Đầu tư trái phiếu doanh nghiệp ngày càng rủi ro

Trần Anh Thứ tư, 06/04/2022 - 10:54

Được kỳ vọng kênh trú ẩn an toàn với lãi suất cố định và tốt hơn gửi tiết kiệm, song những diễn biến gần đây cho thấy đầu tư trái phiếu doanh nghiệp đang tiềm ẩn nhiều rủi ro cho nhà đầu tư nhỏ lẻ.

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) phát triển khá nhanh trong 5 năm qua, từ mức chiếm khoảng 4,9% GDP năm 2017 lên tới 16,6% GDP vào cuối năm 2021. Riêng 2 tháng đầu năm 2022, lượng TPDN phát hành ra thị trường đạt gần 26.000 tỷ đồng, gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái.

Quy mô tăng nhanh của thị trường TPDN đã phản ánh nhu cầu vốn ngày càng tăng của các doanh nghiệp, trong bối cảnh hoạt động tín dụng truyền thống bị giám sát chặt chẽ. Trong khi đó, với nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư nhỏ lẻ, TPDN cũng đang trở thành một công cụ đầu tư mới mang lại nguồn thu thụ động tốt hơn tiền tiết kiệm, nhờ mức lãi suất cao hơn cũng như mức độ an toàn hơn đầu tư cổ phiếu. Thực tế cho thấy, dù được cảnh báo về rủi ro, chưa có thương vụ phát hành TPDN nào tại Việt Nam cho đến nay khiến nhà đầu tư nhỏ lẻ mất tiền.

Mặc dù vậy, những biến động gần đây liên quan tới các thương vụ phát hành TPDN đang cho thấy mức độ rủi ro tăng cao. Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) mới đây vừa thông báo về việc hủy bỏ 9 đợt chào bán trái phiếu của 3 công ty thuộc tập đoàn Tân Hoàng Minh.

Tổng giá trị của các đợt chào bán trái phiếu lên đến 10.030 tỷ đồng. UBCKNN cho biết các doanh nghiệp thuộc Tân Hoàng Minh đã có hành vi công bố thông tin sai sự thật, che giấu thông tin trong hoạt động phát hành trái phiếu riêng lẻ.

Ngay sau khi UBCKNN công bố thông tin trên, phía Tân Hoàng Minh đã cho biết, đây là sự việc vô cùng đáng tiếc, ngoài mong muốn và tập đoàn đã đưa ra những phương án xử lý để đảm bảo quyền lợi khách hàng trong trường hợp một trong các đợt phát hành trái phiếu phải hủy bỏ theo yêu cầu của cơ quan quản lý nhà nước. Cụ thể ở đây, Tân Hoàng Minh sẵn sàng hoàn trả lại số tiền đã huy động đúng theo quy định pháp luật.

Đây không phải là lần đầu tiên UBCKNN yêu cầu hủy bỏ hay buộc thu hồi các đợt chào bán TPDN. Trước đó, hồi cuối năm 2021, Bộ Tài chính đã xử phạt 2 doanh nghiệp là VsetGroup và Apec Group cùng 1 công ty chứng khoán do có hành vi chào bán trái phiếu doanh nghiệp thông qua phương tiện thông tin đại chúng cho đối tượng nhà đầu tư không xác định mà không đăng ký với UBCKNN theo quy định của pháp luật chứng khoán. Kết quả, VsetGroup đã phải hoàn trả lại hàng trăm tỷ đồng cho nhà đầu tư

Theo Nghị định 156/2020/NĐ-CP, UBCKNN có quyền buộc thu hồi chứng khoán đã chào bán, phát hành; hoàn trả cho nhà đầu tư tiền mua chứng khoán đối với hành vi vi phạm quy định. Thời hạn hoàn trả tối đa là 60 ngày kể từ ngày quyết định áp dụng biện pháp này có hiệu lực thi hành.

Tuy nhiên, quá trình hoàn trả tiền chỉ có thể được đưa ra trong trường hợp đơn vị chào bán TPDN… có tiền. Trường hợp đơn vị chào bán không có tiền để hoàn trả, rủi ro nằm về phía các nhà đầu tư, ngay cả khi trái phiếu có tài sản bảo đảm.

Liên tiếp các đợt phát hành trái phiếu bị yêu cầu hoàn trả hoặc hủy bỏ đang tạo nên rủi ro cho nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư cá nhân đầu tư trái phiếu doanh nghiệp thứ cấp. Với khả năng tiếp cận và đánh giá thông tin doanh nghiệp phát hành một cách hạn chế, nhà đầu tư cá nhân mua trái phiếu thường chỉ nhìn vào lãi suất.

Một điểm cần lưu ý là vai trò của các tổ chức tư vấn phát hành, ở đây là các công ty chứng khoán. Trong bất kỳ một bản công bố thông tin TPDN nào, các công ty chứng khoán đều có tuyên bố miễn trách nhiệm, nhấn mạnh việc không chịu trách nhiệm gì với những thông tin không chính xác hay bất kỳ rủi ro nào có thể xảy ra với người mua TPDN.

Về bản chất, thị trường TPDN đang dần trở thành một kênh dẫn vốn chính của nền kinh tế bên cạnh những kênh truyền thống như thị trường chứng khoán hoặc vay trung, dài hạn từ các ngân hàng thương mại. Do đó, mục tiêu của các nhà quản lý khi “siết” thị trường là hướng đến một thị trường phát triển lành mạnh hơn, minh bạch hơn.

Những biến cố diễn ra trong thời gian gần đây đang đẩy nhanh tốc độ trưởng thành và phân hóa của thị trường TPDN. Trong đó, nhà đầu tư khi mua TPDN sẽ không chỉ quan tâm tới lãi suất mà còn cân nhắc cẩn thận nhiều yếu tố khác như tính minh bạch, tài sản đảm bảo hay uy tín trên thị trường của doanh nghiệp phát hành.

TPDN của những công ty niêm yết, minh bạch thông tin, có tài sản đảm bảo và uy tín trên thị trường như các ngân hàng, những doanh nghiệp lớn vẫn có chỗ đứng dù mức lãi suất trái phiếu có thể thấp hơn so với các doanh nghiệp bất động sản kém tên tuổi.

Tái định hình quyền lực vốn ngân hàng trong ma trận ESG

Tái định hình quyền lực vốn ngân hàng trong ma trận ESG

Tài chính -  2 ngày

Ngân hàng dù không phát thải trực tiếp nhưng lại nắm quyền lực trong chuỗi phát thải thông qua các khoản tín dụng và đầu tư.

ACB xây 'thành trì' khách hàng chắn bão thuế quan

ACB xây 'thành trì' khách hàng chắn bão thuế quan

Tài chính -  2 ngày

Liệu con tàu ACB có thể về đích, khi liên tục xuất hiện những cơn gió ngược như Mỹ áp thuế đối ứng, hay bóng ma chiến tranh thương mại ngày một hiện hữu?

Tái cấu trúc danh mục đầu tư trước biến cố thuế quan Mỹ

Tái cấu trúc danh mục đầu tư trước biến cố thuế quan Mỹ

Tài chính -  2 ngày

Dù mức thuế quan cao mà Mỹ dự kiến áp dụng sẽ đưa nền kinh tế Việt Nam vào những biến động khó lường, các chuyên gia vẫn chỉ ra những điểm sáng đầu tư về trung, dài hạn.

Tín dụng tăng mạnh ngay từ đầu năm

Tín dụng tăng mạnh ngay từ đầu năm

Tài chính -  5 ngày

Trong ba tháng đầu năm 2025, tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống ngân hàng đạt mức 2,5% so với cuối năm 2024, cao gấp gần 10 lần so với mức tăng cùng kỳ năm trước.

UOB cấp tín dụng xanh cho Navico thúc đẩy thủy sản bền vững

UOB cấp tín dụng xanh cho Navico thúc đẩy thủy sản bền vững

Tài chính -  6 ngày

UOB Việt Nam đã tài trợ 19 dự án tài chính xanh trong các lĩnh vực năng lượng tái tạo, sản xuất, nông nghiệp và thủy sản bền vững.

Chủ động sớm, doanh nghiệp vẫn chật vật giữa thị trường carbon

Chủ động sớm, doanh nghiệp vẫn chật vật giữa thị trường carbon

Phát triển bền vững -  2 giờ

Khi ngay cả những doanh nghiệp lớn còn vấp váp trên hành trình xanh, con đường vào thị trường carbon với khối doanh nghiệp vừa và nhỏ lại càng thêm gập ghềnh.

Ngành khách sạn gồng mình trước áp lực chi phí

Ngành khách sạn gồng mình trước áp lực chi phí

Diễn đàn quản trị -  2 giờ

Ngành khách sạn sẽ ứng phó ra sao khi chi phí nhân sự, năng lượng, trang thiết bị, thực phẩm đều “rủ nhau” tăng cao?

F88 'mượn' vai những người khổng lồ bước ra ánh sáng

F88 'mượn' vai những người khổng lồ bước ra ánh sáng

Doanh nghiệp -  3 giờ

Nhờ đâu F88 đã liên tục nhận được những cái gật đầu của các tập đoàn, doanh nghiệp lớn như ngân hàng MB, CIMB, Thế Giới Di Động?

Né cú sập chứng khoán, SHS dồn lực quản lý tài sản

Né cú sập chứng khoán, SHS dồn lực quản lý tài sản

Doanh nghiệp -  3 giờ

Thay vì lao vào cuộc đua giảm phí, SHS sẽ tập trung nâng cao năng lực trong lĩnh vực tư vấn đầu tư, quản lý tài sản.

Bình Định thu hút đầu tư từ các tập đoàn năng lượng và du lịch quốc tế

Bình Định thu hút đầu tư từ các tập đoàn năng lượng và du lịch quốc tế

Tiêu điểm -  20 giờ

Bình Định đang nhận được quan tâm rõ nét của nhiều tập đoàn quốc tế đối với một số lĩnh vực chủ lực như công nghiệp năng lượng hay bất động sản nghỉ dưỡng, du lịch.

Elite Boutique: 'Điểm chạm' khai mở thị trường tiêu dùng giàu tiềm năng bậc nhất

Elite Boutique: 'Điểm chạm' khai mở thị trường tiêu dùng giàu tiềm năng bậc nhất

Nhịp cầu kinh doanh -  20 giờ

Sở hữu không gian thương mại tinh tế, sang trọng với những đặc quyền được “may đo” cho giới tinh hoa, Elite Boutique hứa hẹn là mô hình kinh doanh “hái ra tiền” trong bối cảnh các khách hàng thượng lưu ngày càng chú trọng đến các trải nghiệm mua sắm cá nhân hóa.

Vietjet ký thoả thuận tài chính 300 triệu USD với AV AirFinance

Vietjet ký thoả thuận tài chính 300 triệu USD với AV AirFinance

Tiêu điểm -  20 giờ

Thoả thuận này nâng tổng kim ngạch thương mại của hãng hàng không này với các doanh nghiệp Mỹ lên tới 64 tỉ USD.