Ngày 21/9, NHNN đã bán ra gần 10.000 tỷ đồng tín phiếu cho 2 thành viên thị trường với kỳ hạn 28 ngày, lãi suất 0,69%; qua đó rút khỏi hệ thống ngân hàng lượng tiền tương ứng. Đây là lần phát hành tín phiếu đầu tiên của NHNN sau hơn 6 tháng tạm ngưng.
Việc NHNN mở lại kênh hút tiền qua tín phiếu giúp giảm bớt sự dư thừa thanh khoản hệ thống và có chiều hướng làm tăng lãi suất trên thị trường liên ngân hàng. Đây là động thái nhằm ổn định tỷ giá – vốn đang chịu áp lực lớn do sự trái ngược chính sách tiền tệ giữa Mỹ và Việt Nam.
Trong bối cảnh Fed thể hiện quan điểm "diều hâu" hơn sau cuộc họp tháng 9 vừa qua, động thái mở lại kênh hút tiền dường như cũng phát đi tín hiệu về sự tinh chỉnh trong chính sách điều hành của NHNN nhằm phù hợp hơn với tình hình trong nước và quốc tế.
Việc NHNN hút tiền trở lại làm dấy lên sự lo ngại về khả năng thay đổi trong chính sách tiền tệ trong thời gian tới, khi áp lực tỷ giá có thể đẩy lãi suất tăng trở lại.
Mặc dù vậy, theo đánh giá của bộ phận nghiên cứu của FiinGroup, ở thời điểm hiện tại khi thanh khoản hệ thống đang dư thừa, động thái hút ròng của NHNN nên được xem xét trong mối tương quan với diễn biến về tỷ giá.
Động thái này cho thấy NHNN sẵn sàng can thiệp để “hạ nhiệt” tỷ giá và theo đó, được kỳ vọng sẽ giữ chân dòng tiền ngoại đang cân nhắc rút ra hoặc tạo cú hích cho dòng tiền ngoại đang chờ đợi giải ngân.
Với việc giá USD quay đầu giảm 2 ngày gần đây, động thái phát hành tín phiếu của NHNN nên được nhìn nhận với góc độ tích cực hơn là tiêu cực.
Đồng quan điểm, theo đánh giá của nhóm phân tích thuộc FIDT, quyết định của NHNN là hoàn toàn hợp lý trong bối cảnh thanh khoản trong hệ thống quá dư thừa, lãi suất liên ngân hàng đang về 0,15%/năm. Việc này cũng giúp giảm áp lực tỷ giá và hạn chế bớt đầu cơ tỷ giá.
Trong trung hạn, xu hướng vĩ mô và thị trường chứng khoán vẫn tốt, việc hút thanh khoản giúp ổn định tỷ giá tạo môi trường phục hồi ổn định hơn cho nền kinh tế và hỗ trợ xu hướng đi lên trung hạn của thị trường chứng khoán.
Theo các chuyên gia kinh tế, tỷ giá không phải vấn đề đáng ngại thời điểm hiện tại khi NHNN đang ở thế chủ động.
Khác với thời điểm cuối năm ngoái, Fed tăng lãi suất dồn dập mà Việt Nam không tăng dẫn đến tỷ giá tăng mạnh còn năm nay, Fed đã ở cuối chu kỳ tăng lãi suất, NHNN cũng đã dự liệu và có những biện pháp phòng bị.
Bên cạnh đó, bối cảnh năm nay đã khác, hệ thống ngân hàng ổn định, cán cân vãng lai thặng dư tốt, hiện Việt Nam đang xuất siêu khoảng 20 tỷ USD, đầu tư FDI cũng có dấu hiệu rất tích cực trong hai tháng gần đây.
Các chuyên gia từ Công ty Chứng khoán VNDirect cũng nhận định, NHNN vẫn có một số yếu tố hỗ trợ để ổn định tỷ giá, bao gồm: Thặng dư thương mại duy trì ở mức cao, FDI và kiều hối tích cực và các thỏa thuận bán cổ phần cho nhà đầu tư nước ngoài dự kiến thực hiện trong nửa cuối năm 2023 sẽ làm tăng nguồn cung ngoại tệ.
Việc giữ tỷ giá biến động trong phạm vi phù hợp dưới 3% sẽ giúp giảm thiểu các tác động tiêu cực và nâng cao khả năng cạnh tranh của hàng xuất khẩu của Việt Nam. Mức giảm giá vừa phải của VND so với USD cũng ít có khả năng khiến cho dòng vốn đầu tư nước ngoài chảy mạnh ra khỏi Việt Nam.
Dù vậy, NHNN có thể tạm dừng hạ lãi suất điều hành ít nhất cho đến nửa đầu năm 2024 do cần cân bằng mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô và tăng trưởng trong bối cảnh áp lực tỷ giá và lạm phát gia tăng.
Mặt khác, nếu so với giá trị hút ròng qua kênh tín phiếu thời điểm tháng 2, tháng 3 lên tới cả trăm nghìn tỷ đồng thì 10.000 tỷ đồng cũng cũng không phải là một con số quá lớn. Bên cạnh đó, việc có 17 ngân hàng đấu thầu và hai ngân hàng trúng thầu cho thấy thanh khoản hiện tại rất dư thừa. Đây là điều hành hợp lý trong bối cảnh này, để tránh sự dư thừa, gây lạm phát trong nền kinh tế.
