấp 110kV và giá thành bình quân đến cấp 220kV.
Đồng thời, biểu giá sẽ giữ nguyên cơ cấu giá bán lẻ điện cho đối tượng khách hàng hành chính sự nghiệp để tránh tác động quá lớn đến nhóm khách hàng chịu nhiều ảnh hưởng của dịch Covid-19.
Giá điện hiện hành đối với các hộ kinh doanh khác cũng được giữ nguyên nhằm đảm bảo giảm thiểu biến động lớn tới giá bán lẻ điện bình quân và hạn chế tối thiểu việc tăng giá điện cho nhóm khách hàng sản xuất.
Hiện nay, việc sử dụng xe chạy điện đang được khuyến khích nên bộ sẽ đưa quy định cơ cấu giá bán lẻ điện cho nhóm khách hàng này. Cơ cấu biểu giá bán lẻ điện cho nhóm khách hàng trạm/trụ sạc xe điện sẽ được bổ sung theo nguyên tắc giá điện phản ánh đúng, đủ chi phí sản xuất, kinh doanh cho ngành điện.
Giai đoạn 2, trong các năm tới, Bộ Công thương sẽ tiếp tục phối hợp với EVN theo dõi, cập nhật số liệu, đánh giá ảnh hưởng của phương án đề xuất tại đề án (theo nguyên tắc giá phản ánh đủ chi phí) tới tình hình sản xuất và đời sống của nhân dân, xây dựng lộ trình áp dụng theo từng giai đoạn phù hợp với sự phục hồi của nền kinh tế để báo cáo Thủ tướng quyết định.
Trong đó, bộ sẽ xem xét việc áp dụng thử nghiệm đề xuất giá bán điện 2 thành phần theo công suất và điện năng để áp dụng cho các khách hàng sử dụng điện cho sản xuất tại cấp 110 kV trở lên để có đánh giá kỹ lưỡng trước khi áp dụng chính thức.
