Doanh nghiệp thua lỗ vẫn có thể phát hành trái phiếu?

Chỉ tính riêng trong năm 2021, gần 723.000 tỷ đồng đã chảy vào trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) dù không ít nhà phát hành kinh doanh thua lỗ. Nhằm hạn chế rủi ro, khung pháp lý cho loại sản phẩm tài chính này đang được sửa đổi, bổ sung theo hướng chặt chẽ hơn.

Có thể kể đến như, tổng dư nợ trái phiếu không được vượt quá 3 lần vốn chủ sở hữu theo báo cáo tài chính gần nhất, có kết quả hoạt động sản xuất - kinh doanh của năm liền kề trước năm phát hành có lãi và không có lỗ lũy kế theo báo cáo tài chính được kiểm toán…

Tại Diễn đàn “Phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp hiệu quả, bền vững” được tổ chức mới đây, luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI cho rằng, sửa đổi là cần thiết nhưng làm sao để việc siết chặt quản lý không kìm hãm thị trường.

Cũng theo ông Đức, doanh nghiệp có thể phát hành trái phiếu gấp nhiều lần vốn chủ sở hữu, thậm chí kinh doanh thua lỗ cũng có thể phát hành trái phiếu nhưng phải công khai thông tin này cho nhà đầu tư.

“Mấu chốt là thông tin được rõ ràng, minh bạch. Nếu áp dụng cả quy định cũ và mới, thì đa số doanh nghiệp sẽ không thể phát hành trái phiếu", ông Trương Thanh Đức cho biết.

Ông Đức cho rằng, sự công khai đầu tiên phải đi từ website của công ty với những thông tin đầy đủ, chính xác nhất về tình hình hoạt động của doanh nghiệp. Cùng với đó là công bố trên những phương tiện thông tin đại chúng để chịu sự giảm sát của nhà đầu tư, đại chúng.

“Yếu kém nhất của hệ thống chúng ta là đã không công khai minh bạch, lại không giám sát, kiểm tra kịp thời nên làm cho mọi người mất lòng tin. Do đó, chúng ta phải củng cố những cái đang có, không tăng thêm điều kiện, không có gì giám sát tốt bằng thị trường”, ông Đức nhận định.

Đồng quan điểm, chuyên gia phân tích và tư vấn đầu tư Đặng Trần Phục cho biết , doanh nghiệp dù đang thua lỗ nhưng có kế hoạch sản xuất kinh doanh khả thi vẫn nên được phép gọi vốn. Bởi lẽ, nếu không được “bơm” vốn thì doanh nghiệp, đặc biệt là nhóm bất động sản sẽ khó khôi phục, nhất là trong bối cảnh tiếp cận được nguồn vốn ngân hàng không phải là chuyện dễ dàng như hiện nay.

Hiện trên thị trường trái phiếu có hai loại phát hành là phát hành ra công chúng và riêng lẻ. Và theo cách hiểu thông thường thì phát hành đại chúng là rộng rãi cho công chúng với những yêu cầu khắt khe, còn phát hành riêng lẻ là cho một số lượng rất hữu hạn cổ đông mới và các quy định cũng có phần “dễ thở” hơn.

Thế nhưng, như The LEADER đã dẫn lời của chuyên gia tài chính Phan Lê Thành Long trong một bài viết trước đây, thực tế có tình trạng phát hành ra công chúng ''núp bóng'' phát hành riêng lẻ.

Do vậy, không nên quá đặt nặng quy định về riêng lẻ hay công chúng mà nên siết về mục đích phát hành. Thực tế, doanh nghiệp cần vốn mới phải phát hành trái phiếu, nên để được phép phát hành, cần phải minh bạch tình hình hoạt động, công bố chi tiết kế hoạch sử dụng dòng tiền…

“Lãi hay lỗ chỉ là một nội dung trong việc minh bạch, không nên nghiêng về bên nào để cho là tốt hơn. Với những doanh nghiệp có mục tiêu, phương án cụ thể thì dù có thua lỗ thì cũng đáng để được phép phát hành. Điều này có thể giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn hay tái cấu trúc hoạt động của mình”, ông Phục nhận định.

Trước đó, tại Toạ đàm "Thanh lọc thị trường trái phiếu doanh nghiệp: Gạn đục khơi trong" , ông Nguyễn Tùng Anh, Trưởng nhóm Nghiên cứu rủi ro tín dụng FiinRatings (FiinGroup), cho rằng, không phải cứ lỗ là xấu bởi thực tế, có nhiều doanh nghiệp, dự án đang ở giai đoạn đầu lỗ nhưng bản chất dòng tiền kinh doanh của họ vẫn dương, khả năng chi trả nợ của họ vẫn còn, thiện chí trả nợ thì vẫn nên cho phát hành trái phiếu.

"Không nên áp đặt quy định cứng rắn chặn nguồn lực tài chính cho doanh nghiệp", ông Tùng Anh nhấn mạnh.