Tại hội thảo Khơi thông nguồn vốn ra thị trường, Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Đào Minh Tú cho biết, để tiếp tục tạo điều kiện cho khách hàng phục hồi sản xuất kinh doanh, NHNN đã trình Chính phủ gia hạn Thông tư 02 thêm 6 tháng, thay vì kết thúc vào 30/6 tới.
Đại diện NHNN đánh giá đây là chính sách giúp hỗ trợ doanh nghiệp, cũng là hỗ trợ ngân hàng, nhưng nếu lạm dụng quá thì đến một lúc nào đó sẽ ảnh hưởng đến nền tài chính quốc gia, như thế giới cảnh báo. Bởi vì chính sách này là "giấu" đi một số khoản nợ xấu chờ xử lý sau.
Do vậy, NHNN đề xuất gia hạn 6 tháng nữa, hết năm 2024 đánh giá tiếp. Nếu doanh nghiệp vẫn khó khăn thì có cơ chế khác hỗ trợ.
Kéo dài Thông tư 02 là nguyện vọng của nhiều ngân hàng, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế đang phục hồi chậm, nhu cầu tín dụng yếu. Đại diện các ngân hàng cho rằng, Thông tư 02 hết hạn sẽ tạo áp lực trả nợ rất lớn cho các doanh nghiệp, trong khi đó, việc xử lý nợ xấu lại đang gặp khó khăn.
Việc tiếp tục áp dụng Thông tư 02 có thể có lợi trước mắt cho người đi vay và cả ngân hàng nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro lớn khi nợ xấu (nợ nhóm 3 đến nhóm 5) không được thể hiện một cách chính xác. Với quy định này, những con số tỷ lệ nợ xấu của các ngân hàng sẽ thấp hơn thực tế.
Theo Công ty chứng khoán HSC, tỷ lệ nợ xấu toàn hệ thống cuối năm 2023 vẫn đang còn ở mức khá cao, khoảng 4,8-4,9% dù đã được cơ cấu lại theo Thông tư 02.
Mặc dù quá nửa tỷ lệ nợ xấu này là nợ xấu ở các ngân hàng đang trong diện kiểm soát đặc biệt hay cơ cấu nhưng tỷ lệ nợ xấu cao như vậy sẽ là điểm nghẽn của nền kinh tế nếu không được xử lý.
“Tăng trưởng sẽ trở lại nhưng rủi ro về chất lượng tài sản vẫn còn hiện hữu”, bà Phạm Liên Hà, Giám đốc nghiên cứu ngành dịch vụ tài chính HSC nhận định.
Theo bộ phận phân tích của FIDT, việc kéo dài thời hạn của Thông tư 02 sẽ giúp các ngân hàng trích lập dự phòng rủi ro tín dụng hiệu quả hơn. Tuy nhiên, việc kéo dài này không nên quá 1 năm, tránh tình trạng nợ xấu tiềm tàng tiếp tục khó kiểm soát và rủi ro đối với hệ thống ngân hàng trở nên nghiêm trọng hơn.
Thông tư 02 được NHNN ban hành vào cuối tháng 4/2023 quy định về việc tổ chức tín dụng (TCTD), chi nhánh ngân hàng nước ngoài cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn, có hiệu lực đến hết ngày 30/6/2024.
Đối tượng được xem xét cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ là những khách hàng gặp khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh và gặp khó khăn trong việc trả nợ các khoản vay phục vụ đời sống, tiêu dùng.
Theo số liệu của NHNN, tính đến ngày 31/12/2023, có gần 188.000 lượt khách hàng được cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ theo Thông tư 02, với tổng giá trị nợ gốc và lãi được cơ cấu là trên 183.500 tỷ đồng.
