Theo thống kê của Bộ Giao thông vận tải, có khoảng 5,7 triệu xe máy được đăng ký lưu hành tại Hà Nội. Tuy nhiên, số xe máy lưu thông thực tế còn lớn hơn rất nhiều bởi có nhiều xe máy không đăng ký, hoặc đăng ký tại địa phương khác.
Trong số 5,7 triệu xe đăng ký, có khoảng 2,5 triệu xe cũ được đăng ký trước năm 2000. Qua thời gian dài sử dụng, những chiếc xe máy cũ trở nên xuống cấp, phát thải khói bụi gây ô nhiễm môi trường cao hơn so với xe mới, đồng thời không đảm bảo an toàn khi tham gia giao thông.
Từ năm 2017, Chính phủ đã có quy định bắt buộc xe máy sản xuất mới phải đáp ứng tiêu chuẩn khí thải Euro 3 nhưng vẫn chưa có có chế quản lý đồi với xe máy cũ. Nhiều chuyên gia đánh giá, vấn đề này tương đối phức tạp bởi những chiếc xe quá niên hạn là công cụ mưu sinh của nhiều gia đình yếu thế, có thu nhập thấp
Cuối năm 2020, Chiến lược quốc gia đảm bảo trật tự an toàn giao thông đường bộ giai đoạn 2021 – 2030 được Thủ tướng Chính phủ chính thức phê duyệt, trong đó có nội dung về triển khai kiểm soát khí thải định kỳ, loại bỏ xe hết niên hạn, xe tự chế.
Từ những lý do trên, mới đây thành phố Hà Nội đã đưa ra kế hoạch kiểm soát các phương tiện cũ, bên cạnh việc tổ chức thí điểm thu hồi xe máy cũ.
Cụ thể, từ tháng 9/2021 đến tháng 6/2022, Hà Nội thực hiện kiểm tra khí thải đối với 3.000 – 5.000 xe máy thuộc các hãng Honda, Yamaha, Suzuki, Piaggio và SYM.
Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) sẽ đầu tư 8 bộ thiết bị đo khí thải phương tiện đặt tại 8 đại lý, đồng thời hỗ trợ nhân viên kỹ thuật tiến hành đo và bảo dưỡng xe máy cho khách hàng.
34 điểm thu hồi xe máy cũ sẽ được thiết lập tại các đại lý của VAMM, chịu trách nhiệm tiếp nhận, xử lý xe máy do người dân tự nguyện thải bỏ, hỗ trợ kinh phí tối đa 4 triệu đồng mỗi xe để người dân mua xe mới. Dự kiến, trong đợt đầu tiên sẽ hỗ trợ khoảng gần 4.000 xe.
Kế hoạch của thành phố Hà Nội cũng tập trung vào công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức và ý thức của người dân về công tác kiểm soát khí thải xe máy; tổ chức các nghiên cứu, khảo sát, đánh giá, tham vấn để tìm ra giải pháp, chính sách kiểm soát khí thải xe máy hiệu quả, hướng tới giao thông bền vững.
